Bitki bazlı gıda rüzgarı

GAMZE ÇUHADAROĞLU
Danone Bitkisel Bazlı Ürünler
Global Kıdemli Başkan Yardımcısı

YAZI: M.RAUF ATEŞ

Belçikalı iş insanı Philippe VandeMoortele, 40 yıl önce Afrika’ya yaptığı ziyaretin yeni bir inovasyonu beraberinde getireceğini düşünmemişti. Afrika ziyaretinde onu etkileyen ilk gerçek, kıtadaki “açlık” olmuştu. 1970’lerin dünyasında karşılaştığı açlık gerçeğini kafasına kazımıştı.

Dikkatini çeken bir başka faktör ise ineklerin beslenmeleri olmuştu. İnekler ağırlıklı olarak “soya” ile besleniyordu. Daha önce üzerinde hiç düşünmediği bu gerçek onu yeni sorulara yöneltmişti: “İnekler soya ile besleniyor. Soya ile beslenen ineklerden biz süt elde ediyoruz. Peki, doğrudan soyadan neden süt elde edemiyoruz?” VandeMoortele, bu sorunun yanıtını bulmak için seyahat dönüşünde çalışmaya koyuldu. 1980’lerin başında soya sütü satmaya başladı. Garajında geliştirdiği teknolojiyle ambalajlı sütü piyasaya sunmayı başarmıştı.

Onun bu girişimleri daha sonra Alpro ve Silk, So Delicious, Provamel ve Vega markalarını ortaya çıkardı. Sektörde fark yaratan bu markalar, 2017 yılında Danone tarafından satın alındı. Şu anda 60’ın üzerinde ülkede faaliyet gösteriyor. Şirket 2020 yılını da yüzde 20 büyümeyle tamamladı.

Danone’un bu iş biriminin (Plant based) başkan yardımcılığını Gamze Çuhadaroğlu yürütüyor. İki yıl önce Türkiye’deki görevini takiben bu pozisyonu üstlenen Çuhadaroğlu, bitki bazlı gıda sektörünün bugününü ve geleceğini anlattı.

İHTİYAÇ NASIL DOĞDU?

Dünyada “Plant based” (Bitki bazlı) adıyla oluşan yepyeni bir kategori var ve çok büyük bir hızla yayılıyor. Bu kategori tamamen bitki bazlı ürünlerden elde edilen süt, yoğurt, tatlı, dondurma, peynir, krema, margarin gibi ürünleri kapsıyor. Artık süt ile üretilen her kategoride bitki bazlı üretim öne çıkıyor.

Bunun yanı sıra bitki bazlı etler de piyasaya uzun süre önce sürüldü. “Impossible Burger” bu şirketlerden sadece birisi…

Aslında bitki bazlı kategoriler, sadece kategori değil. Daha sağlıklı ürün arayanların ve aynı zamanda sürdürülebilirliğe önem verenlerin de seçimi haline geliyor. Sürdürülebilirlik konusunda şöyle bir güzel kıyaslamamız var: Biz bu kategorinin tüketicilerine “Flexitarians” diyoruz. Yani tamamen hayvansal gıdaları bırakmayan ama azaltmaya çalışan tüketiciler… Vegan dediğimiz, tamamen hayvansal ürünleri reddedenlerin oranı yüzde 20 düzeyinde seyrediyor. Bu kategorinin yıllık ev kullanım oranı ABD ve İngiltere gibi gelişmiş ülkelerde dahi yüzde 40 sınırlarında seyrediyor. Aylık penetrasyona bakınca, bu oran sadece yüzde 17’de kalıyor. Yani daha çok büyüyecek bir kategori olduğu açık…

Pazarın hızlı büyümesi nedeniyle hem büyük şirketler hem de startup’lar bu alana giriyor, pay almaya çalışıyor. Bizim araştırmalarımız her yıl 220 yeni rakibin piyasaya girdiğini gösteriyor.

DANONE’UN YENİ STRATEJİSİ

Danone’un 2017 yılında Alpro, Silk, So Delicious ve Vega markalarını almasından sonra bu kategori öne çıkmaya başladı. Ben de “Plant based” kategorisinin son 2 yıldır “Dünya Başkan Yardımcısı” olarak görev yapıyorum.
Bu kategori, şu anda Danone’un en hızlı büyüyen kategorisi olarak öne çıkıyor. Yıllık yüzde 20’ler üzerinde büyüyoruz. Piyasaya sözümüz, 2025 yılında 5 milyar doların düzeyinde ciroyu yakalamak.
Şu anda sütlerde dünya lideriyiz. Markalarımız altındaki sütler, soya, badem, kaju, Hindistan cevizi gibi bitkisel ürünlerden sağlanıyor. Bu bitkilerden elde edilen sütlerden sağlanan yoğurt, dondurma, tatlı ve kahve gibi çeşitlerimiz piyasada satılıyor. Ayrıca yeni kategorileri de hazırlıyoruz.
Bu alan çok hızlı büyüyor ve inovasyona çok önem veriyoruz. Her yıl 150 inovatif ürünü piyasaya sunuyoruz.

SEKTÖR NASIL ŞEKİLLENECEK?

Biz Danone olarak 2025 yılında 5 milyar euro ciroya ulaşacağız. Bu kategoride dünyada birçok marka ile liderlik ediyoruz. Şu anda “Plant based” kategorisi Danone içinde en hızlı büyüyen kategori ve bu performansın artarak devam edeceğini düşünüyorum. Son 3 yılda büyüme hızımız yüzde 14’ten yüzde 20 düzeyine ulaştı. Özellikle Covid döneminde satışlarımızın ve tüketicinin ilgisinin de arttığını gördük. Bunun önemli bir nedeni de tüketicilerin sağlıklı beslenme istekleri oldu.

KATEGORİYİ DESTEKLEYEN ÖNEMLİ TRENDLER

Tüketiciler giderek daha sağlıklı beslenmek istiyorlar. Bunun için hayvansal besinlerin tüketimini günden güne azaltma eğilimindeler.
İnsanların olduğu gibi “gezegenin sağlığı” da önemli bir eğilim olarak öne çıkıyor. Tüketiciler, sürdürülebilirlik için bitki bazlı ürünlere yöneliyorlar.
Son yıllarda bitki bazlı kategorilerde “lezzet” düzeyinde gelişmeler sağlandı. Bu ürünlerin, süt tadına yaklaşması, tüketimi de artırıyor.

%15

Bizim ciromuzun yüzde 15’i inovasyondan geliyor. Birçok yeni kategoriye adım atıyoruz. Sütler ve yoğurtların yanı sıra dondurma ve kahveye de girdik. Radarımızda çok sayıda yeni kategori var. Yakında yeni sürpriz lansmanlarımız olacak.