Sektörde NFT dalgası!

YAZI: BESTE GÖKSEL

Blok zinciri ve kripto para birimleri sektöründeki şirketlere ve varlıklara odaklanan yatırım ve kuluçka şirketi Magnetic’in genel müdürü ve kurucu ortağı Megan Kaspar, kariyerinin büyük bölümünü blok zinciri sektöründeki oyunculara yatırım ve danışmanlık yaparak geçirdi.

Günümüzde olağanüstü popülariteye ulaşan Ethereum, Tether ve WAX gibi çok sayıda meşhur blok zinciri projesi için erken aşama sermayenin yanı sıra 2015’ten bu yana bitcoin, Ethereum, Sia da dahil olmak üzere 46 dijital varlık ve erken aşamadaki şirkete 170 milyon doların üzerinde yatırım sermayesi sağladı.

“Teknoloji geliştikçe insanlar, bir şeyleri gerçek zamanlı yapabilme kapasitesine de sahip olmak istiyor. NFT’ler, bu anlamda bir yaratıcı ekonomisi oluşturuyor” diyen Kaspar, NFT’lerin yıkıma uğratacağı sektörler, son dönemde giderek öne çıkan ‘modada NFT’ ve NFT’lerin yatırım aracı olarak kullanılmasına dair tahminlerini paylaşıyor:

EN BASİT HALİYLE NFT

NFT’nin temelinde blok zinciri teknolojisi yatar ve NFT’ler, verileri saklamak için bu ağı kullanır. Blok zinciri teknolojisi ise en basit tabiriyle, kriptografi ile korunan bilgilerin yer aldığı bir defter gibidir. Yani çok güçlü bir güvenlik ağından söz ediyoruz. Blok zincirinin merkeziyetsiz, dağıtık veya merkezi olmasına; yani ağdaki insanlara erişim verip vermemesine bağlı olarak içinde çeşitli varlıklar bulunabilir…

Bir blok zincirinin içinde “fungible” (değiştirilebilen) token’lar ve “nonfungible” (benzersiz, değiştirilemez) token’lar olabilir. Bitcoin ve Ethereum, fungible token’lardır. Blok zincirinde akıllı kontrata bağlı, benzersiz ve tek olan bilgi parçaları ise “non-fungible”dır. Bu kapsama video, 3D görseller ve tweet gibi her türlü içerik girebiliyor.

Bir objenin, blok zincirindeki NFT’lere bağlı olması, onun gerçek zamanda, o bilgiye erişimi olan kişi tarafından doğrulanabileceği anlamına gelir. Eğer blok zinciri merkeziyetsizse, tüm dünya erişime sahip olabilir. Dağıtık veya merkeziyse, yalnızca belirli bir grup veya birkaç kişi o veri setine sahip olabilir.

BU ALANDA LİMİT GÖKYÜZÜ

NFT’ler, her sektörde kullanılabilir. Önemli olan, nasıl bir kullanım ve uygulama alanı bulduğudur. Ethereum, NFT yaratma kapasitesini 2015’te duyurmuştu, ancak insanların bununla ne yapacağını anlaması zaman aldı. Çünkü, NFT’leri hayata geçirebilmek için kullanım alanlarına ve platformlara ihtiyacınız var. Bence NFT’ler en çok “Artırılmış Gerçeklik” ve Sanal Gerçeklik” platformları ile kullanılacak.

Bir süredir NFT’ler, özellikle sanat sektöründe dikkat çekiyor. Yaratıcılar, 2 ve bazen 3 boyutlu sanat eserlerini kullanıyor. Örneğin, ünlü sokak sanatçısı Bansky, kısa süre önce Sotheby’s müzayede evinde, katılımcıların Ethereum ile eser satın alabildiği bir müzayedeye dahil oldu. NFT’lerin sanatta kullanımı sayesinde bunları Apple saatinize, dijital sanat duvarınıza veya Twitter profilinize koyabilirsiniz. Şu an çoğu insan NFT’leri bu şekilde kullanıyor.

HANGİ SEKTÖRLERİ ETKİLİYOR?

Müzik sektöründe NFT’ler, yaratıcılar ve hayranlar arasındaki ekosistemi değiştiriyor: Her sanatçı, kendi yaratıcı işi için kendi dağıtım kanalı haline geliyor. NFT’leri kullanarak müzik yayınlamak, yani bir sanatçının IP’sini bir NFT’ye bağlamak, ödemesini, normal şartların aksine, blok zinciri teknolojisi sayesinde hemen alabilmek mümkün hale geliyor. Muhasebe ve üçüncü taraflar ile anlaşma gibi süreçleri de güvence altına alıyor. Üstelik küresel bir hayran ağına, doğrudan ve daha geniş bir şekilde erişim sunuyor.

NFT’ler tüketici ürünleri sektörlerinde önemli etkiler yaratacak. Dev bir endüstri olan oyuncak sektörü dahi NFT’ler ile yıkıma uğrayabilir. Dijital objeler, oyuncaklar üretip onları artırılmış gerçeklik ile canlandırabilirsiniz. Üstelik “Metaverse 2.0” yolculuğunda ilerledikçe; artırılmış ve sanal gerçeklik, hayatımıza daha çok girecek. Bu durumda insanlar meta evrende daha çok vakit geçirecek.

Modaya benzer şekilde, çocuklar da meta evrende oyuncaklara, canlı objelere sahip olacak. Artırılmış ve sanal gerçeklik teknolojilerinin gelişmesi, bu anlamda yine NFT’lere daha fazla kullanım alanı sağlayacak.

EN HEYECAN VERİCİ ALAN

Bence NFT’lerin en çok yıkıma uğratacağı, en heyecan verici sektör, 2.5 trilyon dolarlık moda sektörü olacak. Daha önce var olmayan bir şeyden yeni bir gelir akışı elde edebilmesinin yanı sıra tasarımcı ve yaratıcılara, moda tasarlama, yaratma, dünyayla paylaşma ve bunu, seri üreterek değil talep üzerine üreterek yapma gücü veriyor.

Bugün birçok büyük marka, pazara nasıl dahil olacağını, nasıl hareket etmeleri gerektiğini, oyunun ne olduğunu anlamaya çalışıyor. Örneğin, Dolce & Gabbana yakın zamanda 9 eşsiz parçadan oluşan bir NFT koleksiyonunu piyasaya sundu. Bu, büyük bir adımdı çünkü ilk defa lüks ve bu kadar büyük bir moda devi bu alana adım attı.

Önümüzdeki dönemde NFT’lerin modada kullanımı trendi, geçtiğimiz yıl sanat sektöründe gördüğümüz kadar hatta belki daha bile büyük etki yaratacak. Önümüzdeki 10 yılda moda sektörü, bu teknolojinin kullanımıyla çok büyük ölçüde değişecek.

ÇOK KOLAY İŞ DEĞİL!

Bu ayın başlarında New York’ta NFT Konferansı’ndaydım. Bu alana yeni yeni giren çok kişi var ve büyük kitleleri NFT alanına dahil etmenin yollarını arıyor, aksi takdirde geçici bir moda olacağını düşünüyorlar. Bu doğru değil.

Büyük kitlelerin NFT’leri kullanması yönünde ilerleyen, yavaş ve küçük bir evrim söz konusu. Günümüzde NFT’lerin, nasıl kullanıldıklarına ve satın alındıklarına bağlı olarak, çok kolay bir iş olmadığını söyleyebilirim. Genelde NFT’leri satın almak için Ethereum kullanılır ve eğer fungible bir dijital varlık olan kripto paraları nasıl elde edeceğinizi bilmiyorsanız, büyük ihtimalle NFT de satın alamayacaksınız.

Para biriminiz, kredi kartınız gibi itemlerle kripto para alıp satmanıza olanak sağlayan platformlar, çok sayıda olmasa da var. Ama çok yaygın değil, eserlerini bu şekilde satmak isteyen insanlar için çok büyük bir pazar yok.

DOĞRU PLATFORM SEÇMENİN 2 KRİTERİ

1. Platform, yalnızca bir pazaryeri işlevi mi görüyor? Yoksa daha ötesinde, insanlara NFT’leri ile daha fazla şey yapma imkanı sunuyor mu? Dijital moda satın alabileceği araçlar sağlıyor ve onları güçlendiriyor mu?
2. Platform, yeni tasarımcıları güçlendiriyor, onlara pazara erişim desteği sunuyor mu? Sektöre yeni adım atan bu kişilere doğru araçlara ve yetkinliklere sahip olmalarını sağlayan platformlar, yatırım kararlarımda etkili oluyor.

“NFT almak, satmak, kullanmak ve bu sayede daha fazla değer yaratmak konusunda çok fazla spekülasyon var. Ancak bu, NFT’lerden değer yaratmanın yalnızca bir yolu. Bu dünya değiştikçe, NFT’lerin kullanım alanları, daha fazla insanın alana dahil olmasını sağlayan platformlar haline gelecek. Örneğin, NFT’leri fotoğraflarda, videolarda ya da bir meta evren gerçekliğinde giyebilirsiniz.”

DOĞRU PLATFORM SEÇMENİN 2 KRİTERİ

1. Platform, yalnızca bir pazaryeri işlevi mi görüyor? Yoksa daha ötesinde, insanlara NFT’leri ile daha fazla şey yapma imkanı sunuyor mu? Dijital moda satın alabileceği araçlar sağlıyor ve onları güçlendiriyor mu?
2. Platform, yeni tasarımcıları güçlendiriyor, onlara pazara erişim desteği sunuyor mu? Sektöre yeni adım atan bu kişilerin doğru araçlara ve yetkinliklere sahip olmalarını sağlayan platformlar, yatırım kararlarımda etkili oluyor.

3 FARKLI SEKTÖRDEN ÖRNEK

1. SANAT
   Christie’s müzayede evi, dijital sanat müzayedesinde sanatçı Beeple’ın eserleri için 69 milyon dolar elde etti.
2. MÜZİK
   The Recording Academy, gelecek yılki törende Grammy Ödülleri’nin, NFT’lerin kullanıldığı çeşitli koleksiyonlar şeklinde olacağını duyurdu.
3. MODA
   Rebecca Minkoff, New York Moda Haftası 21’de NFT koleksiyonu yaratan ve sergileyen ilk Amerikalı kadın tasarımcı oldu.