CEO’nun %1 kuralı

YAZI: MEHTAP DEMİR

Bundan 4 yıl evvel, Türkiye’nin önde gelen teknoloji firmalarından birinde şirketten ayrılmak üzere olan bir çalışan, yeni CEO’nun gelmesiyle bu kararını gözden geçirdi. Üstelik yalnız da değildi, kendisi gibi ayrılmayı düşünen birkaç kişi daha, kendilerini dinleyen, ihtiyaçlarını anlamaya çalışan ve potansiyellerini kullanmaları konusunda destekleyen yeni CEO’nun gelmesiyle verdikleri kararı sorgulamaya başlamıştı… Yeni CEO’nun gelmesiyle hem şirketteki ekip ruhu hem de firmanın ekosistemle, paydaşlarıyla ve müşterileriyle olan ilişkileri kuvvetlenmişti. Firma pazarda ikinci sıradaki yerini liderliğe yükseltmişti…

Lenovo Türkiye’nin CEO’su Emre Hantaloğlu’ndan bahsediyoruz… 21 yıldır teknoloji sektöründe çeşitli pozisyonlarda görev yapan, 4 yıl evvel geldiği Lenovo’da 3 yıldır “Genel Müdürlük” sorumluluğunu üstlenen Emre Hantaloğlu, bugünlerde gündeminde olan konuları, pandemi ile değişen eğilimleri ve bu dönemde aldıkları aksiyonları Fast Company için anlattı…

Bilgisayar pazarında durum
Pandemi ile birlikte şirketlerin uzaktan çalışmaya başlaması hem kurumsal hem de bireysel alanda bilgisayar teknolojilerine talebi artırdı. Bu da bilişim şirketlerinin satışlarında etkili oldu. Bu dönemi en iyi değerlendirenler, hazırlıklı girenler ve dijital dönüşümü gerçekleştirenler oldu.

2020’nin ilk 6 ayında bilgisayar pazarı, 921 bin adet bilgisayarla, yüzde 41 büyüdü. Bu da demek oluyor ki 1.6 milyon adetten oluşan pazarda 2020 sonunda 2 milyon adet bilgisayar olacak. Lenovo olarak bizim payımız yüzde 25 idi. 2020 ilk 6 ayı itibarıyla ise yüzde 26.7 oldu.

Pazarda 3 müşteri grubumuz var. Pazarın önemli bir bölümünü oluşturan tüketici segmentinde bizim payımız yüzde 20,5, KOBİ’lerde yüzde 42, kurumsalda ise yüzde 38. 2020’nin ilk yarısı itibarıyla her segmentte pazar lideriyiz.

2018’den 2019’a hem dolar hem TL bazında yüzde 60 büyüdük. Dolar bazında 250 milyon dolar, TL bazında ise 1.33 milyar TL ciroya ulaştık. 2020 sonu için koyduğumuz hedef elbette değişti ancak bu hedefe ulaşabilecek miyiz ve ciromuz ne olacak sorusu, tedarik zincirinin aniden artan talebi karşılayıp karşılamayacağına bağlı. Fakat en az yüzde 30 büyüyeceğimizi öngörüyoruz. Bu, pazarın öngörülen yüzde 25’lik büyümesinden daha yüksek bir oran.

Lenovo, küresel pazarda ise 2020 yılının ilk yarısında Covid- 19 etkisine rağmen beklentilerinin üstünde bir performansla cirosunu yüzde 7 artırarak grup cirosunu 13,3 milyar dolara çıkardı.

Pandemi etkisi kalıcı olur mu?
Pandemiyle birlikte dijitalleşme ve teknoloji adeta zincirlerini kırdı. Öne çıkan teknolojiler, yapay zeka, siber güvenlik, 5G, web 3.0, sanal gerçeklik ve artırılmış gerçeklik oldu. Bunların kullanımı artarak ve gelişerek devam edecek.

Bizim pazarımızda dikkat çekici eğilimlerden biri, uzaktan çalışma ve çevrimiçi eğitim ve iş sürekliliği gibi faktörlerin yönlendirdiği mobil bilgisayar büyümesinin masaüstü bilgisayarlara oranla çok daha güçlü olması. Hatta masaüstü bilgisayarlara olan talebin düştüğünü ve bu pazarın negatif büyüdüğünü söyleyebiliriz. Bu durumun pandemiden sonra da devam edeceğini düşünüyorum.

Pandemi süreci ile birlikte okullar uzaktan eğitime, şirketler de uzaktan çalışma sistemine geçiş yaptı. Bu durum dünyada olduğu gibi Türkiye’de de bilgisayara, kameralara, yazıcılara ve en önemlisi internete talebi artırdı. Bu durumun devam edeceğini ve yıldan yıla piyasanın yüzde 25’lik bir büyüme trendi yakalayacağını öngörüyoruz.

Dijital CEO’lar çözüm arayışında
Pandemi dönemini en iyi şekilde analiz edebilmek ve sonrasında neler yapmamız gerektiğini öngörebilmek amacıyla, CDO Türkiye ve Startup Trace kurucusu Bülent Kutlu ve yine CDO Türkiye’den Berkay Güner ile birlikte Vizyon 100 İletişim ve Etkinlik Platformu’nu hayata geçirdik. Bu çatı altında organize ettiğimiz kapalı grup, sanal, yuvarlak masa gerçekleştirdiğimiz Dijital CEO toplantılarında pandemi döneminde yaşanan sıkıntıları ve normalleşme sürecini değerlendirdik. Bu toplantılardan çıkan içgörüleri bir rapor haline getirerek iş dünyasıyla paylaştık.

Dikkat çekici çıktılardan birkaçını paylaşmak isterim. 100 CEO ile gerçekleştirdiğimiz anket değerlendirmelerinde “Pandemi sırasında sizce şirketleri en çok hangi konular zorladı?” sorusuna; katılımcıların yüzden 30‘undan fazlası “Pandemi sırasında şirket çalışma şekillerinin tam olarak belirlenememesi” yanıtını verdiler. Katılımcıların yaklaşık yüzde 20’si ise pandemi sürecinde şirketleri en çok zorlayan konulardan biri olarak “Çalışanlarda oluşan endişe nedeniyle süreçlerin aksaması” değerlendirmesinde bulundu.

Ayrıca, “Yeni normalde CEO’nun en önemli ana gündem maddeleri sizce neler olacak?” sorusuna ise katılımcıların yüzde 30’undan fazlasının cevabı “Yeni normalin oluşturduğu tehdit ve fırsatlara göre şirket için yeni iş alanlarını belirlemek” oldu. Katılımcıların yüzde 20’si bu soruya “Müşterileriyle olan ilişki yönetimini yeni normale göre şekillendirmek” olarak cevap verirken yüzde 20’si de “Finansal yapıyı güçlendirmek” seçeneğini cevap olarak vurguladı.

Geleceğin teknolojilerine yatırım
Dünya Ekonomik Forumu’nun araştırmalarına göre, önümüzdeki 10 yıl içinde dijital teknolojilerin yarattığı ekonomik değerin 100 trilyon doları aşması bekleniyor. Yapay Zeka Endeksi 2019 Yılı Raporu’na göre, 2019’da özel sektörün küresel çaptaki yapay zeka yatırımı 70 milyar doları aştı. Lenovo olarak daha akıllı teknolojilere ve inovasyona odaklanırken yapay zeka için yılda 1, 6 milyar dolar yatırım yapıyoruz.

Türk insanının teknolojiyle olan ilişkisini anlamak için, geçen yıl, Future Bright ile birlikte bir araştırma yaptık. Yaklaşık 20 ilde 1800 kişiyle görüşmeler gerçekleştirildi. En fazla öne çıkan, teknolojiyi üreten değil, tüketen tarafta olduğumuz gerçeğiydi. İnsanların teknolojiden anladığı cep telefonu, bununla yaptığı ise konuşmak, mesajlaşmak, fotoğraf çekmek ve sosyal medyada dolaşmak. Kendisine, kurumuna ya da çevresine faydalı olacak bir üretim yapma çabasında değil.

Lenovo olarak bu soruna nasıl bir çözüm getirebileceğimizi düşündük. Bilişim sektöründe faaliyet gösteren firmaları, İTÜ Teknokent’i ve STK’ları yanımıza alarak “Teknoloji ile Üretelim” platformunu kurduk. Burada 3 hedef kitlemiz var: Çocuklar, gençler ve startup’lar. Teknolojiyi üretim amacı olarak kullanmayı teşvik eden olanaklar sağlıyoruz. Amacımız teknolojiyi üretirken kullanabilen, mesleğine entegre edebilen, teknolojik gelişmelere açık ve gelişmeleri takip eden bireyler yetiştirmek.

Bu kapsamda, TEGV’in 71 öğrenim biriminde, 7-13 yaş arasındaki 50 bin çocuğa 1 yıl boyunca kodlama eğitimi ve giriş seviyesinde robotics, 3D yazıcılar ve benzeri konularda eğitimler vermeyi hedefliyoruz.

Yaratılan değere odaklanmalı
Ülke olarak birçok sektörde yarattığımız değer dünyanın yüzde 1’ine tekabül ediyor, bu da bize gideceğimiz yolu gösteriyor:

– Tübisad’ın verilerine göre, Bilgi Teknolojileri ve İletişim pazarı dünyada 5 trilyon dolar değerinde. Yüzde 1’i 50 milyar dolar ediyor. Türkiye’de bu pazarın büyüklüğü, 10 milyar doları bilgi teknolojileri pazarından 17 milyar doları ise iletişim yani telekom pazarından olmak üzere 27 milyar dolar değerinde. Bu durumda gidilecek yol: 23 milyar dolar.

– IDC rakamlarına göre dünyada toplam 260 milyon adet bilgisayar satışı gerçekleşti. Yüzde 1’i 2.6 milyon adet. Türkiye’de bu pazarın büyüklüğü 1.6 milyon adet. Bu durumda gidilecek yol: 1 milyon adet.

“YÜZDE 100 OFİSE DÖNME PLANIMIZ YOK”
1- Korona kriziyle birlikte evlere kapandığımızda, ilk 3 ay çalışanlarımızın performansı arttı, sonraki 3 ayda ise performans düştü. İnsanlar uzaktan çalışmaya, arkadaşlarından ayrı olmaya alışık değiller.

2- Performanstaki düşüşün çözümünün, zamandan ve mekandan bağımsız, esnek çalışma modelinde olduğunu düşünüyorum. Pandemi sonrasında çalışanlar ne toplu olarak ofiste olmak isteyecek ne de evden çalışmaya sıcak bakacaklar. İkisinin ortasını bulmak zorundayız.

3- Esnek çalışma modelinin performans problemlerini ortadan kaldıracağını düşünüyorum. Bu nedenle, ofislere dönüş başlasa da biz “yeni normal”de de ofislere yüzde 100 dönmeyeceğiz.

CEO’LARIN EN KRİTİK KONULARI
1- Çalışanların performans yönetimi ve bağlılıklarını artırmak.

2- Belirsizliği yönetmek ve nakit akışını sağlayabilmek.

3- Üretim ve tedarik zinciri yönetimi. Lojistikte uçtan uca dijital dönüşüm.

4- Değişen müşteri ihtiyaçlarını anlamak ve müşteri deneyimini artırmak.

5- E-ticaretin ve sosyal medyanın artan önemine uyum.

6- Sürdürülebilirlik ve sosyal sorumluluk projelerinin önemi.