Rauf Ateş
YAZI: M.RAUF ATEŞ
Yıldız Holding’in yönetim kurulu üyesi Murat Ülker, bir yazısında “Ben hangi konularda cahil olduğumu biliyorum” diyordu. Bilginin hızla yenilendiği, yeni yeteneklere ihtiyacın son sürat arttığı bu ortamda bunun şart olduğunu söylüyor ve ekliyordu: “Hatta birçok konuda hep geri dönerek değerlendirmelerimde etrafıma neleri yanlış yaptım diye soruyorum. Gençlerden ise ‘feedforward’ talep ediyorum, aydınlanıyorum. Eğitimi de ihmal etmiyorum. Gerçi daha ziyade görüşme ve konuşmalarda dolaylı bazen de talebimle birebir oluyor.”
Murat Ülker, bu görüşlerini ortaya koyarken, New York Üniversitesi’nden Prof. Adam Grant’ın değerlendirmesine de dikkat çekiyordu: “Her şey entelektüel alçakgönüllülükle başlar. Hepimiz cahil olduğumuz alanların uzun bir listesini yapabilmeliyiz. Eğer bilgi güçse, bilmediğimiz şeyi bilmek bilgeliktir. Bilmediğimizi kabul etmek ve neyi tam olarak bilmediğimizi anlamak bize bunları bilebilmenin yolunu gösterecektir.”
Adam Grant ve Murat Ülker haklı… Chief Learning Officer dergisinin araştırmasına göre yeteneklerin ömrü bir zaman 50-60 yıl civarındayken, son yıllarda 2.5 yıla kadar geriledi. Bu da yenilemeyi, eksik bilgileri kabul edip, öğrenmeyi gerektiriyor. Adam Grant buna, “Cahillik listesi” tanımını yapıyor. “Liste yapın, eksikliklerinizi görün ve tamamlamaya çalışın” önerisinde bulunuyor.
EN ÖNEMLİ EKSİKLİK
TAV Havalimanı Yönetim Kurulu Başkanı Sani Şener, “Bilginin her yıl yüzde 30’u yenileniyor” sözleriyle, bilgi yenilemenin önemine dikkat çekiyor. Çünkü, her yıl çok sayıda yenilik, teknoloji ve kavram iş hayatına giriyor.
Türkiye’nin önde gelen şirketlerinden 66 patron ve CEO’nun katılımıyla yaptığımız araştırmada, “Hangi konuda kendinizi cahil hissediyorsunuz?” sorusunu yönelttik. Bu ankette, liderlerin “en çok hangi konuyu öğrenmek istediklerini” ortaya koyduk.
Bu araştırmada ilk sırada “yapay zeka ve üretken yapay zeka” yer aldı. Katılanların yüzde 35’i bu konuda “çok daha fazla bilgiye sahip olmak” istediklerini paylaştılar. CEO’lardan biri, “En çok önem verdiğim konu olduğu için öğrenmeye çok zaman ayırıyorum” diye konuşuyor. Bir başka CEO ise, “Topluma ve iş hayatına etkisini anlamaya çalışıyorum” değerlendirmesini yapıyor. Teknolojiyi iyi bildiğini düşünen bir CEO ise şu görüşü paylaştı: “Ben dijital tarafı iyi bildiğimi düşünürdüm. Ancak, yapay zekada yaşananlar karşısında çok cahil hissettiğimi gördüm.”
ÖĞRENMENİN EN DOĞRU YOLU
Ülker CEO’su Mete Buyurgan, “Biliyorsunuz, dijital dönüşüm, yapay zeka ile birlikte farklı bir faza geçmiş oldu. Yapay zeka ile birlikte aslında dijital dönüşümün fonksiyonel faydalarını da daha hızlı görmeye başladık” diyor ve şunları ekliyor: “Ben de uzun zamandır, dijital pazarlama, dijital dönüşüm ve yapay zeka alanlarında ciddi bir vakit harcayarak okuyorum, eğitimler alıyorum.
Aynı zamanda birçok teknoloji şirketi ile sık sık bir araya gelerek yeni gelişmeleri ve bunları işimize nasıl entegre edeceğimizi tartışıyorum. Memnuniyetle söylemek isterim ki, yapay zeka konusunda çok yol aldık ve işimize çok başarılı şekilde entegre etmeye başladık.”
Yemeksepeti’nin kurucusu Nevzat Aydın, bir “cahillik” ya da “öğrenme” listesi yapmıyor. Onun yerine danışmayı tercih ediyor: “Bu saatten sonra ne kadar öğrenirsem öğreneyim mutlaka etrafımda bu konulara benden daha hakim profesyoneller olacak. Ben de onların yönlendirmesiyle hareket etmeyi tercih ederim.” Nevzat Aydın, en az bildiği/aşina olduğu konuları ise “muhasebe, finans ve hukuk” olarak paylaşıyor.
MICHELANGELO’NUN ÖĞRENME YAKLAŞIMI
Mey İçki CEO’su Levent Kömür, “Ancora imparo” sözüne dikkat çekiyor. Latincede ‘Hâlâ öğreniyorum’ anlamına gelen bu sözü Michelangelo’nun 90 yaşındayken ettiğine dikkat çeken Kömür, şunları ekliyor: “Umuyorum, ben de yaşamımın tüm evrelerinde bu anlayışa yakın durmaya devam ederim. Her şeyi bilen bir cahil olmamak için elimden geleni yapmaya özen gösteriyorum. Bunun için de bir ‘’öğrenme/cahillik’’ listesinden çok bir ‘’merak’’ listem var. Bu aralar en çok merak ettiğim konu ‘’post -truth’’ kavramı. ‘Nedeni, nasılı, geleceği’ sorguluyorum. Yenilikler ve eksik bilgilerle ilgili en etkili yol her zaman bir bilene danışmaktır. Böylece her zaman bir acemiymiş gibi düşünüp o işin Michelangelo’sunu sormaya çalışırım.”
“İKİ LİSTELİ STRATEJİ”
Pegasus Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Nane’ye göre, bir yönetici, 8 milyara yakın insanın yaşadığı dünyada olmuş/olan ve olabilecek olayların çok az kısmını bilebilir. Geneline hâkim olması ise imkânsız. Bu nedenle kendisine öğrenme/cahillik listesi oluştururken şu yöntemi kullandığını söylüyor: “Çok net bilmediğim bir konuyu hem iş hem özel hayatımda araştırıyorum ve soruyorum. Önemli olan bir konuyu bilmemek değil; neyi bilip bilmediğini bilmektir. Ben de neyi bilmediğimi bildiğim için çekinmeden öğrenmek için sorarım. Çünkü aksi ciddi bir sıkıntı noktasıdır. Cahillik konusunda iki listem vardır. İlki gelip geçerken, bir konuyu okurken/incelerken bilmediğimi araştırmak. Bu ‘anlık’ gelişen bir konudur. O an karşıma çıkan, aklıma takılan, okuduğum, duyduğum herhangi bir konuda olabilir.
İkincisi ise ilgim olan ama bilmediğim bir konuda derinlemesine araştırmak. İşimle ilgili konular, tarih, felsefe, sağlık ve müzik bu ikinci başlıkta ilk sıralardadır.”
“BENİM ÖNCELİĞİM YAPAY ZEKA”
ENGİN AKSOY
Vodafone Türkiye CEO
- ÖNCELİK LİSTEM Aslında işe ve/veya kendime etkisi olacak konuları önceliklendirmeyi tercih ediyorum. Dünyadaki etkili insanları ve yayın organlarını takip ederek trendleri anlamaya çalışıyorum. Yeni teknolojileri ve onların kullanım sahalarıyla ilgili araştırmalar ile örnek uygulamaları okuyorum.
- İLK SIRADAKİ KONU Şu anda öğrenme listemin ilk sırasında yapay zeka var. Öncelikle konuyu okumaya en basit anlamda tanımından başladım. Temellerini anlatan okuma veya konferanslar varsa dinlemeyi, ne olduğunu ve mantığını iyi anlamaya çalışıyorum.
- SONRA İŞE DÖNÜŞTÜRME Bütün bunlardan sonra da işimde nasıl kullanabileceğime odaklanıyorum. Benim için daha anlamlı olan detaylarını ilgili materyallerden takip ediyorum.
ADNAN BALİ
İş Bankası Yönetim Kurulu Başkanı
“Tarih konusunda çok iyi bir okurum. Bu alandaki merak duygumu hâlâ dindirebilmiş değilim. Yakın tarih önceliğimdir. Bu konu beni çok düşündürüyor ve okumak, hatta yazmak istediğim çok şey var. Başka alanlar da var, ancak öncelik verecek zamanım yok.”
