Uzayın peşinde!

YAZI: YASMIN GAGNE

Ailesinin yedi çocuğundan en küçüğü olarak New York Syracuse’da doğup büyüyen Jeanette Epps, tıpkı Doctor Who dizisindeki kahramanı gibi uzaya gitme hayalleri kurardı. (Dizi, onda matematik ve bilime duyacağı ömür boyu ilginin temellerini attı.) Bir gün abisi üniversiteden eve geldi ve dördüncü sınıf karnesine baktı. Epps’e, uzay mühendisi olmasını önerdiğinde, fikir genç kızın zihninde yer etti. Ancak Houston’a giden yol her zaman açık değildi. Peki Epps, korkularını nasıl yendi ve NASA’ya giden yolda mücadele etti?

İSTEDİKLERİN UĞRUNA ÇABALA

Epps, liseden sonra Syracuse’daki Le Moyne College’a gitti ve fizik okudu, çünkü mühendislik programı yoktu. “Maryland Üniversitesi’ne [lisansüstü eğitim için] gitmek istiyordum, harika bir havacılık mühendisliği programı vardı” diyor ve devam ediyor: “Bölüm başkanını arayıp duruyor, ikna etmek için uğraşıyordum.” Epps sonunda bölüm başkanını ikna ederek, ona doktora yolunu açan bir yüksek lisans programına kabul aldı. Havacılık mühendisliği doktorasını aldıktan sonra iki yıl Ford’da araştırmacı olarak çalıştı. Ardından, CIA’de silahların yayılmasını önleme grubunda analist olarak işe başladı. Burada, diğer ülkelerden gelen uçaklar üzerinde çalışıyordu. Ayrıca Irak’ta iki uçuş için gönüllü oldu. Astronot olmak, çocukken ona imkansız bir hayal gibi görünse de artık, Ford’da edindiği teknik deneyim ile yoğun baskı altındaki bir operatör olarak CIA’de geliştirdiği yeteneklerinin, onu rekabetçi bir aday haline getirdiğini fark etti. Çalışma arkadaşlarıyla konuştuktan sonra adım atmaya karar verdi. “İnsanlara, ‘Gitmek istediğim yere ulaşmak için ne yapabilirim?’ diye sormaktan korkmuyorum. 38 yaşındaydım ve hayalimdeki işe başvurmak için son şansım olacağını düşündüm” diyor.

ARKADAŞLARINDAN DESTEK AL

Epps, 2008’de NASA’da astronot eğitimine seçilen adaylardan biri olmak için başvurduktan ve çeşitli mülakatlardan (tıbbi, fiziksel ve psikiyatrik değerlendirmelerden) geçtikten sonra, 3 bin 500’den fazla başvuranın olduğu havuzdan seçildi. Ardından, işin zor kısmı geldi: Yoğunlaştırılmış Rusça dersleri, robotik dersleri ve su altı uzay yürüyüşü simülasyonlarını içeren iki yıllık astronot eğitimini tamamlamak. En sonunda, 2017’de Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) uçuş mühendisi olma fırsatı yakaladı. Birkaç ay sonra bu fırsat başkasına geçti. NASA’da ekip değişiklikleri oldukça yaygın olsa da, bunu kabul etmek Epps için zordu. “O tür anlarda, olayların neden olduğunu ve [kararların arkasındaki] motivasyonu anlamak çok önemli” diyor ve devam ediyor: “Tepkili, tutucu olmak hiçbir zaman iyi değildir. O anın üstesinden gelmenin yolu, proaktif olmaktan geçiyor.” Epps, arkadaşlarından destek aldığını, yapıcı eleştiriler istediğini ve kendini yeniden inşa etmek için doğrulamalar aradığını söylüyor. Gelecek yıl uzaya gitmeye ve ISS’in uzun dönem ekibindeki ilk Siyah kadın olmaya hazırlanıyor.

GÖREVE ODAKLAN

Astronot eğitiminin en zor kısmı ne mi? Yorucu uzay yürüyüşüne hazırlanmak. Epps, “Su altında altı saat kalıyor ve zorlu mühendislik görevlerini tamamlıyorsunuz. Kalori eksikliği yaşadığınız ve tükendiğiniz noktaya gelebilirsiniz” diyor ve ekliyor: “Su altında 439 saat geçirdim ve pratik yaparak, zihinsel olarak güçlendim.” Epps, ilerlemek için tüm enerjisini göreve odaklanmaya harcıyor. “Düşüncem şu: ISS’e zarar vermek istemiyorum ve ekibimin beni kurtarmak zorunda kalmasını veya herhangi birini tehlikeye atmasını istemiyorum.” Ona göre, bir grup ortamında çalışırken de benzer şekilde, daha büyük hedefe doğru ilerlemek için egonuzu bir kenara bırakmak önemli. “Bana verilen görevi yapmaya ve güvende kalmaya çalışıyorum, sonra başkalarına yardım ediyorum.” Ayrıca Epps, iş arkadaşlarından yardım istemenin ne kadar önemli olduğunu da öğrendi: “Bazen yardım istemeniz gerekir; bu, bir zayıflık işareti değil.” Uzaydayken egoya yer yoktur. Ve hata payı, inanılmaz derecede küçüktür.

EĞİTİM

• LİSANS DERECESİ
  Le Moyne College, Fizik bölümü
• YÜKSEK LİSANS TEZİ
  “Experimental-Theoretical Study of the Effects of Tip Sweep on the Natural Frequencies of Rotating Composite Beams”, Maryland Üniversitesi
• DOKTORA TEZİ
  “In-flight Tracking of Helicopter Rotor Blades Using Shape Memory Alloys”, Maryland Üniversitesi

UÇUŞ OKULU

Bugün birkaç milyar dolar sizi uzaya götürebilir. Ancak, parayla NASA ekibinde bir yer satın almanız hâlâ mümkün değil. Epps, ekipteki yerini kazanmak için aşağıdaki dört programı içeren yorucu bir süreci geride bıraktı.

• T-38 Jet Eğitimi
  Epps, ordu tarafından kullanılan iki kişilik, çift jetli süpersonik bir jet eğitim uçağının nasıl kullanılacağını öğrendi. “Pek çok insan bir uçak tasarlayabiliyor ama nasıl kullanacağını bilmiyor. Her ikisini de nasıl yapacağımı anlamam gerekiyordu” diyor.

• National Outdoor Leadership School
  Epps, katılımcılara liderlik, risk yönetimi ve vahşi yaşam becerileri öğreten, kâr amacı gütmeyen bir açık hava eğitim okulu olan NOLS’ta bir programı tamamladı.

• ESA CAVES
  Epps, Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) “İnsan Davranışı ve Performans Becerilerine Değer Vermek ve Pratik Yapmak için İşbirliğine Dayalı Macera” temalı, üç haftalık yeraltı astronot eğitim kursunu tamamlayan ikinci kadın.

• Kış aylarında ve suda hayatta kalma
  Rusça bilgisi, Star City’de antrenman yaparken kozmonot takım arkadaşlarıyla iletişim kurmasına yardımcı oldu. Uzay giysisini hızlı bir şekilde çıkarmayı ve yükseklikten suya atlamayı öğrendi.

İLLÜSTRASYON: Diego Patiño