İpek Koşan
YAZI: İPEK KOŞAN
2013 yılında iki ortağı ile birlikte kurduğu Metrekare.com’u 1,5 yıl içerisinde kapatmak zorunda kalan Serhat Karahan girişimcilikte başarısız olmasına sebep olan noktaları anlattı. Şimdilerde yazılımcılık yapan Karahan, bakın bu sonlanan gayrimenkul sitesi girişiminden neler öğrenmiş…
Serhat Karahan, Boğaziçi Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühendisliği’ni bitirip, iş hayatına McKinsey, Rocket Internet gibi şirketlerde başladıktan sonra, yolu risk sermayesi yatırım şirketi Earlybird’e düştü. 2012’de başladığı şirkette, bazı sektörlere odaklı olarak yatırım olanaklarını inceliyordu. Ağırlık verdiği sektörlerden biri de gayrimenkul idi. 2008 yılından sonra Türkiye’de gayrimenkul sektöründe başlayan büyüme, bu alana yönelik girişimleri de artırmıştı.
Geçmişinde internet de olduğu için Earlybird ile birlikte, emlak işinde “iyi bir gelecek” olduğuna karar verdi. Önce üniversiteden arkadaşları Halil Akın ve Arda Bayındır ile bir araya gelip, projeyi oluşturdular. Ortak fikirleri, “Türkiye’de emlak siteleri var. Biri oldukça da büyük… Ama sektörde potansiyel büyük, yeniliklerle hızlı büyüme sağlanabilir” şeklindeydi.
Earlybird’e ek olarak Aslanoba Capital’den de yatırım desteği alınca, artık sıra şirketi kurmaya gelmişti. Türk internet sektörünün geçmişinde yerini alan Metrekare.com işte böyle doğdu ve Nisan 2013’te hizmete açıldı.
Ancak, iyi bir değerleme ile yatırım almasına ve büyük umutlarla yola çıkılmasına rağmen macera 1 yıldan biraz daha uzun sürdü ve Haziran 2014’te kapatma kararı alındı. Kurucusu ve CEO’su Serhat Karahan, “Derslerle dolu bir dönemdi” diye anlattığı bu süreç sonrasında, yeniden profesyonel hayata döndü. Önce İninal’da ürün müdürlüğü, ardından Facebook İngiltere, sonra Iyzico’da çalıştı. Şimdi ise Mavenoid adlı global şirkette yazılımcı olarak çalışıyor. “Kısa zamanda girişim” düşünmeyen Karahan, “Çünkü, ağzım çok yandı” diye konuşuyor. Karahan, deneyimlerini, yeni girişimcilerin faydalanması için Fast Company dergisiyle paylaştı:
METREKARE FİKRİ NASIL DOĞDU?
Bu girişimden önce bir risk sermayesi yatırım şirketi olan Earlybird’de çalışıyordum ve gayrimenkul sektörüne bakıyordum. Emlak sektöründe bir boşluk olduğunu düşünüyorduk. Ev arama süreci kullanıcılar için oldukça yorucuydu. Burada iyileştirilebilecek birkaç alan ve sorun gördük.
Örneğin, ilanlar kendini tekrarlıyor, eski ilanlar dönüp duruyordu. Fotoğraflar küçüktü ya da yoktu. Temelde hayalimiz, bir kullanıcının ev araştırmasını bizim sitemiz üzerinden yapması, en son da gidip kiralayıp/satın almasıydı. 2013 yılında Metrekare.com’u bu hayal ile “yeni nesil emlak ilan sitesi” olarak konumlandırarak yola çıktık.
Biz 3 ortaktık; Halil Akın ve Arda Bayındır, diğer ortaklarımdı. Ortakları ben bir araya getirmiştim. Üçümüz de Boğaziçi Üniversitesi mezunuyuz. Ancak, aramızda emlak işini bilen yoktu. Sonradan bunun büyük bir dezavantaj olduğunu da yaşayarak öğrendik. Çözmeye çalıştığınız problemle ilgili alanda şirkette birinin olması gerekiyor. Kurucu olarak bu bilgi bende olsa çok iyi olurdu.
Mesela Brezilya’da bizim gibi Vivareal adlı bir girişim var. Sonuncu başlayıp birinci olmuş bir şirket. Kurucusu, şirketini hayata geçirmeden önceki 4 yılda emlakçılara emlak sitesi satmış. Bu büyük bir yanlış değil ama çok büyük bir eksikliğimiz oldu…
İYİ YATIRIMLA YOLA ÇIKTIK
Biz Earlybird ve Aslanoba Capital’den yatırımı baştan aldık. Biraz şanslıydık ve siteyi 2013 yılının Haziran ayında çok hızlı bir şekilde açtık. Bu, doğru yaptıklarımızdan biriydi. Bence bazı şeyleri hızlı yapmak çok doğru. Genelde şirketler şuna çok kapılıyor: “Eksiksiz açalım.” Ancak, eksikler listesi hiçbir zaman bitmiyor. Bir şeylerin eksik olup olmadığını, müşterinin karşısına çıktığın zaman anlıyorsun.
Belki biz burada şöyle bir hata yaptık: İşi daha Silikon Vadisi kafasıyla götürdük. “Hızlı olsun, orta şeker olsun, yolda düzeltilir” diye başladık.
Başka bir kaçırdığımız nokta ise sektör bilgisiydi. Siteyi açınca, emlak sektörü tecrübesizliğimiz devreye girdi. Emlakçıların kullandığı ve memnun oldukları iki ürün var. Sahibinden.com çok iyi, ardından da Hürriyetemlak geliyor. Bu durumda biz geliyoruz ve “Bazı açılardan daha iyi olacağız” diyoruz. Ama emlakçının gözünde onları tam canlandıramıyorsun. Üzerine de bazı özellikleri getirmiyorsun. O zaman emlakçı, “Ben seni niye kullanayım?” diye soruyor.
HANGİ YENİLİKLER GELECEKTİ?
O zaman mevcut siteler biraz karmaşıktı, arama fonksiyonları zayıftı. Site içindeki kullanıcı deneyiminin çok iyi olmadığını düşündük. O dönemde olmayan bir sürü özelliği hayata geçirdik. Onlarda sadece ilanı, fotoğrafları ve konumu vardı. İlçe, mahalle ve şehir bazlı fiyat analizleri yoktu. Bölgede okul, hastane, metro bulunması önemli özelliklerdir. İlk çıktığımızda bunlar yoktu ama bir süre sonra hemen ekledik. Mesela, sokak görünümü de oldukça merak konusudur. O dönem Google haritalar aktif değildi, biz Yandex ile yapmıştık. Bunlar başarı için yeterli olmadı. Yenilik önemli, ancak doğru iş ve doğru odak konusunun da birlikte olması gerekiyor.
İLK DÖNEM BAŞARILI MIYDI?
Aslında çok hızlı başladık. İlk yılda 5 bin emlakçıya ulaştık. Başlangıçta emlakçılara kullandırma konusunda da iyiydik. Fakat bir konuda hedeflediğimizi yapamadık. Yola çıkarken emlak sektöründeki sorunların farkındaydık ve çözebileceğimizi düşünüyorduk. Mesela bu süreçte emlakçıların ofisine gidip siteyi fikir olarak satmadık. Bu konuda eksik kaldık.
Yola çıkarken gelir modelini oluşturmuştuk. Emlakçı sistemi kullanıyor ve yıllık bir üyelik ödemesi yapıyor. Gelir modelinde bir yenilik yoktu. Ne kadar kuvvetli bir site olursanız, kazanacağınız para katlanarak artıyor. Başlangıçta bütün emlakçılara üyeliği ücretsiz verdik. Para alabildiğimiz kişiler de oldu. Ancak, bir hizmeti ücretsiz vermenin, o işi kıymetsiz hale getirdiğini de görmüş olduk. Üyelik satmakta zorlandık, ücretsiz verdiklerimiz de pek kullanmadılar.
Detaylı bir model oluşturmuştuk. 5 yılın sonunda o zamanın parasıyla 10 milyon lira kazanacağını öngörmüştük. Ama olmadı. Bir yılın sonunda neredeyse hiç gelir elde edemedik.
KAPATMA KARARI NASIL ALINDI?
Her aşamada yatırımcılarımızı bilgilendirdik. Zaten aylık toplantılar yapıyorduk. Nisan 2014’te işin yürümeyeceğini anlamaya başladık. Bundan önce çeşitli önlemler almış, gelir artırmaya, işi taşımaya uğraşmıştık. Ancak, olmayacağını anlayınca Haziran 2014’te kapatmaya karar verdik.
Yatırımcılarımız, kapatma kararını duyunca şaşırdılar ve neden devam etmek istemediğimizi sorguladılar. Şu anki modelle niye böyle olamayacağını açıkladık. Onlar da tabloyu görünce onayladılar ve girişimi tasfiye etmeye karar verdik. Gerçekten çok anlayışlı yatırımcılardı. Hiç sıkıntı çekmeden süreci tamamlamış olduk. 1 milyon yatırım almıştık,
20 kişilik bir çalışan ekibimiz vardı.
Zaman, öngörülerimizin doğru olduğunu gösterdi. Aldığımız karar doğruydu. Mevcut büyük şirket de bu dönemde çok güçlendi.
GERİYE DÖNÜP BAKINCA NELERİ FARKLI YAPARDIM?
1- Öncelikle çözmeye çalıştığım problemi çok iyi anlardım. Belki 50 emlakçı gezerdim. Hedef kitleyi, işi bilmediğinizde çok vakit kaybediyorsunuz.
2- Bir startup kurarken çok fazla bilinmeziniz oluyor. Sektörü, ürünü, teknolojiyi bilmeyebiliyorsun. Bence ilk amaç, en fazla bilinmezi, en kısa sürede çözmek olmalı. Bu da tecrübeyle olur. Şimdi olsa emlak işini bilen birini lider takımına alırdım.
3- Bu işte teknoloji çok önemli… Şimdi olsa, tecrübeli yazılımcıların sayısını çok daha fazla tutardım. Örneğin, 10 yıl gibi deneyimi olan, daha önce ağzı yanmış yazılımcılar çok iyi olurdu.
4- İşe 3 ortak olarak başlamıştık. Hepimiz çok gençtik. Daha deneyimli olsak, emlak sektöründe deneyimli birini dahil etsek başarı şansımız artardı.
5- Mentor çok önemli. Girişimcilik zaten psikolojik olarak çok zor. Çok kısa sürede o kadar sorun yaşıyorsunuz ki, bu gibi durumlarda ‘damdan düşen biri’ lazım. Trendyol CEO’su Demet Mutlu, Peak Games CEO’su Sidar Şahin gibi isimlerden destek aldım. Ama daha fazlası gerekiyordu.
ÖNERİ SORAN GİRİŞİMCİYE 3 MESAJ
1. PROBLEM
Girişim için yola çıktığın, startup kurduğun şeyin gerçekten bir problem olduğundan emin ol. En iyi girişim, bir problemi çözendir.
2. EKİP
Çalışabileceğin en iyi ve deneyimli insanlarla çalış. Bu konuda asla taviz verme.
3 .GELECEK
Bu işten para kazanabilecek misin, işin geleceği var mı? Bu konuyu olabildiğince çok hızlı anla.
KAPATMAK ZOR OLDU
“Kapatmak gerçekten çok zor oldu. Sabah geliyorsun, ‘Şunları yaptık, iyi olacak’ diyorsun. Akşam oluyor, ‘battık’ diyorsun. O kadar zor ki… İnsanın akıl sağlığını koruması lazım. Kararı alıyorsun, sonra bunu açıklaman gerekiyor. Bir sürü çalışanın var, onlara iş bulman lazım. Kapatmaya karar verdikten sonra stres açısından rahatlıyorsun. Ancak, sonra yasal süre, kapatma işlemleri başlıyor. Hâlâ tasfiye ile uğraşıyorum. Kapatmak kolay değil, sıkıntısı zamanla geçiyor.”
