Akıllı cihaz gerçekleri

YAZI: MEHTAP DEMİR

Son yıllarda dünya gündemini meşgul eden konulardan biri, küresel ekonomik krizin tetiklediği teknoloji perakendesindeki fiyat artışları. Bu alanda liderliği ise akıllı telefonlar üstleniyor. Türkiye’de toplam akıllı telefon pazar büyüklüğü 4.5 milyar dolar değerinde.

2021 sonu itibarıyla bir yılda satılan 10 milyon cihazın yüzde 40’ından fazlasını Samsung markalı cihazlar oluşturuyor. Samsung Türkiye CEO’su Philip Choi, akıllı telefon pazarında merak edilen soruları ve Samsung’un, “dinamik ve umut vadeden pazar” olarak tanımladığı Türkiye’de tüketici elektroniği alanındaki faaliyetlerine ilişkin detayları, ilk kez verdiği röportajla Fast Company okurları için paylaştı…

Dünyada cep telefonu pazarı nasıl şekilleniyor? 1 yılda satılan cep telefonu sayısı, büyüme hızı ve sektörün ilk 3 şirketini paylaşabilir misiniz?
Küresel akıllı telefon pazarı her yıl büyüyor. Şu anda, dünyada 1 yılda satılan akıllı telefon sayısı 1.1 milyar adet düzeyinde seyrediyor.

Akıllı telefon pazar büyüklüğü açısından ilk sırada Çin geliyor. Dünyada satılan 100 telefondan 30’u Çin’de gerçekleşiyor. Ardından yüzde 20 ile Hindistan geliyor. Amerika ve Avrupa, Latin Amerika, Güney Batı Asya ve Türkiye’yi de kapsayan Ortadoğu ülkeleri pazarın yüzde 50’sini oluşturuyor. Yani iki ülke dünyanın yarısına sahip.

Pazarda önemli pay sahibi markalara baktığımızda, Samsung lider firmalardan biri. Amerika’dan Apple bir diğer popüler marka. Bunların yanı sıra, Çin’den çıkan Huawei, Oppo, Xiaomi pazarda kayda değer payı olan diğer oyuncular olarak sayılabilir.

Cep telefonları piyasaya çıktığından bu yana çok sayıda marka da piyasadan çekildi. Şu anda marka/üretici sayısına ilişkin verilere bakınca sizce gelecekte kaç marka ayakta kalır?
Dünyadaki üretici veya marka sayısını tam olarak veremiyorum. 100’den fazla akıllı telefon markası olduğunu düşünüyorum. Ancak, tüm markalar kendi üretim tesislerine sahip değil. Bazıları başka tesislerde ürettirip satma yoluna gidiyorlar. Birçok markanın Çin’de üretildiğini biliyoruz. Piyasada 100’den fazla marka olmasına rağmen pazarın yüzde 80’ine önde gelen 5 marka sahip… Samsung, Apple, Oppo, Xiaomi ve Huawei, küresel pazarın en büyükleri arasında yer alıyor.

Kaç markanın ayakta kalacağını açıkçası bilmek kolay değil. Fakat, bu işin doğasını düşündüğümüzde, eğer bir marka inovatif değilse, iş yapış biçimlerini pazar talebine ve müşterinin isteklerine göre değiştiremiyorsa, hayatta kalma şansı yok denecek kadar azdır. Dünyada çok sayıda akıllı telefon markası olmasına rağmen, eğer kâr peşinde olup fiyata odaklanırlarsa hayatta kalamazlar.

Dünyada akıllı telefonun payı ne düzeye ulaştı? Akıllı olmayan telefonun üretiminin/talebinin ne zaman sıfırlanacağını düşünüyorsunuz?
Toplam cep telefonu talebi yaklaşık yıllık 1.2 milyar adet düzeyinde. Bunun 1.1 milyarını akıllı telefonlar oluşturuyor. Dolayısıyla, akıllı olmayanların payı yüzde 10’dan çok daha az. Şu anda eski modelleri kullanmaya yönelik bir trend olsa da önümüzdeki 5 yıl içinde pazardan tamamen kalkacaklarını düşünüyorum.

Şu anda Samsung’un Ar-Ge birimi/inovasyon ekibi hangi gelecek teknolojileri üzerinde çalışıyor?
Yazılım ve müşteri yolculuğu açısından daha kullanışlı ve anlamlı deneyimler sunmak zorundayız. Bu kapsamda, kamera fonksiyonlarını geliştirdik, yapay zeka tabanlı kamera ve kontrol fonksiyonları sunduk. Ayrıca, pil ömrünü daha uzun hale getirdik. Bu tür cihazlar bize çoklu görev deneyimi sağlıyor. Ağırlıklı olarak bu konuların üzerinde odaklanıyor, geliştirmeler yapmaya çalışıyoruz.

Samsung’un biri Türkiye’de olmak üzere dünyada 39 Ar-Ge merkezi var. Yaptığımız çalışmalara dayanak önümüzdeki dönemde “inovatif ürünler ve müşteriye özel, kişiselleştirilmiş çözümler, uygulamalar ve hizmetler” sağlamaya hazır olduğumuzu söyleyebiliriz. Müşteriye yönelik işimizin yanında B2B müşteriler için de yenilikler geliştiriyoruz. İmalat sanayi, kamu, eğitim, inşaat, finans gibi birbirinden farklı sektörlerde yaptığımız B2B işlerimize de özellikle Türkiye’de çok önem veriyoruz.

Bu alanlarda her bir müşterinin kendine has talebi var. Akıllı telefon onlar için önemli bir cihaz ve bazı özel çözümlere ihtiyaçları oluyor. Biz de kurumsal işbirliklerimize büyük önem veriyor, B2B müşterilerimize özel çözümler geliştiriyoruz.

Dünyada şu anda metaverse, blockchain gibi teknolojiler hakim. Bunları yakın zamanda telefonlarımızda deneyimleme imkanı bulabilecek miyiz?
Şu anda yapay zeka (AI) fonksiyonunu cep telefonlarına entegre etmiş durumdayız. AI ve ‘connectivity’ (bağlantılılık) çok önemli. Biz Türkiye’de akıllı telefonun yanı sıra buzdolabı, çamaşır makinesi, televizyon, akıllı saat ve tablet gibi cihazları da sağlıyoruz. Tüm bu ürünlerde en güçlü yanlarımızdan biri ‘connected’ yani ‘bağlantılı cihazlar’ olmaları ve IoT (nesnelerin interneti) özelliği taşımalarıdır.

Bu sayede örneğin, cep telefonunuz ve televizyonunuz birbiriyle iletişim kurabiliyor ve diğer cihazları kontrol edebilen ana cihazlar haline gelebiliyor. Cihazların kontrol edilebilmesinin yanı sıra, kolaylıkla yönetilebilmeleri ve enerji tüketimini en aza indiren geliştirmeler de müşteri için değer yaratan özellikler arasında.

Cihaz fiyatları, teknoloji geliştikçe düşüyor. En azından çok sayıda üründe geçmişten bu yana böyle oldu. Cep telefonu fiyatları için ne düşünüyorsunuz?
Tüketici elektroniği ürünlerinde fiyatların çok daha makul olacağını, tüketicilerin daha uygun fiyatlara alabileceğini bekleyebiliriz. Fakat akıllı telefon pazarı daha farklı… Dolayısıyla da fiyatlar her zaman yükselme eğiliminde.

Her sene akıllı telefon fonksiyonları daha da güçleniyor. Geçmişte sadece metin yazma veya kamera gibi çok temel özelliklere odaklanıyorduk. Oysa şu an çok fazla farklı fonksiyonlar var. Akıllı telefonların sahip olduğu ek fonksiyonlar her geçen gün bu cihazları daha ‘premium’ hale getiriyor. Bu nedenle burada fiyatlarda bir düşüş bekleyemeyiz. En fazla aynı oranda kalabilir veya biraz daha yükselebilir.

Türkiye’de cep telefonu pazarın görünümünü, rakamlarla paylaşır mısınız? Samsung rekabettte nasıl bir performans sergiliyor?
Türkiye’de akıllı telefon pazarı 2021 sonu itibarıyla yaklaşık 10 milyon adete ulaştı. Pazar büyüklüğü ise 4.5 milyar dolar düzeyinde. Biz Türkiye pazarında lider markayız. Bir yılda satılan 10 milyon cihazın yüzde 40’ından fazlasını Samsung satıyor.

Türkiye’de çok sayıda marka faaliyet gösteriyor. Global markaların yanı sıra Çin’den ürün alan yerel markalar da var. Ancak, Samsung, Türkiye’de en fazla bilinen, en çok akıllı telefon satan olarak öne çıkıyor. Bu eğilim yıldan yıla da artıyor.

Türkiye’de cep telefonu fiyatları artıyor ama burası dinamik bir pazar ve müşteriler inovatif ürünleri alma konusunda oldukça istekli. Bu nedenle, sadece uygun fiyatlı cihazlarda değil, pahalı ürünlerde de satışlar artış eğiliminde. Gelecek sene de akıllı telefon satışlarımızda pozitif büyüme ve özellikle ‘affordable’ serimizde artış beklentisindeyiz.

Döviz artışı kaynaklı fiyat artışları satışları nasıl etkiledi? Son birkaç yıldır satış rakamları nasıl değişti?
Enflasyon etkisinden dolayı sadece Türkiye’de değil, dünyada da akıllı telefon cihazlarında fiyatlar arttı. Ancak buna rağmen, Türkiye’de satışlar geçen seneye göre yaklaşık yüzde 3 daha yüksek gerçekleşti. Bir senede satılan akıllı telefon sayısı olan 10 milyon adet, beklentilerimizin de üzerindeydi.

Müşteri talebine baktığımda, ‘premium’ segmentte dahi büyüme söz konusu. Bu rakamlar, Türkiye’deki müşterinin, cihazın özellikleri iyi olduğu sürece fiyatına bakmaksızın alma eğiliminde olduğuna işaret ediyor.

Müşteri taleplerinde nasıl bir değişiklik gözlemliyorsunuz? Örneğin müşteriler fiyat artışı ve ekonomik koşullar nedeniyle birkaç kademe altta modele yöneliyor mu? Müşteri bir markadan neyi, hangi özellikleri daha fazla bekliyor?
Müşteri talepleri, fiyat ve deneyim ekseninde gerçekleşiyor. Yani müşteri, ödediği fiyatın karşılığını almak ve iyi bir deneyim yaşamak istiyor. Akıllı telefon işinde Türkiye’de önemli bir gerçek var. Bir “fiyat bariyeri” olduğunu gözlemliyoruz. Satın alma opsiyonları farklı tüketiciler, Türkiye piyasasında var olan 5 bin TL’lik 12 ay taksit sınırının üstünde kalan ürünleri satın almak istediklerinde, karar vermekte güçlük çekiyorlar. Talebini belirleyen konulardan biri ‘inovasyon’. Müşteri talebini her zaman ‘yeni’ özelliklerin peşinde koşuyor. İnovatif, özgün deneyim yaşadığı ve yaratıcı markalar istiyor. Bunu gördüğünde ise daha fazlasını ödemeye razı oluyor.

Türkiye pazarının geleceği hakkındaki tahminlerinizi paylaşır mısınız? 1 yılda satılacak üründe birkaç yılda hangi rakamlara ulaşılabilir?
Türkiye’de pazarın geleceğine yönelik çok pozitif beklentilerim var. Küresel ekonomi istikrarlı değil ve belirsizlikler artıyor. Ancak, bu koşullar altında bile akıllı telefon pazarı geçen seneden daha iyi bir büyüme sergiliyor. Türkiye’de akıllı telefon pazarının bugüne dek olduğundan çok daha iyi olacağını söyleyebiliriz. Toplam nüfus büyük ve ayrıca ortalama yaş diğer ülkelere nazaran genç… Milenyum ve genç kuşakların nüfus içindeki oranı çok yüksek. Bu da akıllı telefon pazarındaki potansiyeli ortaya koyuyor.

Ayrıca, Türkiye’nin ekonomik durumunun daha dengeli olacağını ve büyüyeceğini umut ediyorum. O durumda akıllı telefon pazarının durumu ve rakamlar da çok daha iyi olacaktır. Samsung olarak Türkiye pazarında bu yıl pozitif bir büyüme gösteriyoruz. Büyüme yüzde 2-3 civarında olacak. Gelecek yıl için yüzde 100 emin değilim ama beklentim 2022’den daha büyük oranda bir büyüme olacağı yönünde. Zira, yüzde 5’in üzerinde bir büyüme bekliyoruz.

Görev yaptığınız dönemde Türkiye pazarına ilişkin deneyimleriniz, gözlemleriniz ne oldu? Size göre, diğer pazarlardan ve müşterilerden hangi yönlerde ayrılıyor?
Türkiye pazarının gelirler açısından bizim için iyi bir noktada olduğunu ifade edebilirim. Diğer pazarlarla kıyasladığımızda ise, Avrupa pazarına benzer özellikler gösteriyor. Özellikle bu yönüyle diğer Ortadoğu ve Afrika ülkelerinden ayrışıyor. Türkiye pazarı diğer Ortadoğu, Afrika ve hatta Avrupa pazarına kıyasla ‘premium oriented’, yani inovatif ürünlere odaklı. Eğer bir cihaz harcadıkları paraya değer yenilikçi özelliklere ve değere sahipse, müşteri almaya istekli oluyor.

%90: Samsung, geçen yıl piyasaya sürdüğü Galaxy cihazlarının yüzde 90’ında, geri dönüştürülmüş balıkçı ağları, tüketici sonrası malzemeler (PCM) veya biyo-bazlı reçine dahil olmak üzere birçok çevre dostu malzeme kullandı.

TÜKETİCİ ELEKTRONİĞİNDE TÜRKİYE PAZARININ ANALİZİ

• Buzdolabı
  Geliştirdiğimiz teknoloji ve yenilikçi modeller ile birlikte 4 kapılı buzdolabı ürünlerinde pazar payımız yüzde 65’e ulaştı. Gardırop tipi buzdolaplarında ise payımız geçen yılın aynı dönemine göre 38 puan artarak yüzde 62’yi yakaladı.
• Kurutmalı Çamaşır Makinesi
  Bu kategoride pazar payımızı bir önceki yıla göre artırarak yüzde 41’e taşıdık ve pazar liderliğimizi pekiştirdik. Ayrıca, Samsung SpaceMax teknolojisi sayesinde 11 kg yıkama yapabilen çamaşır makinelerini pazara sunduk. Amacımız, kısa sürede 10 kg ve üzeri segmentte liderliği elde etmek.
• Televizyon
  Bu pazarda kullanıcıların üst seviye ürünlere ilgisinin yoğun olduğu görülüyor. Büyük ekran kategorileri olan 75” ve üstü ile 55” ve üstü segmentler sırasıyla yüzde 71 ve yüzde 22 büyüme kaydetti. Her iki kategoride yüzde 70 ve yüzde 39 ile pazar lideriyiz.
• Üst segment TV
  Bunun yanında üst seviye ürünleri tanımlayan 1500 dolar ve üstü satış bedeline sahip ürünlere ilişkin pazarda ise yüzde 29 büyüme yaşandı. Samsung yüzde 65’lik pazar payı ile lider konumda bulunuyor.

“TELEFON DEĞİŞTİRMEDE ORTALAMA SÜRE 2 YIL”

Farklı segmentlerde ortalama cep telefonu değiştirme aralığı nedir? Son birkaç yılda bu oran değişti mi?
Bu konuda resmi veriler yok. Ancak, müşteri davranışlarına yönelik gözlemlerimize dayanarak Türkiye’de değiştirme süresinin “2 yıl” olduğunu söyleyebilirim. Diğer ülkelere kıyasla büyük bir fark olduğunu söyleyemeyiz. Bunda önemli olan bir faktör ise GSM operatörlerinin sağladığı bazı promosyonlar. Onların yaptığı kampanyalarda yenileme olanağını da yakalamış oluyorlar.

CEP TELEFONU PAZARININ PROFİLİ

• 5 MARKA: Piyasada 100’den fazla marka olmasına rağmen pazarın, adette yüzde 80’ine, ciroda ise yüzde 90’ına önde gelen 5 marka sahip.
• % 50: Dünyadaki akıllı telefon satışlarının yüzde 30’u Çin’de, yüzde 20’si ise Hindistan’da gerçekleşiyor.
• 10 MİLYON: Türkiye’de telefon pazarı 2022 yılında yüzde 3 oranında büyüyecek. Geçen yıl cihaz satışı 10 milyon adet düzeyindeydi.
• 5 YIL: Akıllı olmayan cep telefonunun toplam içindeki payı yüzde 10’un altında. 5 yılda bu cihazların tamamen ortadan kalkması öngörülüyor.
• 4.5 MİLYAR: Türkiye’de pazarın büyüklüğü 5 milyar dolara yaklaştı. Samsung’un akıllı pazardaki payı yüzde 40 düzeyinde.