Anlam 100

Fotoğraf: Pixabay

GAYE ODAKLI ŞİRKETLER FARK YARATACAK

ARAŞTIRMAYA KATILANLARA GÖRE ŞİRKETLERİN “AMAÇLARI”

KOÇ HOLDİNG
Bulunduğu topluma değer katmak, aktif sorumluluk üstlenmek. Toplumun refahı için çalışmak, her alanda sürdürülebilirlik, çalışana değer vermek.

ARÇELİK
İnovasyon ve sürdürülebilirlikte fark yaratmak.

LC WAIKIKI
“İyi giyinmek herkesin hakkı.” Şirketin gayesi bunu sağlamak.

UNILEVER
Sürdürülebilir yaşam.

T. İŞ BANKASI
Ülkeyi ekonomik anlamda ayakta tutmaya katkı, Türkiye’nin bankası olma ve toplumsal kalkınma.

BAYKAR TECH
Türkiye için savunma sanayisinde değer yaratmak.

MİGROS
Sürdürülebilirliği 360 derece sahiplenmek ve tüm paydaşlar için değer yaratmak.

ASELSAN
Savunma sanayiinde dışa bağımlılığı ortadan kaldırarak ülkeye katkı sağlamak.

ARAŞTIRMANIN KÜNYESİ

Araştırma Kariyer.net ve ERA Research & Consultancy işbirliği ile Selim Oktar danışmanlığında gerçekleşti. Yanıt verenlerin bir bölümü Kariyer.net’in üyelerinden oluşuyor. Bir bölümü de Fast Company dergisinin network’ünden elde edildi.

Değerlendirme yapanların yüzde 62’si erkek, yüzde 38’i de kadın çalışanlardan oluştu. Ortalama yaş ise 34 olarak hesaplandı.
Katılanların yüzde 47’sinin şirketi İstanbul merkezli. Ankette değerlendirme yapanların ortalama çalışma süresi 12 yıl.
Ankete üst, orta ve alt kademeden çalışanlar katıldı. Yüzde 64’ü orta, yüzde 20’si ise üst düzey yöneticilerden oluştu.

GAYE NEDEN ÖNEMLİ?

McKinsey’in araştırmasına göre, işlerini anlamlı bulan çalışanlar büyük fark yaratıyor. Buna göre performansları yüzde 33, şirkete bağlılıkları yüzde 75 oranında yükseliyor. Ayrılma isteklerinde ise yüzde 49 düzeyinde düşüş gözleniyor.

Aynı araştırmada, bu kadar önemli olmasına rağmen çalışanların sadece yüzde 50 kadarının “işlerini anlamlı bulduklarına” dikkat çekiliyor.
Accenture’un araştırmasına katılan global tüketicilerin yüzde 64’ü, amaçları konusunda aktif iletişim yapan şirketleri/markaları daha “çekici” bulduklarını paylaşıyor.
Porter Novelli’nin anketine göre ABD’deki Z kuşağı tüketicilerin yüzde 72’si, alışveriş yaparken “amaç sahibi” markaları tercih ediyor.
Gallup tarafından yapılan araştırmada her 10 çalışandan 4’üne göre, şirketlerinin gayelerini güçlü şekilde sergilemesi, onların işlerini önemli hissetmelerine neden oluyor.

“Gaye yönetiminin daha başındayız”

Kurumsal gayenin farkındalığının artması, yurt dışında olan gelişmeleri takip ettiğimizi gösteriyor. Ancak, hâlâ gidilecek çok yol var. Özellikle, gayesi bilinen şirketlerin yüzde 39’da kalmış olması, bu konuda şirketlerimizin üzerine düşen görevi yeterince yapmadığını gösteriyor.
Bir kurumun gayesini tanımlaması ve buna göre stratejilerini, iş modelini ve operasyonel modellerini geliştirmesi, özellikle içinde bulunduğumuz dönemde son derece önemli. Araştırmalar, artık yadsınamaz bir şekilde gaye odaklı şirketlerin itibardan öte ciddi bir şekilde performanslarının arttığını gösteriyor.
Şirketin ve çalışanların gayesi hizalanınca, çalışanlar yaptıkları işte anlam buluyorlar. İşin sırrını da bu oluşturuyor. “Anlamlı” bulduğu bir işte çalışmak, özellikle bugünün iş gücü için son derece önemli. Bu etki aynı şekilde müşterilere de yansıyor. Müşteriler de ürünlerini aldıkları markaların kendileri için anlamlı bir gayeye sahip olmasını tercih ediyorlar.
Tabii yapılanların yeterince değerlenmesi için iletişim şart. Örneğin, Koç Holding’in web sayfasında, çalışanlar üzerine yapılan çalışmalar ön plana çıkarılmış. Vehbi Bey’in meşhur “müşteri velinimetimizdir” sözü ikinci plana geçmiş, onun yerini “çalışanlar en önemli sermayemdir” sözü almış. Bu çok önemli bir kültürel değişim işareti. Belli ki, araştırmada Koç Holding’in liderliğinin nedeni.

ÇALIŞANLARIN HAYATTAKİ GAYESİ

Fayda yaratmak/değer üretmek
Dünyanın sürdürülebilir olmasına katkı sağlamak
Kendi işimi kurmak
Toplumun refahına katkıda bulunmak
Sosyal eşitsizliğin azalması için çalışmak
Çalıştığım şirkete/kuruma değer yaratmak
Yöneten bir pozisyona gelmek
Yenilikçi bir iş kurmak
Spesifik bir konuda uzmanlaşmak
Bir şey keşfetmek
Bilim dünyasına katkı sağlamak

%94: ÇALIŞANLAR
Anlamlı bir gayesi olan şirkette çalışmak istiyorum.
%83: MÜŞTERİLER
Anlamlı bir gayesi olan şirketten alım yapmayı tercih ederim.

NAZLI YÜKSEL
ERA Research & Consultancy Kurucu Ortak

ARAŞTIRMACI GÖZÜYLE “ANLAM” ARAYIŞI

Son dönemde anlamı giderek artan “gaye” (purpose), bireylerin ve kurumların yaşamlarında bir anlam bulmaları için sahip olmaları gereken en temel öge. StratejiCo. ile 5 yıldır birlikte bu konu üzerinde çalışmalar yürütüyoruz.
Beyaz yakalıların bu konudaki farkındalık düzeyini ölçümlemek ve gaye açısından en beğenilen şirketleri saptamak için, Fast Company ile birlikte bu çalışmayı gerçekleştirdik.
Hedef kitlemizi, müdür ve üzeri kademedeki beyaz yakalı çalışanlar olarak tanımladık. Kariyer.net ve Fast Company veri tabanından bu tanıma uygun kişilere ‘online’ anket linki gönderildi. Araştırmaya Türkiye’nin neredeyse tüm il ve sektörlerinden bin 188 çalışan katıldı.
Katılımcılara “gaye” hakkında bir tanım verdik ve sonra hayattaki en temel amaçlarının ne olduğunu sorduk. İlk 2 sırada “fayda yaratmak ve değer üretmek, katkı sağlamak” gibi soyut kavramlar olduğunu gördük.
Şirketler ve onların amaçlarına yönelik farkındalık düzeyi ise henüz düşük. Çalışmaya katılan yöneticilerin yaklaşık 5’te 2’si “amaca” sahip olduğunu bildiği şirketlerden haberdardı.
Katılımcıların neredeyse tamamının (yüzde 90) anlamlı bir gayesi olan şirkette çalışmayı daha fazla tercih edeceğini gördük. Bu durum müşteri tarafında da benzer etki yaratıyor; katılanların yüzde 83’ü bir ürün veya hizmet satın alırken, anlamlı bir gayeye sahip olan firmanınkini daha fazla tercih edeceğini belirtiyor.

HUBERT JOLY
Best Buy’ın Eski Başkanı ve CEO’su

AMAÇ İÇİN ÖRNEK BİR ROTA

Bir şirketin misyonu, amacı, dört soruya cevap vermeyi ve kesiştikleri noktada bir strateji belirlemeyi gerekli kılar: “Dünyanın neye ihtiyacı var, şirketimizi benzersiz kılan nedir, hangi konulara tutkuyla bağlıyız ve nasıl para kazanabiliriz?”
Özgünlük ve güvenilirlik ise hepsinin temelidir. Tüm bunları bir arada uygulamak kolay değil.
Gerçek amaç hakkında konuşmak ve insanları merkeze koymak teoride güzel. Fakat esas olan uygulamanın nasıl olacağıdır. Amacın işe her bakımdan rehberlik etmesi ve operasyonlara yansıması için şirket içinde derinden kök salmasını nasıl sağlayıp sağlamadığınız önemli. Bu ise çok kolay değil.
Bunun için, amacı, kurumsal stratejinin temel taşı yapmak, tüm paydaşları kucaklamak ve harekete geçirmek ie yönetim uygulamalarını birbiriyle uyumlu hale getirmek gerekir.
Bu çabalar, ben dahil birçok liderin değişmez gerçekler olarak benimsemek üzere eğitildiği geçmiş uygulamaları yeniden gözden geçirmesi ve iş yapış şekillerimizi yeni baştan düşünmemiz anlamına gelir.
Bugünlerde çoğu şirket ve lider, amacın önemine inanıyor ve kâra aşırı odaklanmanın yanlış olduğu konusunda yaygın bir kanı var. Bana genellikle “Peki nereden başlıyorsunuz ve nasıl bir rota izliyorsunuz?” diye soruyorlar. Aklımızın mantıksal kısmı, amaçla başlamamızı, ardından stratejiyi türetmemizi ister: Onu amaca sabitleyin ve organizasyonu bu temelde dönüştürün.
Benim kişisel deneyimim ise farklı. Eski şirketimde işleri değiştirmeye başladığımızda, amacımın kâr olmadığı felsefem konusunda çok nettim. Amaç, ortak faydaya katkıda bulunmaktı. Ancak değişimin ilk üç yılında amacımızı geliştirmek için zaman harcamadık. Temel operasyonel performans faktörlerini ele alarak, batmakta olan bir gemiyi kurtarmak için zaman harcadık.
Liderlikle ilgili 3 fikir hayatım boyunca bana aşılandı: Liderler süper kahramandır, liderlik doğuştan gelen bir kabiliyettir, insanlar değişemez. Zaman ve tecrübe bana tüm bunların birer ‘mit’ten ibaret olduğunu gösterdi. Nasıl bir lider olacağımız bizim yaptığımız bir seçimdir ve bu seçim yönettiğimiz insanların hayatını etkiler.