“Anlamakta zorlanıyoruz”

Dünyanın önde gelen iş lideri oluşumlarından Conference Board yılda bir defa CEO’ların yeni döneme yönelik bakışlarını anlamak için geniş kapsamlı bir anket düzenliyor. Bu yıl CEO Council üyelerinin de katıldığı anketten çıkan sonuçlardan biri, CEO’ların anlamakta zorlandıkları konuyla ilgiliydi.

CEO’ların anlamakta, başa çıkmakta zorlandıkları konuların başında “Tüketici davranışlarındaki değişim” geliyor. Bu nedenle CEO’lar, değiştirmeleri gerekenler listesinin ilk sırasına “Yeni ürün ve hizmet geliştirmeyi” koyarak, stratejik bir karar alacaklarını belirtiyorlar.

Sadece Türkiye’den CEO’ları kapsayan sonuçlarda da benzer saptamalar var. Onlar da “Covid-19 dönemine alışma”, “dijitalleşmenin önemi”, “müşteri davranışları” ve “uzaktan çalışma” gibi konuları öne çıkarıyorlar.

Türkiye’den CEO ve yönetim kurulu başkanlarına farklı birkaç soru daha yönelttik. Bunlardan biri, “Türkiye’de hangi konuyu anlamakta zorlanıyorsunuz?” idi. Diğeri ise “Sizi şaşırtan gelişmeler neler?” oldu. Tabloda da gördüğünüz gibi anlamakta zorlanılan konuların başında “pandeminin süresi” geliyor. Yanıt veren CEO’ların önemli bölümü, “Bu kadar uzun süreceğini tahmin etmiyorduk” diyor ve ekliyor: “Salgının ne zaman sonlanacağını bilmeyi çok isterdik.”

Örneğin, AlternatifBank CEO’su Kaan Gür, “Anlamakta zorlandığım listem 3 başlıktan oluşuyor” diyor ve sıralıyor: “Pandeminin ne zaman biteceği, yeni nesil çalışanlar ve müşterideki değişim.” Bu konulara gelecek açık yanıtlar, strateji oluşturma ve hayata geçirmede büyük kolaylık sağlayacak.

Fiba Holding Perakende Grup Başkanı Oya Şener, en çok e-ticaret alanındaki büyümeyi, özellikle kullanıcı sayısındaki müthiş artışı anlamaya çalışıyor. “En çok da kullanıcı profilinin orta yaş üstüne kaymış olması çok önemli” diyor ve ekliyor: “Artık e-ticaret, uygun fiyatlı ürün bulmak için değil, konfor/rahatlık için kullanılmaya başladı. Bu taraf giderek öne çıkıyor.”

Renault Mais Genel Müdürü Berk Çağdaş, vatandaşın, özellikle müşterilerin her türlü koşula hızlı adapte olma hızına şaşırdığını ve “anlamakta zorlandığını” söylüyor. Çağdaş, “Belirsizliği kabullenerek bu paralelde esnek stratejiler ve çevik yaklaşımlar geliştirmekte çok hızlı hareket edildi. İş dünyası da bu değişime ciddi uyum sağladı” diye konuşuyor.

Genç kuşak liderlerden, Silk&Cashmere CEO’su Ferhat Zamanpur, anlamakta zorlandığı konuyu şöyle formüle ediyor: “Değişime adapte olmayan, bu konuda çaba göstermeyen çok sayıda şirket var. Bunların nasıl ayakta kalacağını anlayamıyorum.”

Son dönemin şaşırtan gerçekleri

Covid dönemine damgasını vuran gelişmelerin başında gelen, “dijitaleşme” ve “e-ticaret” cephesindeki ilerlemeydi. CEO’lar, kendilerine sorduğumuz, “En çok neye şaşırdınız?” sorusuna yanıt verirken, bu konulara dikkat çekiyorlar. O nedenle de listenin başında “10 yıllık değişimin 2-3 ayda gerçekleşmesi” ile “E-ticaretteki hızlı büyüme” yer alıyor.

BMS CEO’su Ece Kaşıkçı, “Dijital süreçlere ve pandemiye hızlı adaptasyon çok şaşırtıcıydı” diyor. Kaşıkçı, bu hıza ayak uyduramayacağını beklediği paydaşlardan tahmin edilmeyecek hızla uyum gördüklerini söylüyor ve ekliyor: “Adaptasyon kabiliyeti çok şaşırtıcıydı.”

Multinet Up CEO’su Demirhan Şener’i en çok “eve kapanma” süreci şaşırtmış. “Daha önce hiç deneyimlemediğimiz, hatta tahmin etmediğimiz bir dönemi yaşadık” diye ekliyor. Şener’in dikkat çektiği gibi bu tip deneyimi yaşamayan çok sayıda şirket lideri, süreci büyük bir başarıyla yönettiklerine dikkat çekiyor.

Polisan Kansai Genel Müdürü Mehmet Hacıkamiloğlu, pandemi ile birlikte değişen alışkanlıklara şaşırdığını söylüyor: “Örneğin e-ticaretteki büyüme ile uzaktan çalışmaya bu kadar hızla alışmak beni çok şaşırttı.”

Danfoss Türkiye CEO’su Emre Gören’i, “zorluklar altında yaratılan başarı” şaşırtıyor. Gören, “İçinde bulunduğumuz şartlarda esnafın ve küçük işletmelerin günlük masraflarını karşılamak için yatırımlarını harcaması ve ayakta kalabilmeleri beni çok şaşırtıyor” diye konuşuyor.

CEO’lardan gelen mesajlar

Anketimizi dolduran CEO’lar, “anlamakta zorlanmak” ve “şaşırmak” üzerine kısa görüşlerini de paylaştılar:

Penti CEO’su Sami Kariyo, “Ülkelerin aşılama konusunu bu kadar kötü yönetmelerini anlayamıyorum” diyor ve ekliyor: “Üstelik bunun iletişimini de çok kötü yönetiyorlar.”
Lenovo Türkiye CEO’su Emre Hantaloğlu, pandemi döneminde alınmayan önlemler ve ekonomide gelinen konumu, şaşırtıcı bulduğunu söylüyor.
Systemair Genel Müdürü Ayça Eroğlu, hammadde fiyatlarının astronomik yükselmesi ile parasal genişlemeyi anlayamadığına dikkat çekiyor.
Erkunt Traktör Genel Müdürü Tolga Saylan, 3 konuya dikkat çekiyor: “Pandemi nedeniyle oluşan tedarik sorunu, dövizdeki dalgalanma ve faizdeki artışı anlamakta zorlanıyorum.”
Aktaş Holding CEO’su İskender Ulusay, “İstihdam ve ihracat desteklerinin bu dönemde kısıtlı kalmasına çok şaşırdım” diyor ve devam ediyor: “Bazı ana imalat girdisi emtialarda oluşan darboğazlar için kamunun desteği olabilirdi. Olmaması şaşırtıcıydı.”

“ÇOK HIZLI ADAPTE OLDUK”

ŞAŞIRDIM Son 1 yıla dönüp baktığımızda uzaktan çalışma sisteminin bu kadar hızlı bir şekilde hayatımıza girmesi bankacılık sektörü özelinde öngördüğümüz bir durum değildi. Sosyal yaşamımızı olduğu kadar iş yaşamımızı da etkileyen salgın sürecine çok hızlı adapte olduk ve süreci başarıyla yönettik. Pandemide çalışanlarımızın sağlığını her şeyin önüne koyarak tüm tedbirleri alıp hızla uzaktan çalışma modeline geçtik.

BİR TALEBİM OLSA 2020 yılına dönüp baktığımızda salgın sürecinin hayatımızı ne kadar derinden etkilediğini çok net görüyoruz. Aşı çalışmalarının başarılı olmasıyla pandeminin getirdiği belirsizliklerin en aza inmesi ve ekonomik etkinliğin tekrar pozitif yönde gelişimini talep ederdim muhtemelen.
KAAN GÜR – Alternatif Bank CEO