Fotoğraf: Pixabay
CENK BAYRAKDAR
Revo Capital CEO
Başarı için ‘Pazar’, ‘Ürün’ ve ‘Ekip’ gibi kriterlerin hepsi yatırımcılar için çok önemlidir. Ancak ‘yanlış ürün-pazar uyumu’ (Product market fit) olan startup, ne kadar harika bir ürün geliştirirse geliştirsin veya ekibi ne kadar güçlü olursa olsun büyüyemez. ‘Doğru ürün-pazar uyumunu’ yakalayan startup’ların ise toplam ‘hedeflenebilir pazarı’ 1 milyar dolardan fazla olmalıdır. Yatırımcıların odağındaki önemli kriterlerden biri de ‘birim ekonomisi’ olarak öne çıkar. Startup’ın kârlılığını etkilediği için, kısa ve uzun vadede de önemlidir.”
YAHYA ÜLKER
Yıldız Ventures CEO
“Bireysel olarak ‘yenilikçi’, kendi ihtiyaç ve öngörülerimle eşleştirebildiğim startup’lar benim için ‘ürün ve pazar uyumu’ yakalamış oluyor. Bireysel olarak sadece erken aşama yatırım yapıyorum. Bu nedenle ‘finansal veriler ve iş modellerinden’ daha çok, kurucu ekip ve onların risk iştahı, hayat motivasyonları ve takım çalışmasındaki uyumu dikkatimi çekiyor.
Bir de ‘amaç birliğine’ bakıyorum; ya fikre ya da fikrin sahibine inanmam gerekiyor. Bu tarafta artık kaslarımın geliştiğini düşünüyorum.
GÜNCE ÖNÜR
Startup Wise Guy Türkiye Ortağı
Her yıl ağırlıklı Avrupa’dan olmak üzere 100 erken aşama startup’a yatırım yapıyoruz. Ekonomik yavaşlama nedeniyle şu anda yatırım için değerlendirdiğimiz startup’larda ‘deneyim’, ‘ürün/hizmetin potansiyeli’ ile ticarileşme ile ‘birim hızı’ gibi kriterlere dikkat ediyoruz. Bunun yanı sıra ‘erken aşama’ girişimlerde kârlı olmaya değil, kâra hızlı ulaşmaya da önem veriyoruz.
NEVZAT AYDIN
YATIRIMCI
- Yapay zekayı kapsıyor mu? Ucundan da olsa yapay zeka açısı olmalı.
- Kâra geçme (break-even) süresi önemli… Bunun ne kadar olduğuna bakıyorum.
- Kurucuların detaylı özgeçmişlerini mutlaka incelerin. Çok önemli bir kriterimdir.
BARIŞ ÖZİSTEK
Boğaziçi Ventures YKÜ
“Birinci sıraya ‘çok iyi bir ekip’ olmasını koyuyorum. ‘Yatırım sonrası gerekli kişileri işe alacağım’ diyenlere yatırımdan genelde kaçınıyoruz. Nitelikli iş gücü piyasasında büyük sıkıntı var. O nedenle yatırım yapacağımız şirkette gerekli tüm kritik rollerin dolu olmasına önem veriyoruz.
‘Bozucu yenilikler’ (Disruptive innovation) çok önemli… Kendini tekrar eden, ufak dokunuş ya da iyileştirici fikirlerle kurulan startup’lar değil, yıkıcı yeniliklere ulaşabilecek girişimlere yatırım yapılıyor. Böylece işin tutması halinde çok çarpanlı hale gelmesi mümkün olur.”
VOLKAN BİÇER
Ludus Capital Ortak
“Bu dönemde gelecek değil, mevcut EBITDA ve kârlılık oranları üzerinden gitmeye çalışıyoruz. Ancak, bu, sadece kâr edenlere yatırım yaptığımız anlamına gelmez. Bizim odağımızda erken aşama girişimler de var. O nedenle çok iyi bir kurucu ortaklar ile şirket kurulma aşamasında tanışıyorsak mutlaka değerlendiriyoruz ve yatırım yapabiliyoruz.
Ayrıca, ‘çalışan adedi başına düşen gelir’ noktasında trendi görmemiz de önemli bir kriter. Bu oranda yükselen bir gelir grafiği gördüğümüzde yatırım yapabilme hevesimiz de artıyor.”
ALİ KARABEY
212 Ventures Kurucu Ortak
“Deneyimli, uluslararası deneyime sahip, eksikliklerinin farkında olan ekibi ilk sıraya koyuyorum.
Türkiye’yi değil, pazar olarak dünyayı hedefleyen, global odaklı girişimlere bakıyoruz. Odağında ‘büyük probleme çözüm’ olmalı.
Erken aşama olsa bile müşteri almaya başlamış olmasını da önemsiyoruz.”
EMRE KURTTEPELİ
Endeavor Türkiye Başkanı
İçinde bulunduğumuz dönemde startup’ın ürününün müşteriler tarafından kullanılıyor ve belli bir ivme yakalamış olmasına daha çok dikkat ediyorum. İkinci önemli kriterim ise kısa dönemde duyacağı fonlama ihtiyacı… Fonlama ve değerlemelerin düştüğü bir dönemde yüksek yatırım ihtiyacı duyan erken girişimlerin işi çok zorlaştı.
KORAY BAHAR
Figopara Kurucusu
“Öncelikle çözdüğü sorun ve onun hitap ettiği hedef kitle ile rakiplerin gücüne bakıyorum.‘Global pazara da hitap ediyor mu?’ sorusunun yanıtını arıyorum. Türkiye ile sınırlı kalmayacak olmasını ve döviz geliri kazanma avantajını göz önünde bulunduruyoruz. Ekip de çok önemli bir kriter. Örneğin, ekipte yetkin bir CTO’nun olmasını önemsiyorum. Ekibin geçmiş tecrübeleri de kritik önem taşıyor.”