Fast Company Türkiye
YAZI: ALİ OTUZOĞLU/Yale University ve AYDAN CEMRE COMBA/UN Regional Focal Point North America
Dijital Karakterlerin Yükselişi
İlerleyen yapay zeka ve bilgisayar grafikleri (CGI) sayesinde, sosyal medya sitelerinde dijital karakterlerin yaratılması daha ucuz bir hale geldi. CGI videolarının üretim maliyetinin düşmesi ve deepfake teknolojilerinin yaygınlaşması, dijital karakterleri daha da gerçekçi hale getirdi.
Ancak, bu durum beraberinde etik kaygılar da getiriyor. Özellikle, Amerikan seçimleri gibi kritik önem taşıyan olaylarda, deepfake teknolojisinin manipülatif amaçlarla kullanılabileceği endişesi bulunuyor.
Coca Cola Reklamı
Kasım ayında Coca-Cola, yapay zeka tarafından oluşturulan yeni bir Noel reklamıyla gündeme geldi. 1995’teki klasik “Holidays Are Coming” reklamına referans veren video, karlı sokaklarda ilerleyen kırmızı Coca-Cola kamyonlarını ve mutlu insanların Coca-Cola şişeleriyle gülümseyen görüntülerini içeriyor. Üç farklı yapay zeka stüdyosunun işbirliğiyle hazırlanan bu reklam, şirketin insan yaratıcılığı ile yapay zeka teknolojisini bir araya getirerek yenilikçi yöntemler deneme vizyonunu yansıtıyor.
Coca-Cola, yapay zekayı reklamcılıkta kullanarak maliyetleri düşürmenin yanı sıra yaratıcı süreçlere farklı bir boyut kazandırmayı amaçladığını belirtti. Şirket, uzun yıllardır tatillerin büyüsünü yakalayan içerikler üretmeye devam ettiğini ve bu yeni yaklaşımın tüketicilere farklı yollarla ulaşmak için bir fırsat sunduğunu vurguladı.
Bazı tüketiciler, yapay zekanın özellikle Noel gibi duygusal bir dönemde kullanılmasının, markanın imajıyla örtüşmediğini dile getirdi. Buna karşın, Coca-Cola yapay zekanın gelecekte yaratıcı çalışmalarında önemli bir rol oynayacağını ifade etti. Daha önce 2023 yılında “Masterpiece” adlı bir yapay zeka reklamıyla benzer bir adım atan şirket, bu alandaki çalışmalarını genişletmeyi ve yapay zekayı insan yaratıcılığıyla harmanlamayı sürdüreceğini açıkladı.
Meta ve Yapay Zeka Avatarları
Meta, dijital avatarları topluma tanıtma konusunda önemli adımlar atan şirketlerden bir başkası. Meta, 2024 Meta Connect etkinliğinde, içerik üreticilerinin kendilerinin gerçekçi dijital versiyonlarını oluşturmasına olanak tanıyan yapay zeka destekli video avatarlarını tanıttı. Bu avatarlar, daha önce yalnızca metin tabanlı etkileşimlere olanak tanırken, artık Messenger, Instagram ve WhatsApp üzerinden sesli konuşmalar yapabiliyor. CEO Mark Zuckerberg, sanatçı ve yazar Don Allen Stevenson III’ün avatarını kullanarak bir demo gerçekleştirdi. Stevenson’ın avatarı, yaratıcı süreciyle ilgili soruları yanıtladı ve içerik üreticilerinin hayran etkileşimlerini ölçeklendirme potansiyelini sergiledi. Ancak avatarın konuşma ve dudak senkronizasyonunda hâlâ geliştirilmesi gereken alanlar olduğu belirtildi.
Sosyal medyada bu teknolojiye yönelik tepkiler karışık oldu. Bazı kullanıcılar, Meta’nın daha önceki ünlü yapay zeka avatarlarının başarısızlığını hatırlatarak, yeni girişimin de benzer bir sonla karşılaşabileceğini savundu. Ancak Meta, bu avatarların içerik üreticilerine odaklanarak diğer platformlardan ayrıştığını ve kullanıcı deneyimini iyileştirmek için testlerin süreceğini belirtti.
Sanal Influencer’lar: Lil Miquela ve Lu do Magalu
Meta’nın tepki uyandıran yapay zeka projelerine karşın, sanal influencer’lar sosyal medya dünyasında hızla yaygınlaşıyor. Lil Miquela ve Lu do Magalu gibi örnekler, milyonlarca takipçiye ulaşmayı başarmış dijital karakterler olarak dikkat çekiyor. Lil Miquela, moda kampanyaları ve müzik projeleriyle öne çıkarken, Lu do Magalu Brezilya’nın önde gelen perakende markalarından biri olan Magalu’nun dijital yüzü olarak hizmet veriyor. Bu dijital influencer’lar, markaların hedef kitlelerine daha etkili bir şekilde ulaşmasını sağlıyor.
Markalar İçin Yeni Fırsatlar
Sanal influencer’ların kullanımı, markalar için çeşitli avantajlar sunuyor:
- Kontrol Edilebilirlik: Dijital karakterler, tamamen marka tarafından kontrol edilebilir. Bu, mesajın çarpıtılma riskini azaltır.
- Maliyet Etkinlik: Uzun vadede, sanal influencer’ları kullanmak, gerçek influencer’lara göre daha uygun maliyetli olabilir.
- Sınırsız Yaratıcılık: Dijital karakterler, fiziksel sınırlamalardan bağımsızdır ve her türlü senaryoya uyarlanabilir.
Etik Tartışmalar ve Toplumsal Etkiler
Tüm bunlarla birlikte, dijital insanların ve sanal influencer’ların yükselişi, çeşitli etik soruları da beraberinde getiriyor:
● Gerçeklik Algısı: Dijital karakterlerin gerçek insanların yerini alması, toplumsal ilişkilerde ve gerçeklik algısında sorunlara yol açabilir.
● Sorumluluk: Sanal influencer’ların yanlış bilgi yayması durumunda sorumluluğun kimde olduğu tartışmalıdır.
● Erişim Adaleti: Bu teknolojilere erişimde yaşanabilecek eşitsizlikler, dijital ayrışmayı daha da derinleştirebilir.
Sonuç olarak, dijital insanlar ve sanal influencer’lar, markaların hedef kitlelerine ulaşma biçimlerini yeniden tanımlıyor. Ancak, bu teknolojilerin etik ve toplumsal etkilerini anlamak ve bu sorunlara çözümler bulmak önemli. Gelişen teknolojiyle birlikte, hem fırsatların hem de sorumlulukların artacağı bir döneme giriyoruz.
Türkiye’nin ilk sanal influencerı: Alara X
Türkiye’nin ilk sanal influencer’ı olan ALARA X, IAMX.Live tarafından Kasım 2022’de tanıtılmıştı. ALARA X, sosyal medya platformlarında aktif olarak içerik üreten ve gerçek bir insan gibi davranan dijital bir karakter.
Öne Çıkan Özellikleri:
● Sosyal Medya Varlığı: ALARA X, Instagram’da 733 bin takipçiye sahip ve düzenli olarak moda, yaşam tarzı ve teknoloji konularında içerikler paylaşıyor.
● Etkinlik Katılımları: TRT Uluslararası Belgesel Ödülleri gibi prestijli etkinliklere katılarak plaket almış ve Türkiye’de sanal influencer kavramının tanıtımında önemli bir rol oynuyor.
● Teknolojik Altyapı: ALARA X, yapay zeka ve 3D modelleme teknikleri kullanılarak oluşturuldu. Bu sayede gerçekçi görseller ve etkileşimler sunarak takipçileriyle güçlü bir bağ kuruyor.
Gelecek Planları
ALARA X, metaverse ve NFT teknolojileriyle entegrasyon planları yaparak dijital dünyada daha geniş bir etki alanı yaratmayı hedefliyor. Bu girişimler, sanal influencer’ların pazarlama stratejilerindeki önemini artırıyor.
Sanal influencerın ileriye dönük sonuçlarına baktığımızda:
Pozitif etkileri arasında, düşük üretim maliyetleri, karbon ayak izi azalımı, karakterin imajının daha kontrol edilebilir olması ve zaman kaybı olmadan içerik üretimi yer alıyor. Negatif etkilerini ise modeller fotografçılar gibi meslek gruplarının işlerini kaybetme riski, gerçeklik algısının bozulması ve tekelleşme riski oluşturuyor.
Sanal Influencer’ın Etik Algısı Üzerindeki Etkisi
Şeffaflık ve Gerçeklik Algısı: Bir sanal influencer, doğal bir insan gibi göründüğünde, takipçileri onun bir yapay zeka karakteri olduğunu fark etmeyebilir. Bu, yanlış yönlendirme ve güven sorunlarına yol açabilir.
Manipülasyon Riski: Sanal influencer’lar, insanlardan farklı olarak belirli bir markanın çıkarlarına göre programlanabilir. Bu, takipçilerin daha fazla ürün satın almasına yönelik bilinçli manipülasyon yaratabilir.
Veri Güvenliği ve Gizlilik: Sanal influencer’lar, takipçileriyle etkileşim kurarken onların davranışsal verilerini (beğeniler, yorumlar, alışveriş alışkanlıkları) analiz edebilir. Bu, veri güvenliği ve gizlilik ihlallerine yol açabilir.
