Fast Company Türkiye
İLLÜSTRASYON: YOSHI SODEOKA
YAZI: KATHARINE SCHWAB
Beyoncé’nin fotoğrafta mutlu bir hali var; Mona Lisa’nınki gibi dudakları kapalı gülümsüyor. Ancak bu, dişlerini görebilmeniz için yeterli bir fotoğraf. Adobe Photoshop’un Smart Portrait’ini kullanarak “Mutluluk”unu (“Happiness” özelliği) en yüksek seviyeye çıkarabilirsiniz. Bunu yaptığınızda dişleri belli oluyor ve yüzüne, Cheshire kedisine (Sırıtan Kedi) benzer bir gülümseme yayılıyor.
Beta sürümü geçtiğimiz yıl piyasaya sunulan Smart Portrait, Adobe’nin yapay zeka ile desteklenen “nöral filtre”lerinden. Yüzleri yaşlandırabiliyor, ifadeleri değiştirebiliyor ve fotoğrafın arka planını değiştirerek, yılın farklı bir zaman diliminde çekilmiş havası yaratabiliyor. Bu araçlar zararsız görünebilir ancak, üzerinde oynanmış görsellerin sosyal medyada tehlikeli şekillerde yayıldığı bir dönemde, fotoğrafları manipüle etmek için, her geçen gün daha da güçlenen yeni yöntemler sunuyor.
Adobe için bu, büyük bir işin yanı sıra, büyük bir yükümlülük de. 2020’de 12.9 milyar dolar gelir elde eden ve yaratıcıların, görüntüleri ve videoları tasarlamasına, düzenlemesine ve özelleştirmesine yardımcı olmayı amaçlayan Creative Cloud ürünlerine 7.8 milyar dolardan fazla para bağlayan şirket, kullanıcılara en son teknolojileri sunmaya kararlı. Bu da, Adobe’yi yarışın önünde tutan unsur. Bu ürünlereyse, hem nöral filtreler hem de 2015’te çıkan, insanların birinin yüzünü manuel olarak değiştirmesine olanak sağlayan Face-Aware Liquify gibi yapay zeka destekli eski araçlar da dahil.
Adobe yöneticileri, sahte bilgilerin Twitter’da gerçek bilgilerden altı kat daha hızlı yayıldığı bir zamanda, bu tür ürünlerin yaratacağı tehlikelerin farkında. Ancak Adobe, araçlarının geliştirilmesini kısıtlamak yerine denklemin diğer tarafına odaklanıyor. İnsanlara, görüntülerin nerede çekildiğini doğrulama ve nasıl düzenlendiklerini görme yeteneği veriyor. Bunun ilk adımı da yeni bir Photoshop aracı ile birlikte, görüntülerin nasıl manipüle edildiğine dair daha önce benzeri görülmemiş bir şeffaflık sunan web sitesi.
Adobe bir süredir, medyada görüntüleri kabul edilebilir şekilde düzenlemenin sınırlarını keşfediyor. Şirket 2016’da gerçekleşen, yıllık Max konferansı sırasında, kullanıcıların yalnızca yeni sözcükler yazarak, sözcükleri sesli olarak değiştirmelerine olanak tanıyan bir aracın tanıtımını yaptı. Bu, yapay zekanın, sözcükleri nasıl gerçekten de birinin ağzına yerleştirebileceğinin heyecan verici ve ürkütücü bir gösterimiydi. Ayrıca, bu aracın sahte videolar yaratmayı (video montajı) nasıl cesaretlendirebileceğine yönelik bir tepki ortaya çıktı ve şirket, bu aracı rafa kaldırdı.
İki yıl sonra Adobe, yine Max konferansında, fotoğrafları videolara dönüştüren bir özellik ve video düzenleme için bir dizi araç da dahil olmak üzere, en son yapay zeka teknolojilerinin tanıtımını yaptı. Şirketin yeni baş hukuk müşaviri Dana Rao, bu gösterimi yakından izliyordu. Sunumdan sonra, bu yetkinlikleri dünyaya sunmanın yansımalarını tartışmak için üründen sorumlu genel müdür yardımcısı Scott Belsky’yi aradı ve harekete geçmeye karar verdiler.
Şu anda şirketin yapay zeka etiği komitesini yöneten Rao, teknik bir çözüm bulmak için Adobe Research’ün başkanı Gavin Miller ile çalıştı. İlk başta, Adobe’nin yapay zeka araçlarından birinin, bir görüntü üzerinde ne zaman kullanıldığını belirlemenin yollarını aradılar. Ancak çok geçmeden bu tür algılama algoritmalarının, en son manipülasyon teknolojilerinin hızına asla yetişemeyeceğini anladılar. Bunun yerine, görüntülerin ne zaman ve nerede çekildiğini göstermenin ve düzenleme geçmişini görüntülere eklenebilecek meta verilere dönüştürmenin bir yolunu aradılar.
Sonuç, geçtiğimiz ekim ayında beta sürümü piyasaya giren yeni Content Credentials (İçerik Kimlik Bilgileri) özelliği oldu. Kullanıcılar, özelliği aktif hale getirerek, kimlik bilgileri ve şirketin hangi araçlarının kullanıldığını belirten, basitleştirilmiş bir düzenleme kaydını görüntülerinin içine yerleştirebiliyor. Görüntü Photoshop’tan dışa aktarıldığında da bu meta verileri içeriyor ve bu verilerin tamamı, Verify adındaki yeni Adobe web sitesi aracılığıyla çevrimiçi olarak herkes tarafından görüntülenebiliyor.
Herhangi bir JPEG’i siteye yüklemeniz yeterli; eğer Content Credentials özelliği açıkken düzenlendiyse, Verify size meta verilerinin ve düzenleme geçmişinin yanı sıra önceki ve sonraki görüntülerini de gösterir.
Content Credentials, hem teknoloji hem de medya şirketlerinin online ortamda, görüntülerin nereden geldiğine dair daha fazla şeffaflık sağlayarak, sahte bilgilerin yayılmasıyla mücadele etme çabalarının bir parçası. Adobe, Microsoft, Twitter ve BBC’nin de dahil olduğu, Coalition for Content Provenance and Authenticity (C2PA-İçerik Kökeni ve Özgünlük Koalisyonu) adlı bir endüstri birliği, yakın zamanda içerik özgünlüğünün nasıl oluşturulacağına ilişkin standartlar belirledi ve bunlar, Adobe’nin yeni aracında da karşılık buluyor. Grubun üyeleri, şimdi ABD Senatosu’ndan çıkacak, İç Güvenlik Bakanı’nın gözetimi altında bir Video Montaj Görev Gücü oluşturacak tasarıyı destekliyor.
Ancak Adobe, bir yandan görüntülerin kökenini tespit etmeye ilişkin teknolojilerin üzerine çalışan şirketlerin bu yeni oluşan ekosistemini desteklemek için nüfuzunu kullanırken, diğer yandan da gerçekliği değiştirmeyi giderek daha kolay hale getiren özellikler yayınlamaya devam ediyor. Araştırmacıları rahatsız eden şey, bu tür araçların erişilebilirliği. Michigan Üniversitesi’nden yardımcı doçent Andrew Owens, sahte görüntüleri tespit etmek için Adobe ile işbirliği yapıyor ve bu teknolojiler konusunda, “Yakın zamana kadar… inandırıcı sahte haberler yaratmak için Steven Spielberg gibi olmalıydınız” diyor. “Bilgisayar görüşündeki son gelişmeler hakkında en çok endişe verici şey, süreci metalaştırıyor olmaları.”
İçeriğin kökenini tespit etmeye ilişkin teknolojilerin geniş çapta kabul görmesi için kamera uygulaması üreticilerinin, düzenleme yazılımı şirketlerinin ve sosyal medya platformlarının desteği gerekiyor. UC Berkeley’de 20 yıldır görüntü manipülasyonu üzerine çalışan profesör Hany Farid, Adobe ve ortaklarının ilk adımları attığını düşünüyor. Ancak şu anda artık, C2PA’nın standartlaştırdığı meta verilerin ekli olduğu içerikleri önceliklendirmek, Facebook gibi platformlara kalmış.
Farid, “‘Bu doğru veya yanlış’ [deme] topuna girmek istemezsiniz” diyor ve devam ediyor: “[Adobe’nin] yapabileceği en iyi şey, insanlara (yani sıradan vatandaşlara, araştırmacılara) bilgi sağlamaktır. Ve bunu, bir sonraki adım için bir sıçrama tahtası olarak kullanıyoruz: Online ortamda güveni yeniden kazanmak için…”
Twitter’da sahte bilgiler, gerçek bilgilerden 6 kat daha hızlı yayılıyor.
DOĞRULUK MU CESARET Mİ?
Halkın arasına salınmadan önce görüntüleri doğrulamanın üç diğer yolu…
TRUEPIC
İçerik kökeni üzerine çalışan Truepic, kısa süre önce, kameraya erişimi olan herhangi bir uygulamanın, görüntülere ve videolara doğrulanmış meta veriler yerleştirmesine olanak veren bir SDK (yazılım geliştirme kiti) geliştirdiğini açıkladı.
STARLING LAB
Stanford ve USC Shoah Vakfı’nın gerçekleştirdiği bir proje olan bu laboratuvar, görüntüleri ve videoları yakalamak, depolamak ve doğrulamak için kriptografi ve merkezi olmayan web protokollerini kullanıyor.
PROJECT ORIGIN
Microsoft ve BBC, insanların görüntüler ve videolar ile oynanıp oynanmadığını anlamalarına yardımcı olmak amacıyla, 2020’de güçlerini birleştirdi.
Kaynak görsel: Zoonar GmbH/Alamy; spot illüstrasyonları: Kemal Sanli
