Fotoğraf: GettyImages
ABD’nin önde gelen gıda şirketleri arasına giren, milyarlık değer sınırını çoktan aşan Chobani’nin kurucusu Hamdi Ulukaya, yola çıkarken şu kararı almıştı: “Hiçbir zaman büyük şirket olma, kâr etmeye dayalı bir perspektifimiz olmayacak. Bizim bakış açımız tüketicilerin neye ihtiyaç duyduğudur. Sorunu saptayıp, onu nasıl çözeceğimize odaklanacağız.”
Bu stratejinin devamını da şöyle ortaya koyacaktı: “Laktozundan, tadından ya da başka nedenlerle süt içemeyen insanlar var. Süt içemeyen bu kitle için, süt değilse, onun karşılığı olabilecek ürüne odaklandık. Böyle bir sorun vardı ve bu ihtiyaca sadece ticari açıdan baktığınızda çözemezsiniz. Biz sosyal ve çevresel yönlerden baktık.”
“Kârı öncelemeyen”, sosyal bir şirket olmaya odaklanan Hamdi Ulukaya, şirketinin büyüdüğü dönemde ‘aktivist’ bir lidere dönüştü, Tent Vakfı gibi çok sayıda sosyal girişime liderlik etti. Önceliğine “topluma değer yaratmayı” almıştı.
Hamdi Ulukaya, girişim dünyasında bu hedefle yola çıkan tek lider değil. Yakın zamanda HSBC tarafından yapılan ve girişimcileri çeşitli açılardan inceleyen raporda, “Neden bir iş kurdunuz?” sorusuna da yanıt arandı. Bu soruya verilen yanıtlar arasında “Topluma katkı” 7’nci sırada yer aldı. İlk sırada ise “Kişisel servet yaratmak” dikkati çekiyor, ardından ise şu ikisi geliyordu: “Finansal özgürlüğe ulaşmak” ve “Kârlı bir iş yönetmek”.
TÜRKİYE’NİN GİRİŞİMCİ PROFİLİ
Bu araştırmayı Türkiye’nin önde gelen girişimcileriyle yapınca tamamen farklı bir tablo ortaya çıkıyor. İlk sırada “Hayalin peşinden gitmek” gelirken, onu “Meydan okumak” izliyor. Globalde ilk sırada yer alan “Kişisel servet yaratmak” ise 3’üncülüğe iniyor.
“Hayalinin peşinden giden” girişimcilerden biri olan Figopara’nın kurucusu Koray Bahar, “Çocukluk yıllarımdan beri kendi işimi kurma fikri, içimde hep var olan bir tutku olarak yer aldı” diye konuşuyor:
“Kendi vizyonum ve değerlerim doğrultusunda bir iş inşa etmek, bana büyük bir özgüven ve tatmin duygusu kazandırdı. Bu hayal, beni cesaretlendirdi ve risk almanın, hayallerin peşinden gitmenin ne kadar önemli olduğunu gösterdi. Figopara’yı kurarken, sadece finansal başarıya değil, aynı zamanda kendi izimi bırakabileceğim bir iş modeline imza atmanın mutluluğunu yaşadım.”
Lidio’nun kurucusu Emre Güzer, “Fintech gibi insanların günlük hayatını ve işlerini doğrudan etkileyen bir sektörde çalışmak, sadece iş kurmak değil, aynı zamanda değer üretmek anlamına geliyor” diyor. Bu kapsamda ilk hedefinin, finansal süreçleri daha şeffaf, hızlı ve güvenilir hale getirmek olduğuna dikkat çekiyor ve ekliyor:
“Ayrıca, hayalimdeki işi yapmak ve kendi vizyonumu hayata geçirmek için bu yolu seçtim. Bir fikri gerçeğe dönüştürmek, sıfırdan bir şey inşa etmek her zaman ilgimi çekti.”
PARA İLK HEDEF OLMAMALI
Apollo Kurucusu Ezgi Eylül Hasvatan Gavaş, “Girişimcilik çok zor bir yol” diyor. Ona göre bu uzun ve zor yola sadece para için çıkılmaz: “Para kazanmayı amaçlayanların başaramayacağını düşünüyorum.”
Yapay zeka konusunda girişimini başlatmaya hazırlanan Kaan Erün, “Kendi şirketimi kurmamdaki en büyük motivasyonum, başkası için değil, kendi hedeflerim ve kendi vizyonumu hayata geçirmek için çalışmaktı” diye konuşuyor. “Sınırları zorlamak ve deneyimlerden öğrenerek kendimi sürekli geliştirmek istedim” diyen Kaan Erün, şöyle devam ediyor:
“Ayrıca, finansal bağımsızlığımı kazanarak emeğimin getirisini doğrudan kontrol edebilme isteği de girişimcilik yolculuğumda önemli bir itici güç oldu.” ARF’in kurucusu Ali Erhat Nalbant’a göre bir şirket kurmak, finansal kazanç sağlamanın yanı sıra başka anlamlar da ifade ediyor:
“Benim için aynı zamanda var olan değerleri yenilikçi yaklaşımlarla daha büyük faydalara dönüştürmek anlamına geliyor. Kullandığımız her şey eski ya da yeni bir teknolojinin ürünü. Bilim ve ticarileşmeyi birlikte ele alarak teknolojik üretim yapmak, benim yolculuğumun temel parçalarından biri.”
ÇIKIŞ PLANIYLA GİRENLER
Lidio Kurucusu Emre Güzer, ‘çıkış’ (exit) yapmanın girişimin ilk yıllarında aklından geçmediğine dikkat çekiyor. “Çıkış planı konusunda da yakın zamanda daha net düşünmeye başladım” diyor ve ekliyor:
“Şu an önceliğim şirketi büyütmek, sağlam temeller üzerine oturtmak ve en doğru zamanda en iyi stratejik hamleyi yapmak.” Dünya çapındaki girişimcilerin yüzde 66’sı da, anket yapıldığında henüz “çıkış” planı yapmadıklarını söylüyorlar. Sadece yüzde 12’si, işe başlarken “çıkışı” planladığını söylüyor. Yüzde 36’lık bölümü, çıkışı düşünmeye başladıklarını, bunlardan neredeyse yarısı ise mesafe almadıklarını söylüyor.
Çıkış konusunda Türkiye’de farklı bir tablo var. Ankete katılanların yüzde 40’ı, “Şirketimizi kurarken aynı zamanda çıkışı da planlamıştım” diyor. “Planlamaya başladım” diyenlerin oranı ise yüzde 45 düzeyinde…
Figopara Kurucusu Koray Bahar, “Şirketin kuruluşundan itibaren uzun vadeli hedefler doğrultusunda hareket ettim” diyor:
“İş modelimizi oluştururken ve şirketimizi büyütürken, her zaman geniş perspektiften bakarak stratejik planlar yaptım. Gelecekte olası değişimlere uyum sağlayacak, esnek ve dinamik bir yapı kurmayı hedefledik. Sadece bugün değil, yarının ihtiyaçlarına da cevap verebilecek bir organizasyon yapısı oluşturmak, benim için büyük önem taşıyor.”

Sipay Kurucusu
“DÜNYAYI DÖNÜŞTÜRME VİZYONUYLA KURDUM”
- Sipay’i, finansal dünyayı dönüştürme vizyonuyla kurdum. İnsanların ve işletmelerin hayatını kolaylaştırmak istiyorum.
- Amacımız, işletmelerin ve bireylerin tüm finansal ihtiyaçlarını tek bir platform üzerinden kolay, güvenli ve erişilebilir bir şekilde yönetmelerini sağlamak.
- Yenilikçi ödeme çözümleri ve ileri teknolojiyle, finansal süreçleri sadeleştirerek herkes için daha kapsayıcı ve etkin bir ekosistem oluşturmayı hedefliyoruz.

Figopara
İKİ GİRİŞİMCİNİN BAKIŞI
Dünyanın kendi kendine gelişmediğini, hatta geriye gidebildiğini düşünüyorum. Yatırım deneyiminin değişmesi gerektiğine inanıyordum, bunu yapacak kimse olmadığına ikna oldum, o yüzden kendim yapmayı tercih ettim.
EGEM ERASLAN
Midas
Girişimcilik, her zaman kendimi sürekli geliştirmemi sağlayan, beni sınırları zorlamaya iten bir alan oldu. Her yeni proje, karşılaştığım farklı problemler ve bu problemlere getirdiğimiz yaratıcı çözümler, bana çok şey kattı. Bu deneyimler sayesinde, hem kişisel hem de profesyonel olarak büyüdüğümü hissediyorum.

Endeavor Türkiye Başkanı
YATIRIMCIYA GÖRE KURUCULARIN İLK 3’Ü
- Kişisel servet yaratma
- Kurucu hayaline ulaşma
- Hayalinin peşinden gitme