Fast Company Türkiye
YAZI: KRISTIN TOUSSAINT
Karbon ve çelik de dahil olmak üzere inşaat malzemeleri küresel karbon emisyonunun yüzde 11’inden sorumlu (kıyaslamak gerekirse, hava yolları için bu oran yaklaşık yüzde 2,5). İşte bu yüzden dünyanın dört bir yanındaki mimarlar ve geliştirme şirketleri farklı ama pek de yeni olmayan bir çözüm sunuyor: Ahşap. Almanya’daki Potsdam İklim Etki Araştırmaları Enstitüsü’nde yapılan bir araştırma, orman alanları yönetimi ile ahşap binalardaki hızlı, küresel bir artışın, yılda 700 milyon tona kadar karbonu tutabileceğini ortaya koydu (Ahşap karbonu depolar ve böylece atmosfere salınmasını önler). Bu açıdan dikkat çekici fikirler var: Google’ın Sidewalk Laboratuvarları Toronto’da yaklaşık 50 dönümlük bir ahşap mahalle için teklif verdi (pandemi nedeniyle bu projeden mayıs ayında vazgeçildi). Şubat ayında ise Fransa 2022’den itibaren tüm kamu binalarının en az yüzde 50 ahşap veya diğer organik malzemelerden yapılmasını zorunlu hale getirdi. Arkansas Üniversitesi, geçen sonbaharda ABD’deki en büyük ahşap binayı inşa etti. Bu, 19 bin metrekarelik bir yurt. Mimarlar (ve hükümetler) bu malzemeyi teşvik ediyor ve kullanmak için yenilikçi yollar buluyor.
FIFA’ya göre Forest Green Rovers “dünyanın en yeşil futbol kulübü”. Burada oyunculara ve taraftarlara sunulan tüm yiyecekler vegan. Bu yaklaşıma uygun olarak, Zaha Hadid Architects’in kulüp için önerdiği yeni karbon-nötr, ahşap stadyum dünyada türünün ilk örneği. 5 bin koltuk kapasiteli stat, sürdürülebilir bir malzeme olan ahşaptan yapılacak ve hafif, şeffaf çatısı sayesinde gün ışığıyla aydınlatılacak. Projenin Direktörü Jim Heverin, kullanılan malzeme nedeniyle maliyette küçük artışlarla ahşabın hafifliği ve fabrikasyon işlemi sayesinde stadyuma benzersiz bir şekil kazandırılabildiğini söylüyor. Tipik bir stadyum koltuk başına 358 kg ile 1270 kg arasında karbon salımına neden olurken, ZHA’nın ölçümüne göre bu miktar Eco Park Stadyumu’nda 200 kg civarında olacak.
Kopenhag’daki eski bir hurdalıkta planlanan bu proje, Kopenhag’da tamamen keresteden yapılmış ilk yeni mahalle. Biyologlar ve çevre mühendisleri ile işbirliği içinde tasarlandı; 182 dönümlük proje sahasının yüzde 40’ı yerel flora ve fauna için doğal habitat olarak korunuyor. Henning Larsen Ortağı Signe Kongebro, 2050 yılına kadar gezegendeki nüfusun yüzde 70’inin şehirlerde yaşamasının beklendiğine dikkat çekiyor: “Şehir ve doğa arasındaki ilişkinin birbirinin aleyhine olmaması, birbirini desteklemesi her zamankinden daha önemli” diyor. Şirket, Avrupa’daki ortaklarından temin ettiği prefabrik kereste paneller kullanmayı ve kuş-yarasa yuvalarını bunlara entegre etmeyi ve doğayı besleyecek unsurlar eklemeyi planlıyor.
Dünyanın birçok yerinde ahşap ve çelik bileşimiyle inşa edilmiş yüksek binalar var – ancak geçen baharda tamamlanan Mjøstårnet, şimdiye kadar yapılmış en yüksek ahşap kule. Kerestenin yangın güvenliği ile ilgili tartışmalar devam ediyor: İngiltere’deki mimarlar, Grenfell Kulesi trajedisinden bu yana (kule ahşaptan yapılmamasına rağmen) bu malzemenin yanıcı malzeme yasakları listesinden çıkarılması için mücadele veriyor ve Norveç’te de 1997 yılına kadar benzer yasalar vardı. Mjøstårnet’te kullanılan keresteler, büyük sütunların 90 dakika boyunca yakılması da dahil olmak üzere kapsamlı testlerden geçirildi. Dış kısımdaki kömürleşmeye rağmen malzeme yapısal olarak sağlam olduğunu kanıtladı. Voll Arkitekter, yangının yayılmasını önlemek üzere binaya eklediği malzeme ve yapısal önlemlerle, Norveç’teki katı bina standartlarını karşılamayı başardı.
