Fast Company Türkiye
TAMER ÖZMEN
Mintus Kurucu ve CEO’su
Mintus.com, alternatif varlık sınıflarından hisse almayı sağlayan bir platform. Bu sayede bir tabloyu, bir binayı halka açmak, yatırımcıların hissedar olmasını sağlamak mümkün. İngiltere, Avrupa Birliği ve Asya’daki ilk regüle alternatif yatırım platformu olarak faaliyet gösteriyoruz. Sözünü ettiğimiz coğrafyadaki ilk şirketiz.
Bizi farklı kılan yeniliklerin başında, varlık seçiminde yardımcı olacak bir yapay zeka (AI) programı geliştirmiş olmamız var.
Bir başka yeniliğimiz ise değerlerinden dolayı (5 milyon dolar ve üstü) satın alınması çok kişi için mümkün olmayan bu varlıklara, minimum 3 bin dolarla ortak olunmasını sağlamamız. Şimdiye kadar çok varlıklı ve zengin bireylere açık olan yatırım/varlık sınıfları, daha geniş bir kitleye açıyoruz. Örneğin, platform üzerinden 5 milyon dolarlık bir sanat eserine ortak olabiliyor, onun değerlemesinden kazanç elde edebiliyorsunuz.
SEKTÖR NEDEN CAZİP?
Morgan Stanley ve Oliver Wyman, 2022 yılının başında bu konuda raporlar açıkladılar. Onların raporlarında yer alan ve önümüzdeki 20 seneyi etkileyecek trendlerin hepsini bizim iş modelimiz sağlıyor. Raporda öne çıkan trendlerden bizim işimizi etkileyenleri şöyle paylaşmak mümkün:
- Hisse senedi ve bono olmayan, değerlerini uzun süre koruyan fiziksel varlıklar. Bu kapsama ‘sanat eserleri, binalar, yenilenebilir enerji’ gibi varlıklar giriyor.
- ‘Varlıkları hisselere bölme’ teknolojisi (Fractionalisation), yine geleceği etkileyecek trendler arasında yer alıyor.
- Bunların yanı sıra Uber ve Airbnb gibi şirketlerin etkin olduğu ‘Paylaşım ekonomisi’ ile ‘Enviromental, Social Goverance’ (ESG) öne çıkıyor.
HIZLI DEĞER ARTIŞI
Sanat, bugüne kadar sadece çok zenginlerin faydalandığı, fevkalade yatırım bilgisi isteyen bir varlık çeşidi olarak öne çıktı. Herkesin tahmin ettiğinin aksine altın ve gümüş gibi yatırım araçlarından daha çok değer kazanmış. Örneğin, 1986 yılından bu yana hisse senetleri 23 kat değer kazanırken, sanat eserleri ortalama 54 kat artış göstermiş.
Bu değer artışından hep varlıklılar yararlandı. Biz Mintus olarak sanat başta olmak üzere yeni nesil varlıklara yatırımı ‘demokratikleştirme’ hedefi ile ilerliyoruz. Aradaki komisyon ve zorlukları kaldırıyor, sanatı bir yatırım sınıfı haline getiriyoruz.
Özetle bir ihtiyacı karşılarken, trendlerin de desteklediği bir iş modeli oluşturduk. ‘Sahip olamıyorsan sahip ol’ sloganı ile yatırımcıları, girmeleri zor bir varlık grubu ile buluşturuyoruz.
FİKİR NASIL ÇIKTI?
Microsoft İngiltere’de görev yaparken, ‘Decentralized Finance’ (Merkezi olmayan finans) konusu ilgimi çekti. Oldukça detaylı bir araştırma ve geliştirme sürecine girdim. Bu dönemde teknolojiyi kullanarak yatırımcılar için fırsat eşitleme üzerine çalışırken, Mintus fikri ortaya çıktı. Sonra ‘fokus’ gruplar oluşturduk. 20 fokus grup çalışmasından sonra fırsatı gördük ve girmeye karar verdik.
‘Alts’ diye kısaltılan bu yeni nesil varlık sınıfı, önümüzdeki 20 yıl içinde en önemli yatırım araçlarından biri olacak.
BÜYÜK MESAFE ALDIK
Şirketi 2020 yılında kurduk. Geçen sene 20 milyon pound değerleme üzerinden 4 milyon pound yatırım aldık. Platformda ortaklığa açılan ilk eserler ise Andy Warhol ve George Condo’ya aitti. İki sanatçının eserlerini 8 milyon dolarla varlığa dönüştürdük, ortaklığa açtık.
HEDEFTE NE VAR?
Dünyada sanat pazarı yıllık 65 milyar dolarlık bir işlem hacmi büyüklüğüne sahip. Toplam varlıkların değeri ise 1.7 trilyon doları buluyor. PE/VC oranı, varlık sınıfının yarısı kadar. Yani mevcut varlıkların çok düşük bölümü el değiştiriyor, alışverişe konu oluyor.
İlk önce kıymetli tablo/eserlerle başladık. Ardından yenilenebilir enerji, PE/VC fonlarına geçiş yapacağız. Hedefimiz ise global anlamda ‘alternatif varlık sınıflarında’ en büyük platform olmak.
EN BÜYÜK 3 ZORLUK
- FCA ve SEC gibi düzenleyici kurumlardan lisans almak bir hayli zor oldu.
- Hedeflediğimiz nitelikte çalışanları şirkete çekmek kolay olmadı. Yönetim kurulumuzun çok kuvvetli ve aynı zamanda ortak olmaları bu konuda bize yardımcı oldu.
- Şirket kurma, pazara girme ve pazarlama maliyetlerinin yüksekliği de önemli bir zorluktu. Zaten birçok şirket de ilk ve en büyük hatayı burada yapıyor.
İKİ ÖNEMLİ RAKAM
- 1.7 Trilyon Dolar
Global sanat eserleri piyasasının büyüklüğü - 65.1 Milyar Dolar
Global sanat piyasası işlem hacmi
YATIRIMCILARI NASIL İKNA EDEBİLDİK?
- Sahip olunamaza sahip olma olanağı sunuyoruz. (Own the unownable)
- Sanat başta olmak üzere fiziki varlıklarda ‘Fırsat eşitliği’ (Democratisation of alternatives) sağlıyoruz.
- Andy Warhol başta olmak üzere eserlerini varlığa dönüştürdüğümüz sanatçılar.
