in

2020’lerde kripto paraya ne olacak?

BRIAN ARMSTRONG  (7 dakikalık okuma)

Kimse geleceği kesin bir doğrulukla tahmin edemez, ancak kripto topluluğu onu icat etmekle fazlasıyla meşgul.

Önümüzdeki on yıl içinde, ölçeklenebilir ve özel bir blockchain’in (blok zinciri) kullanıcı sayısının 50 milyondan yaklaşık bir milyara ulaşacağını göreceğiz. Ve benimsemeyi, hem gelişmiş dünyanın güç kullanıcıları (yatırımcılar, mühendisler, ilk kripto girişimcileri) hem de finansal sistemlerin en çok bozulduğu gelişmekte olan piyasalardaki insanlar tarafından yönlendirilen bir ağırlıklı dağılımın (barbell distribution) takip edeceğini düşünüyorum. On yılın sonunda, pek çok teknoloji girişiminin bir kripto bileşenine sahip olacağını tahmin ediyorum, tıpkı bugün interneti ve makine öğrenimini kullandıkları gibi. Devletlerin ve kurumların da kripto para birimi alanına hızla geçtiğini görüyorum.

Daha ayrıntılı ele alacak olursak:

Ölçeklenebilirlik. 2020’lerde, ikinci katman çözümleri göreceğimize inanıyorum veya işlem hacmini birkaç seviye büyüklükte artıran yeni blockchain’ler ortaya çıkacak. Şu anda masada bir dizi ölçeklendirme yaklaşımı var ve bunların çoğu birbiri üzerine yığılıyor. Tıpkı genişbantın 56k modemlerin yerini almasının internetteki YouTube ve Netflix gibi yeni uygulamalara yol açması gibi, ölçeklenebilirliğin kısıtlamaları kaldıracağına ve yepyeni uygulamalara olanak tanıyacağına inanıyorum (Aşağıdaki “kripto girişiminin yükselişi” bölümüne bakınız).

Gizlilik. Ölçeklenebilirliğe ek olarak, gizliliğin 2020’lerde baskın zincirlerden birine entegre olduğunu da göreceğiz. İnternetin HTTP ile başlayıp daha sonra birçok web sitesinde varsayılan olarak HTTPS’yi kullanması gibi, nihayetinde 2020’lerde bir “gizlilik coin’i” veya yerleşik gizlilik özelliklerine sahip bir blockchain’in ana akımda kabul göreceğine inanıyorum. Çoğu durumda, yaptığınız her ödemeyi şeffaf bir defterde yayınlamak mantıklı değil.

KonsolidasyonBugün yeni nesil protokoller üzerinde çalışan bir dizi yüksek kaliteli ekip (Dfinity, Cosmos, Polkadot, Ethereum 2, Algorand, vb.) ve mevcut zincirler için ikinci katman ölçekleme çözümleri üzerinde çalışan harika ekipler var. Tahminimce, önümüzdeki on yıl içinde zincirlerin (geliştirici zihniyetinde, kullanıcı tabanında ve piyasa değerinde) bir araya geldiğini görebiliriz. Ölçeklenebilirlik, gizlilik, geliştirici araçları ve diğer özellikler konusunda en fazla ilerleme kaydeden zincirler en büyük kazancı görecektir. Hatta bu takımlar arasında birleşme ve satın alma işlemlerini bile görebiliriz; buna bir zincirin uygun görülmediği ve her bir jetonun, edinilen jetonla sabit bir oranda değiştirilebilir hale geldiği “ters çatallanma” (reverse-fork) diyebiliriz. Dünyada şirketler/açık kaynak projeleri/DAO’lar/hayır kurumlarının olduğu kadar (milyonlarca) çok jeton olacaktır ancak bu varlıkların temelinde yatan altyapıyı güçlendiren sadece bir avuç zincir olabilir. Kazanan zincirler, tıpkı diğer tüm endüstriler gibi, sonuçlarda bir güç yasası dağılımını izleyebilir.

Ticaretten faydaya. 2010’lar büyük ölçüde spekülasyonlar ve kripto para birimine yatırımla ilgiliydi; ticaret, faaliyetlerin çoğunu ve en iyi iş modellerini yönlendirdi. Bu eğilim 2020’lerde de ortada olmaya devam edecek (Aşağıdaki piyasa yapısı ve kurumlar bölümlerine bakınız) ancak 2020’lerde kripto alanında yaratılan en iyi yeni şirketlerin, fayda aşamasını (kriptoyu ticari olmayan amaçlar için kullanan insanlar) harekete geçirmekle ilgili olacağına inanıyorum. Halihazırda bu eğilimin başlangıcını daha fazla müşterinin ticaret dışı etkinlik yapmasıyla görmeye başladık.

Kripto girişimlerinin yükselişi. Bu on yılda yeni bir girişim türünün yaygın hale geleceğini göreceğiz: Kripto girişimi. Dotcom çılgınlığının internet girişimi fikrini ortaya atması (ve on yıl sonra, hemen hemen her teknoloji girişiminin interneti bir şekilde kullanıyor olması) gibi, 2020’lerin sonunda neredeyse her teknoloji girişiminin bir çeşit kripto para bileşeninin olacağına inanıyorum.

Bir kripto girişimini tanımlayan nedir? Üç şey: İlk olarak, kripto kullanarak parayı artırır (çok daha büyük bir küresel sermaye havuzundan, VC endüstrisindeki paradan gelen tavsiyeleri ayrıştırarak). İkincisi, şirketten hisse alan ilk çalışanlara benzer şekilde, ürünü erken benimseyenlere (onları evanjelistlere dönüştürerek) jetonlar verir ve ürün pazarına uyum sağlamak için kripto para birimini kullanır. Üçüncüsü, küresel toplulukları ve pazar yerlerini daha önce klasik girişimlerde hiç görmediğimiz bir hızla bir araya getirir (her bir ülkenin ödeme yöntemlerini ve düzenlemelerini birer birer entegre ederek, ülke ülke genişlemek zorunda kalır). Bunun doğurduğu, düzenlemelerle ilgili sayısız soru var, ancak avantajları o kadar güçlü ki bence pazar bir yolunu bulacaktır. Bu kripto girişimleri, tüm girişimlerin karşılaştığı bir zorlukla karşı karşıya kalacak: İnsanların istediği şeyi yapma. Kripto para birimine maruz kalacak olan bir sonraki 100 milyon insan, kripto para birimini önemsediği için gelmeyecek; bir oyun oynamaya çalıştıkları, merkezi olmayan bir sosyal ağ kullandıkları veya geçimlerini kazanmaya çalıştıkları ve kripto para birimi bu uygulamaları kullanmanın tek yolu olduğu için gelecekler.

Gelişmekte olan piyasalar. Kripto girişimler dışında (büyük ölçüde, gelişmiş kapitalist ülkelerde görülen bir fenomen olarak başlayacak), diğer bir benimseme alanı, mevcut finansal sistemlerin çok daha büyük bir sorun olduğu gelişmekte olan pazarlarda olacaktır. Özellikle, yüksek enflasyon oranlarından ve büyük havale işlemlerinin gerçekleşmesinden ötürü kripto paranın gerçekten değer göreceği ülkeler. 2019’da GiveCrypto.org, Venezuela’daki 5 bin kişiye kripto parayla ödemeler yaptı ve bu kişilerin yüzde 90’ından fazlası, kriptoyu kabul eden yerel bir mağaza veya nakde çevirebilen bir şirket ile en az bir işlem yapabildi. Bu da bahsi geçen araçların gelişmekte olan pazarlarda (güvenilmez internet, eski akıllı telefonlar ve eğitim eksikliğinin başlıca zorluklar olabileceği pazarlar) kullanılabilirlik eşiğini geçmeye başladığını gösteriyor. 2020’lerde, gelişmekte olan pazarlarda kripto para biriminin yüz milyonlarca kullanıcı tarafından benimsendiğini göreceğiz ve en az bir ülkede dengeler değişecek ve ekonomilerindeki işlemlerin çoğunluğu kripto para biriminde gerçekleşecek.

Kurumlar. Küçük kurumların kripto para alanına girdiğini görmeye başladık bile. Son 18 ayda yüzlerce kişi Coinbase Custody’ye katıldı. Bu hızlı büyümenin 2020’de de devam etmesini ve gittikçe daha büyük kurumların devreye girmesini bekliyorum. Eninde sonunda hemen hemen her finans kurumunun bir çeşit kripto para birimi operasyonu olacak ve çoğu fon, kısmen ilintisiz getiriler nedeniyle varlıklarının bir kısmını kripto para birimlerinde tutacak. Dünyadaki paranın yüzde 90 kadarı kurumların elinde olduğundan, bu muhtemelen kripto varlıklara çok fazla talep getirecektir.

Merkez Bankası Dijital Para Birimleri (CBDC’ler). Libra, Washington DC’deki neredeyse herkesi kızdırırken, Çin yuanı dijitalleştirmeye başlayarak ve blockchain’i temel teknoloji yatırımlarından biri yaparak, ilk adımı attı. ABD şu anda bu hızı yakalamaya çalışıyor ve doların nasıl dijitalleştirilebileceği konusunda aktif tartışmalar yaşanıyor. CENTRE, ABD’nin başvuracağı bir çözüm olabilir veya Fed, blockchain kullanarak kendi dijitalleştirilmiş dolarlarını yürürlüğe koymaya çalışabilir. Sanırım o zaman dijital para birimlerinin Libra ya da CENTRE gibi bir konsorsiyum ya da muhtemelen IMF’nin kendisi tarafından ortaya çıkarıldığını göreceğiz.

Olgunlaşan pazar yapısı. Son on yıldır, kripto para borsaları olarak düşündüğümüz şirketlerin çoğu aslında aracı kurumlar, borsalar, emanetçiler ve takas kurumlarının bir araya gelmiş halleriydi. 2020’ler boyunca, kripto para piyasası yapısının geleneksel finans dünyasına daha fazla benzemek için gelişeceğini ve bu işlevlerin yasal ve düzenleyici bir bakış açısıyla ayrılacağını göreceğimizi düşünüyorum. Bu durum zaten bir dereceye kadar gerçekleşiyor. Örneğin, Coinbase Custody, NY Trust Company olarak regüle edilen, kendi kurulu olan ayrı bir şirkettir. Coinbase Pro, bir aracı kurum ve borsa olarak da ayrılacak. Geleneksel finansal hizmetler dünyasında olduğu gibi, bir ürünün müşterileri başka bir ürünün rakipleri olacak ve çok fazla çapraz döllenme olacak. Bu ayrı bileşenler mevcutken, SEC’in ve diğerlerinin perakende yatırımcıları için bir kripto para endeks fonu oluştururken daha rahat olacaklarını tahmin ediyorum.

Yerinden yönetim büyüyecek. Fiat-kripto borsaları büyük ölçüde geleneksel bir finansal hizmetler modelini takip ederken, tamamen yerinden yönetimli kripto-kripto alanında ayrı bir dünya gelişecek. Başka bir deyişle, fiat para biriminizi kripto haline getirdiğinizde, tamamen kriptodan-kriptoya olan büyülü bir inovasyon alanına girebilirsiniz. Bu dünyada, merkezi olmayan cüzdanlar, DEX’ler, Defi ve Dapp’ler, kullanılabilirlik ve güvenlik açısından gelişmeye devam edecek ve oyunlardan çevrimiçi topluluklara ve sanal dünyalara kadar birçok yeni uygulamanın kendi ekonomileriyle ortaya çıktığını göreceğiz. Asla müşteri fonlarını saklamadıkları için bu dünyadaki uygulamaların ve merkezi olmayan cüzdanların çoğu finansal hizmet şirketleri yerine yazılım şirketleri gibi regüle edilecektir. Bu da, inovasyon hızını önemli ölçüde artıracaktır. Gizlilik coin’leri ve merkezi olmayan cüzdanların daha fazla benimsenmesiyle, bu dünyada daha fazla mahremiyet de olacaktır. Ayrıca merkezsizleştirilmiş kimliğin yükselişini ve bu kimliklerle ilişkili itibar puanlarını da göreceğiz. Merkezsizleştirilmiş kriptoekonomi büyüdükçe, daha fazla insan kripto para ile geçimini sağlayacak ve fırsatlar bularak küresel ekonomik özgürlük konusunda kayda değer bir iş yapmış olacak.

Milyarderlerin kripto paraya geçişi. Ek bir madde olarak, arkadaşlarım Olaf Carlson-Wee ve Balaji Srinivasan, Bitcoin başına 100.000 dolar ile 1 milyon dolar arasında bir noktada, dünyadaki milyarderlerin artan oranda kripto para biriminden olabileceğini tahmin ediyor.

Bu, 2600 milyarder olduğu ve 21 milyon coin ile 100.000 dolar-1 milyon dolar/BTC’nin toplam 2.1-21T dolar piyasa değeri anlamına geldiği gerçeğine dayanan çok kabaca bir hesaplama. Kripto para biriminden 2600 milyarder meydana getirmek için, 2600 kişinin elindeki en az 2.6 T dolarlık servete ihtiyacımız var. Bu, coin başına 1 milyon dolarlık toplam piyasa değerinin yaklaşık yüzde 12’si veya 1 milyon dolarlık 1000 coin’in 1 milyar dolar değerinde olması demek. Servetin, aktif sahipler ve kurumlar arasındaki tam dağılımını bilmiyoruz, ancak dünyanın en zengin bireylerinin önemli bir kısmının yakında kriptodan geleceği anlaşılıyor.

Bunun iyi ya da kötü bir şey olduğunu düşünmeniz fark etmez, bu teknoloji yanlısı daha fazla insanın 2020’lerde büyük miktarda sermayeye erişeceği anlamına gelir. Muhtemelen bu, bilim ve teknolojiye yapılan yatırım miktarını artıracak ve bence daha fazla kripto kullanıcısının hayırseverliğe başladığını göreceğiz. Bunu Pineapple fonu, GiveCrypto.org ve GivingPledge gibi girişimlerde zaten gördük.

Bu tahminlerden kaçının doğru çıkacağını göreceğiz! Kripto para birimini öncelikle ticaret ve spekülasyonlarla ilgili olmaktan, gerçek dünyada fayda sağlamaya kaydırmakla, 2020’ler kripto para birimine sahip olan ve kullanan insan sayısında büyük bir artış görecek ve gerçekten de küresel ekonomik özgürlük konusunda kayda değer işler yapılacak.

Yazar: Fast Company Türkiye

©Fast Company Dergisi, Türkiye’de Fast Dergi Yayıncılık A.Ş. tarafından Türkiye Cumhuriyeti yasalarına uygun şekilde yayınlanmaktadır. Fast Company’nin isim hakkı ABD’de Mansueto Ventures’a, Türkiye’de Fast Dergi Yayıncılık A.Ş.’ye aittir. Dergide yayınlanan yazı, tablo, fotoğraf ve görsellerin her hakkı saklıdır. İzinsiz, kaynak gösterilmeden yayınlanamaz.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Beynimizin içindeki Google

Mojo’nun gözlerinize “süper güç” veren AR kontakt lensleri nasıl doğdu?