Fast Company Türkiye
YAZI ADELE PETERS
OKUMA SÜRESİ 2 DAKİKA
Penelope Page, ailesi korkunç bir orman yangınından kaçtıktan sonra, geçtiğimiz ay California’da bir otelde dünyaya geldi. Tıpkı Penelope gibi, bu yıl doğan bir bebeğin hayatı, iklim değişikliğinden ekstrem ölçüde etkilenecek. Sera gazı emisyonları şu anki gibi ilerlemeye devam ederse, bugün doğan bir bebek 71 yaşına gelene dek dünya dört derece ısınacak. Şu ana dek hiçbir insan, dünyayı bu şekliyle deneyimlemedi. Su ve gıda kıtlıklarıyla karşı karşıya kalabiliriz. Ekstrem sıcaklıklar, bazı şehirleri yaşanmaz hale getirebilir. Sel ve yangınlar, evleri ve kritik altyapıları yerle bir edebilir.
Şu anda, Dünya 1 derece ısınıyorken dahi iklim değişikliği, insan sağlığını etkiliyor. Üstelik önemli bir rapora göre, şimdi doğan çocuklar, hayatları boyunca iklim değişikliğinin, sağlıkları üzerindeki etkilerini deneyimleyecek (Kaynak: Dünya Bankası’nın da içlerinde bulunduğu 35 kurumdan 120 uzmanın hazırladığı, Lancet tıp dergisinde yayımlanan, sağlık ve iklim değişikliğine dair Lancet Countdown).
Massachusetts General Hospital’da acil servis hekimi olan ve Harvard Tıp Fakültesi’nden Renee Salas, “İklim değişikliği, oldukça belirgin biçimde, belirli popülasyonlara orantısız zarar veriyor. Ve ne yazık ki, sağlık anlamındaki tüm bu zararların sonuçlarına çocuklar katlanıyor” diyor. Salas, aynı zamanda raporun ABD bölümünün baş yazarı.
Artan kuraklık, sıcaklıklar ve sel, bazı bölgelerde gıda yetiştirmeyi halihazırda zorlaştırıyor. Gıda kıtlıklarından en çok etkilenenlerse, bebekler ve çocuklar. Gezegenin ısınması, patojenlerin daha uzun yaşamasına olanak sağlıyor ve bu, çocuklar için ölümcül olabilen ishale yol açıyor. Dang humması gibi hastalıkları yayan sivrisinekler, bu hastalıkların daha önce görülmediği bölgelere doğru ilerliyor.
Çocuklar aynı zamanda hava kirliliğine karşı da savunmasız. Isınan havalarla birlikte gittikçe kötü bir hal alan hava kirliliğinin sebebiyse, iklim değişikliğine de yol açan fosil yakıtlar. Hava kirliliği zaman içinde kalbe, ciğerlere ve diğer organlara zarar verir. 2016’da arabalardan ve enerji santrallerinden salınan ve havayı kirleten, PM2.5 denen küçük parçacıklar 64 binden fazla Amerikalının erken ölümüne yol açtı. Hava kirliliği, tüm dünyada daha milyonlarca insanın ölümüne sebep oldu. Bugün doğan çocuklar büyüdükçe, ekstrem sıcaklıklara daha sık biçimde maruz kalacaklar ve sıcaklık, diğer tüm doğal afetlerden daha fazla Amerikalıyı öldürüyor.
Bahsi geçen rapor aynı zamanda iklim değişikliğinin sağlığa etkilerine dair belirtileri de takip ediyor. Bunlar arasında şehirlerin ve ülkelerin, iklim değişikliğine hazır olmak için nasıl uyum sağladığı ve yenilenebilir enerjiye eğilimin yükselişi de yer alıyor. Salas, “Sorunun temel sebebini önlemek istersiniz. Aynı zamanda, özellikle savunmasız popülasyonların sağlığını en iyi şekilde nasıl koruyacağımızı, uyum sağlayarak öğreniyoruz” diyor.
Tüm bunlarla birlikte, ilerleme de söz konusu. Örneğin yenilebilir enerji ciddi bir artışta. Ancak rapora göre, bu ilerleme yeterli değil. Yine de, temelden yön değiştirmek için geç değil. Rapora göre, şimdi doğan bir çocuk, altıncı doğum gününe kadar Birleşik Krallık’ta kömür devrinin sona erdiğine tanık olacak; Fransa’da 21 yaşına basana kadar, benzin veya dizel motorlu araçların satışının duracağını görecek. 31 yaşına geldiklerindeyse, dünya net sıfır emisyona ulaşacak.
YAZAR HAKKINDA: Adele Peters, Fast Company’de yazardır. İklim krizinden evsizliğe, dünyayı etkileyen çeşitli konularda içerik üretmektedir. GOOD, BioLite ve UC Berkeley’de Sürdürülebilir Ürünler ve Çözümler alanında çalışmıştır. Çok satanlar arasında yer alan “Worldchanging: A User’s Guide for the 21st Century” kitabına katkıda bulunanlar arasındadır.
