in , , ,

Büyümenin en ideali!

Şirketler için ‘doğru büyüme’ oranı nedir? Sürdürülebilir büyüme için hangi kritik faktörler gerekir? Önde gelen şirketlerin liderleri bu sorunun yanıtını veriyor, gerekçelerini paylaşıyor.

Büyümenin-en-ideali!

YAZI: MEHTAP DEMİR

Harvard Business School’da İşletme Profesörü olan yazar Gary P. Pisano, “Muhtemelen ‘büyüme’ kadar liderlerin dikkatini çeken bir konu daha yok” sözleriyle, iş dünyasındaki önemli bir konunun altını çizmek istiyordu.

Ona göre, şirketin büyümesi, rekabet gücünü ve başarısını ölçme ile yönetim ekibinin kalitesini anlamak için önemli bir kriter. Ancak, uzun vadeli/sürdürülebilir kârlı büyümeye ulaşmak o kadar da kolay değil. Prof. Pisano, şunları ekliyor:

““ABD’li şirketlerin uzun vadeli büyüme modelleri üzerine gerçekleştirdiğimiz araştırmalar, enflasyon dikkate alındığında, çoğu şirketin neredeyse hiç büyümediğine işaret ediyor. Örneğin, 1976’dan 2019’a kadar 10.897 halka açık şirketin analizinde, en iyi yüzde 25’lik dilimdeki şirketlerin reel yüzde 11.8 oranında büyüdüğünü gördük. Yüzde 75’lik bölümün eksi 0.5 ile binde 3 arasında büyüdüğünü saptadık. En üst çeyrekte yer alan firmaların çoğu ise üstün büyüme performansını birkaç yıldan fazla sürdüremedi.”

Prof. Gary Pisano’ya göre ‘gerçekleştirmesi zor olsa da, sürdürülebilir kârlı büyüme imkânsız’ değil. Araştırmalarında ‘en iyi’ performans gösterenler, bu büyümelerini 30 yıl boyunca sürdürebildiler.

Bu önerilerde bulunan Prof. Pisano, içinde bulunduğumuz dönem için kritik önem taşıyan bir konuya da dikkat çekiyor: “Doğru büyüme oranı” ya da “Şirket için ideal büyüme”. Çünkü, sürdürülebilir büyüme, aynı zamanda arz, talep, yetenek ve kapasite gibi konularda “denge” kurulmasını gerektiriyor. Bu dengeyi de ‘Hız’, ‘Yeni talebin yeri’ ve ‘Yöntem’ ile kurmak mümkün.

BÜYÜMENİN DE HAYIRLISI!

“Peki doğru büyüme hızı nedir?” sorusunu yanıtlayan Prof. Pisano, “Aslında cevabı açık gibi görünüyor: Mümkün olduğunca hızlı. Ancak, şirketlerin, stratejik bir bakış açısıyla, fırsatlardan etkin bir şekilde yararlanma kapasitelerini yansıtan bir büyüme oranı seçmeleri gerekiyor. Büyüme, şirketin işletme süreçleri, finansmanı, insan kaynakları stratejisi, organizasyonel tasarımı, iş modeli ve kültürü üzerinde etkileri olan stratejik bir seçimdir” diyor.

Prof. Pisano’nun yanıtını verdiği bu soruyu, Türkiye’nin önde gelen şirketlerinin Başkan ve CEO’larına da sorduk. Fast Company’nin Kuantum Araştırma işbirliğiyle gerçekleştirdiği CEO Anketi çeşitli sektörlerden liderlerin ‘ideal’ büyüme beklentilerini ortaya koyuyor.

Buna göre, katılımcıların yüzde 26’sı “yüzde 10” büyümenin ideal olduğunu kaydederken; yüzde 26’sı “yüzde 20”, yüzde 9’u “yüzde 30”, yüzde 5’i “yüzde 40”, yüzde 30’u ise “yüzde 50 ve üzerinde” büyümenin ideal olduğu görüşünü paylaşıyor. Doğru büyüme konusundaki görüşler ve beklentiler sektörlere göre ise farklılaşıyor…

SERHAN GENÇER

ENERJİDE DOĞRU BÜYÜME

KPMG’nin 2023 Küresel Enerji Sektörü Araştırması’na katılan CEO’lar, uzun vadeli, ‘sürdürülebilir büyümeye’ odaklanıyor. Buna göre, kendi şirketlerine yönelik büyüme beklentileri yüzde 87, sektörün büyümesine dair beklentileri ise yüzde 83 olarak kaydediliyor.

“Sürdürülebilir ve dengeli bir büyüme hedefliyoruz” diye konuşan Akenerji Genel Müdürü Serhan Gençer’e göre elektrik üretimi işinde büyümeyi belirleyen ana etmen, Türkiye’nin ekonomik büyüme performansına bağlı olarak sanayinin elektrik talebindeki artış. “Buna göre bizim için ideal büyüme oranının; pazar koşulları ve şirketimizin uzun vadeli stratejisi doğrultusunda, Türkiye’nin elektrik talebini sürdürülebilir bir şekilde karşılamamızı ve santrallerimizin verimli çalışmasını sağlayacak bir seviye olduğunu söyleyebilirim” diye kaydeden Gençer şöyle devam ediyor:

“Akenerji 2023 yılında sanayinin elektrik talebinde kayda değer bir artış olmamasına rağmen piyasa fiyatlarını gözeterek santrallerini kârlı bir şekilde işletti ve üretimini bir önceki seneye göre yüzde 7.6 arttırdı. Bu yıl enflasyonla mücadele kapsamında ulusal ekonomik aktivitede bir yavaşlama bekleniyor. Buna karşın 2024 yılında sektördeki tüm değişkenliklere rağmen istikrarlı bir büyüme gerçekleştirmeyi arzu ediyoruz.”

GİYİMDE BÜYÜMENİN İDEALİ

Statista verilerine göre 2024’te dünya genelinde hazır giyim pazarındaki gelirin 1.79 milyon dolara ulaşacağı tahmin ediliyor. Pazarın 2024 ile 2028 yılları arasındaki büyümesi için yıllık yüzde 2.81 oranı öngörülüyor. 2025 yılında ise yüzde 1.3’lük bir hacim büyümesi bekleniyor.

Giyim perakendesinde büyümenin ideal oranını ve göstergelerini ise LC Waikiki Mağazacılık Genel Müdürü Berna Akyüz Öğüt ortaya koyuyor. Öğüt, “Bu dönemde sektörümüz için iki önemli büyüme göstergesinin olduğunu düşünüyorum” diyerek şöyle devam ediyor:

“İlk olarak LFL Adet (Like for Like) büyümeyi söyleyebilirim. Bu gösterge bir önceki yıla göre aynı mağazada adet bazında satışları ne kadar artırdığımızı ifade ediyor. Bununla beraber, bir önceki yıla göre daha çok ürünü müşteriye ulaştırdığımızı, daha çok müşterinin mağazamıza girdiğini ve daha çok adette ürünü müşteriye satabildiğimizi gösteriyor. Bu oran ülkenin ekonomik koşulları, müşteri talepleri, rekabet durumu ve şirketin büyüme stratejisine göre ülkeden ülkeye farklılık gösterebilmektedir.

Diğer yandan sürdürülebilir büyümek için kârlılık bizim için oldukça kritik. Bu noktada ikinci gösterge olarak dolar bazlı ‘Vergi öncesi net kârlılık’ oranı oldukça değerli. Dolar bazlı yüzde 10 olarak belirlediğimiz bu oran, bir mağazanın doğru yerde konumlandığını, doğru ürünün, doğru zamanda, uygun fiyatla müşterinin beğenisine sunulduğunu ve ilgili mağazada tüm giderlerin doğru bir şekilde yönetildiğini gösteriyor.”

OTOMOTİVİN İDEAL HESABI

Otomotiv Sanayii Derneği 2023 verileri sektördeki büyümeye işaret ediyor. Buna göre, 2023 yılı Ocak-Aralık döneminde toplam pazar geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 55 artarak 1 milyon 283 bin 952 adet düzeyinde gerçekleşti. Bu dönemde otomobil pazarı ise yüzde 63 oranında büyüdü ve 967 bin 341 adet olarak gerçekleşti.

Sektörün önemli oyuncularından Mercedes-Benz Otomotiv’in İcra Kurulu ve Otomobil Grubu Başkanı Şükrü Bekdikhan, “Büyüme oranlarımıza baktığımızda sektör ile doğru orantılı olduğunu görüyoruz” diye konuşuyor:

“Bu büyümenin arkasında, Mercedes-Benz’in güçlü imajı ve sürekli yenilikçi yaklaşımı önemli bir faktör olarak yer alıyor. Ayrıca talep yaratıyor ve bunu da satışlarımıza yansıtıyoruz.

Büyüme hedefimizi mobilite ve elektrikli araçlar konusundaki gücümüzü de göz önüne alarak belirliyor ve stratejimizi güncelliyoruz. İlk 4 ayda 8 bin 322 adetlik satış gerçekleştirdik. Elektrikli dönüşüm ve müşteri deneyimi odağımızla hareket ederek sahip olduğumuz zengin ürün gamımızın yanında müşterilerimizin isteklerini dinliyor ve pazara yeni modeller de sunuyoruz. Tüm bunlar da bize hedeflediğimiz büyümeyi getiriyor.”

GIDA PERAKENDESİNDE 2 FAKTÖR

Statista verileri, gıda perakendesindeki global büyümeyi ortaya koyuyor. Buna göre 2021 yılında süpermarketlerin ve mahalle bakkallarının dünya çapındaki market satışları 1.38 trilyon dolar olarak gerçekleşti. Hiper mağazalar ise toplam 720 milyar satışla ikinci en büyük kanal oldu. Rapora göre, 2026 yılına gelindiğinde, tüm kanalların satışlarında artış görülecek ve e-ticaret en yüksek büyümeye sahip olacak.

Migros CEO’su Özgür Tort, “Bizim için ideal büyümenin 2 unsuru var” diyor:
“Birincisi, kâr getiren büyüme olmalı. İkincisi ise payımızı kurmalıyız. Büyüme ve kâr konusunda bir denge kurmayı hedefliyoruz.
Bununla birlikte sektör kadar, mümkünse onun üzerinde bir büyümeyi hedefliyoruz. Ancak, büyüme oranını bizim sektörde ekonomi koşulları, özellikle de enflasyonun oranı etkiliyor. Yüksek enflasyon döneminde, özellikle de ‘sıkılaştırma’ politikaları uygulanıyorsa, enflasyon kadar büyüme bizim için uygundur. Bu yıl da öyle olmasını hedefliyoruz. Enflasyon düşünce nominal büyüme de geriler, o dönemde enflasyon üstü büyüme mümkün olur. Fiziki alanda ise yeni mağazalar ve yeni işler/ürünlerle yüzde 7-8 büyüme bizim için ideal orandır. Yeni işten ve üründen kastım ise yemek dağıtım işine girmek ve taze balık satmak gibi girişimlerdir.”

LOJİSTİKTE BÜYÜME TRENDİ

Lojistik ve taşımacılıktaki büyümeyi PSA BDP Orta Doğu, Türkiye ve Afrika Bölge Direktörü Fikret Ersoy paylaşıyor. Ersoy, “Türkiye’de sektörün son 10 yılına baktığınızda ortalama yüzde 8 büyüme olduğunu görürüz. Bizim son 10 yılda CAGR büyüme oranımız ise yüzde 26” diye kaydediyor.

Sektörde büyüme trendinde yavaşlama beklediklerini paylaşan Ersoy, şöyle devam ediyor:
“2024 yılı ilk 4 ayında, geçtiğimiz yılın ilk 4 ayına göre yüzde 29 büyüdük. Dünyada süregelen savaşların etkisiyle bu büyümede bir yavaşlama bekliyoruz. Fakat 2024 yılında geçtiğimiz yıla göre yine yüzde 20’nin üzerinde bir büyüme öngörüyoruz.
Bu yıl diğer sektör oyuncularını gözlediğimiz kadarıyla, ilk 3 ay sonuçları geçen yılla hemen hemen aynı düzeyde… Tek haneli büyüme ya da yüzde 1 ile yüzde 10 küçülme mevcut. Sonuç olarak, şirket olarak 2024’te sektör ortalamasının ve rakiplerin üzerinde bir büyüme gerçekleştireceğiz.”

ENFLASYON FAKTÖRÜ ÖNEMLİ

BNP Paribas Cardif CEO’su Cemal Kişmir’e göre ideal büyüme, enflasyon faktörüne göre belirlenebilir:
“Öncelikle hacimsel olarak ideal büyüme, enflasyon üzerinde büyüme oranıdır ama bu oran adetsel olarak (müşteri/poliçe kazanımı) bir önceki seneye göre minimum yüzde 10 ve daha fazla olmalı ki değer yaratan büyüme olsun.”

Estee Lauder Companies Genel Müdürü Nazlı Altıpat da benzer bir görüş paylaşıyor, ideal büyüme oranının “enflasyon / devalüasyon seyrindeki farkı da göz önünde bulundurarak, dolar bazında çift haneli büyümelere ulaşmak olacağını” kaydediyor. Altıpat şöyle devam ediyor:
“Tüm planlarımızı bu çerçevede yapıyoruz, bu da adet olarak düşük bir çift haneli hacim büyümesine denk geliyor. Sektörümüzde adet büyümesinin tek haneli rakamlarda olacağını öngörüyoruz.”

 

ELVAN ÜNLÜTÜRK

LİDERLERİN ‘İDEAL’ ORANLARI

  • %10-15
    Nazlı Altıpat
    Estee Lauder Türkiye GM Dolar bazında yüzde 15 büyüme hedefliyoruz.
    Alp Öğücü
    Lila Kağıt GM Döviz bazında yüzde 10 hedefliyoruz.
    Erdem Çenesiz
    Ece Seramik YKB Biz adet bazında yüzde 10 için çalışıyoruz.
    Özgen Özkan
    Eczacıbaşı Yapı Başkanı Euro bazında yüzde 10 büyüme.
    Murat Kolbaşı
    Arzum YKB Hedef dolar bazında yüzde 10 ama 20’yi zorluyoruz.

 

  • %20
    Bülent Sabuncu
    Koton CEO Mali tablolarımızı enflasyona endeksleyerek hazırladığımız için enflasyon+20 olarak cevap veriyorum. Her hâlükârda en az ‘enflasyon+10’ olmalı.
    Emin Güvenç
    HD Holding CEO Enflasyondan arındırılmış yüzde 20.
    Elvan Ünlütürk
    Sun Tekstil YKB Şirketimizin büyüklüğü göz önüne alınınca yüzde 20, aslında oldukça yüksek bir oran. Sektördeki konsolidasyon nedeniyle daha yüksek oranı da
    yakalayabiliriz.
    Necdet Kileci
    Raya Organik YKB Enflasyon + %20 daha doğru bir tanımlama olur.

 

  • %40
    Banu Sürek
    Index CEO Bilişimin lider dağıtım şirketi olarak yüzde 50 ve üstünü hedefliyoruz. Pazar payımızı arttırmak ve yeni kontratlarla ciromuzu daha hızlı büyür hale getirmek istiyoruz.
    Selda Oknas Tanbay
    AON Eş CEO Pazarımızdaki fiyat artışlarındaki tutarlılıklara bağlı olarak dolar bazlı yüzde 40 büyüme başarılı bir sonuç olacaktır.
    Ataman Kalkan
    Sigortam.net CEO Enflasyondan arındırılmış büyüme için yüzde 20-40 aralığı bizim için hedeftir.

 

BERNA AKYÜZ ÖĞÜT

BÜYÜMEYİ SAĞLAMAK İÇİN

BERNA AKYÜZ ÖĞÜT
LC WAIKIKI MAĞAZACILIK GM

  • 3 FAKTÖR Büyümeyi sağlamak için mağazalarımızda doğru ürün, doğru fiyat ve doğru lokasyonda bulunma adımlarını birleştirerek hareket ediyor, alışveriş deneyimini iyileştiren yeni uygulamaları hayata geçiriyoruz.
  • FİYAT Pazardaki fiyatlama pozisyonumuzu korumak da çok önemli. Bu sebeple tedarik zinciri süreçlerimize odaklanmaya devam ederek rekabetçi fiyatlarımızı korumaya çalışıyoruz.
  • ETKENLER Tabii ki gereken tüm doğru adımlar atılsa da içinde bulunduğumuz küresel belirsizlikler ve enflasyonist ortam, sürekli değişen ülkeler arası vergi mevzuatları gibi iş yapış şeklini zorlaştıran şartlar büyümeye etki ediyor.
  • SÜRDÜRÜLEBİLİR KÂRLILIK Bu noktada biz de sürdürülebilir kârlılık stratejimize bağlı olarak hareket ediyor, organizasyonumuzu her anlamda ‘fit’ hale getirerek sağlıklı bir büyüme sağlamaya çalışıyoruz.
  • VERİMLİLİK Bunun için de tedarik zincirinde esnekliği artırma, yapay zeka kabiliyetlerimizi geliştirerek iş süreçlerimizde optimizasyon ve yalınlaşmayı sağlama, maliyet iyileştirme ve verimlilik çalışmalarımıza devam edeceğiz.

 

CEM OĞUZ

BÜYÜMEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

CEM OĞUZ
SÜRAT KARGO GM

  • YÜZDE 15 Şu anda sektörün büyüme oranının yaklaşık yüzde 10 olduğunu düşünüyoruz. Ancak, bizim hedefimiz, sektör ortalamasının üzerinde bir büyüme oranına yani yüzde 15’lik bir orana ulaşmak. Bu hedefe ulaşma konusunda şu anda oldukça başarılıyız ve büyüme hedeflerimizi tutturuyoruz.
  • ETKİLEYEN FAKTÖR Büyümemizi sağlayan ana faktörlerden biri, yurt içindeki e-ticaret faaliyetlerimiz. E-ticaret, hızla büyüyen bir sektör ve bu alandaki faaliyetlerimiz, genel büyüme oranımızı önemli ölçüde etkiliyor. Ayrıca, yurt dışındaki işlerimiz de büyümemize katkıda bulunuyor ve global pazarda daha güçlü bir konuma gelmemizi sağlıyor.
  • BÜYÜMEDE ETKİLİ 2023 yılında 500 milyon TL’ye yakın bir yatırım yaptık ve bu yatırımın sonuçlarını çok hızlı görmeye başladık. Kapasitemizdeki bu artış, operasyonel kalitemizi doğrudan etkiledi ve müşteri memnuniyetini daha da artırdı. Bu sayede de bahsettiğimiz büyüme oranlarına ulaştık.

 

SEKTÖR ORTALAMASI %70

KAZIM ÇİMEN
ENGLISH HOME CEO

  • “İdeal büyüme oranı, 23 ile 24 arasında toplam gider artışı oranı kadardır. Bunun üzerinde bir oran varsa idealden daha iyi, altı ise idealden daha kötü diyebiliriz. Yeni kategorilere girdiğimiz için sektör ortalaması yüzde 70 iken bizim yüzde 80’in üzerinde bir büyümemiz olacağını düşünüyoruz.”

Yazar: Mehtap Demir

Fast Company Türkiye Yazı İşleri Müdürü

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

yapay-zekada-daha-yolun-basindayiz

“Yapay zekada daha yolun başındayız”

Can Kıraç ve “Bu da geçer ya hu!”