Fast Company Türkiye
“TAŞLARI YERİNE OTURTMA YILI”
KUTAY KARTALLIOĞLU
CARREFOURSA CEO
ORGANİZE PERAKENDE
“2024’te enflasyondan arındırılmış şekilde ‘çift haneli’ büyüme planlamakla birlikte bunun ne kadar mümkün olabileceğini göreceğiz. 2024 yılını birkaç kelime ile tanımlayacak olsam zannediyorum ‘taşları yerine oturtma’ yılı derdim (pozitif veya negatif bir anlam yüklemeksizin). Seçimsiz uzun bir döneme giriyoruz, dolayısıyla bir sonraki seçimlere kadar vatandaşın adapte olması açısından (ekonomik/siyasi vs) ne yapılacaksa 2024 yılında hızlı bir şekilde işe başlanacak ve süratle tamamlanmaya gayret edilecek.”
%35: CEO Council üyelerinin yüzde 35’i büyüme için “2023 ile aynı” oranı bekliyor. Yüzde 24 “iyi”, yüzde 16 “kötü’, yüzde 23’ü ise “çok kötü” tahmininde bulunuyor.
“KONTROLLÜ OLMAK GEREKEN BİR YIL”
BERRİN ÖZDUMAN
SEPHORA GENEL MÜDÜRÜ
KOZMETİK PERAKENDE
“Yüksek enflasyon ve kur değişkenliğinden dolayı büyümeyi öngörmek çok zor. Ayrıca sadece Türk müşterilerimiz değil, turistlerin yoğun ilgi gösterdiği bir marka olarak ağırladığımız turist sayısı da büyümelerimize ciddi etki ediyor. Trendsetter bir marka olarak büyümelerimiz, sektörün hep çok üstünde olmuştur. Müşteri ilgisi sürekli ve yoğun bir şekilde devam ediyor. Her zaman net hedefimiz adet/hacim olarak büyümek ve pazar payı almak. Bir rakam vermek gerekirse yüzde 50’nin üzerinde bir büyüme beklediğimizi söyleyebilirim. Yine de büyümenin küçüldüğü, harcamaları ve yatırımları çok kontrollü tutmak zorunda olacağımız bir yıl olacak.”
“ARAÇ TİCARETİ HACMİ KÜÇÜLECEK”
ARDA AYVAZ
ARABAM.COM CEO
OTOMOTİV
“Sektör açısından yavaş bir yıl olacağını öngörüyoruz, 2023 rakamlarına göre araç ticareti hacminin küçülmesini bekliyoruz. Biz ise yüzde 30-40 gibi bir büyüme öngörüyoruz. Kâr odağının önem kazandığı ve ‘unit economics’ olarak sağlıksız büyüme modellerinin geçerliliğini yitirdiği bir dönemdeyiz.”
“BÜYÜME 2023’TEKİ GİBİ GERÇEKLEŞİR”
GÜLESİN ATALAY
MUTLU METAL A.Ş. YKB VEKİLİ
METAL SANAYİİ
“2024’ün 2023’e göre aynı olacağını düşünüyorum. Şirketimiz için yüzde 10-20 arasında bir büyüme öngörüyorum. Tencere-züccaciye’de yüzde 10, beyaz eşyada yüzde 20, denizcilik ekipmanlarında yüzde 40’lık büyüme bekliyoruz. Tencere ve mutfak sektöründe artan rekabet baskısı tencere ve mutfak ürünleri pazarında fiyatları düşürme eğilimine neden olabiliyor. Bu da kâr marjına, yeni yatırım ve istihdam yaratmaya olumsuz etki yapıyor.”
CEO’LAR YENİ YILI NASIL TANIMLIYOR?
- Zor yıl
- Belirsizlik
- Yaşayıp göreceğiz
- Risklerle dolu
- Nakit kontrolü
- Daralma/sıkılaşma
- Keskin viraj
- Temkinli iyimserlik
- Mücadeleye devam
- Sabrın sonu selamet
“2024’TE BÜYÜMEMİZ SÜRECEK”
ERDOĞAN ÇOBAN
ŞÖLEN ÇİKOLATA CEO
ATIŞTIRMALIK SEKTÖRÜ
“Atıştırmalık pazarı, ton bazında dünyada yüzde 4 oranında büyüdü. Şölen ise ton bazında 2023’te büyümeyi yakaladı. 2023 yılında Türkiye’deki büyüme de buna paralel oldu. Türkiye’de dolar bazında büyüme yüzde 30’u buldu. 2024 yılında benzer bir büyüme öngörüyoruz. Bizim büyümemiz biraz daha yüksek olabilir.”
“ÜRETİM HACMİMİZİ YÜZDE 20 ARTIRACAĞIZ”
ALİ ESAT KUTMANGİL
KUTES İCRA KURULU BAŞKANI
METAL SANAYİİ
“Pandeminin ardından 2022 yılı yüksek taleple geçmişti. 2023’ü de bir önceki yıla benzer bir performansla kapatacağız. 2024 yılında ise üretim hacmimizi yüzde 20 artırmayı hedefliyoruz. Tüm dünyada ekonomik büyüme konusunda endişeler var. Avrupa’daki demir döküm sektörü aktörleri, 2024’ün zorlu olacağını öngörüyorlar. Bununla birlikte, Kutes olarak yeni iş fırsatlarına yatırımlarla büyümeyi sürdürerek sektördeki rakiplerden ayrışmayı hedefliyoruz.”
“YENİ PAZARLARDA PAYIMIZI ARTIRACAĞIZ”
ÖMER YÜNGÜL
ZORLU HOLDİNG CEO
HOLDİNG
“Değişken koşullara rağmen 2023’ü TL bazında yüzde 45 seviyesinde bir büyüme ile tamamlamayı öngörüyoruz. 2024-2026 Orta Vadeli Program’da, 2024’te Türkiye ekonomisinin reel olarak yüzde 4 büyüyeceği açıklandı. Biz Türkiye’nin reel büyümesinin, minimum yüzde 5 seviyesinde bir büyüme hedefliyoruz. 2024’te Türkiye’nin global rekabetçiliği ve maliyet dinamikleri, ihracatımızın büyümesi için kritik olacak. Ciromuzun yüzde 50’si ihracattan geliyor. Bu koşullar altında ihracattaki güçlü konumumuzu korumak için çok daha fazla çalışacağız. Mevcut pazarların yanı sıra yeni pazarlarda da pazar payımızı artırmaya odaklanacağız. İç pazar dinamiklerinden belirli oranda etkilenen tekstil, elektronik-beyaz eşya ve gayrimenkul gibi sektörlerimizi bu öngörüler doğrultusunda esnek ve çevik bir şekilde yöneteceğiz.”
“DAHA İYİ BİR YIL”
ENGİN AKSOY
VODAFONE CEO
“2024’ün 2023’e göre daha iyi geçeceğini düşünüyorum. Yüzde 50’den fazla gelir büyümesi öngörüyoruz ancak kârlılık anlamında artan maliyetler sebebiyle baskı olacaktır.”
“2024’Ü ‘DENEYİM YILI’ İLAN EDİYORUZ”
HULUSİ ACAR
MEDIAMARKT TÜRKİYE CEO
“Geçen yıl döviz kurlarındaki artışın etkisiyle pazarda gözlemlenen büyüme oranlarını 2024 için beklemek pek gerçekçi görünmüyor. Ancak, yine de sağlam, istikrarlı ve sürdürülebilir bir büyüme oranı öngörüyoruz. Geçen yılki olağanüstü büyüme, pazardaki dinamizmi ve tüketicilerin sektöre olan yoğun ilgisini ortaya koydu. Bu ilgi, sektör oyuncuları ve üretici firmalar arasında genel bir iyimserlik yaratıyor ve pazardaki olumlu atmosferi pekiştiriyor.”
“KESKİN VİRAJLAR DÖNÜLECEK”
HAKAN BULGURLU
ARÇELİK CEO
DAYANIKLI TÜKETİM VE TÜKETİCİ ELEKTRONİĞİ
“Şu aşamada sektör ve şirketimize dair 2024’e dair bir rakam paylaşmak mümkün değil. Ancak, 2024’ün keskin virajların dönüleceği daha zorlu bir yıl olacağını öngörüyoruz. Bizim sektör geleneksel oyuncuların ve iş modellerinin ağır bastığı ve yeni iş modellerinin görece daha yavaş geliştiği bir sektör. Uzak Doğulu oyunculardan gelen rekabetin son yıllarda çok daha çetin bir hal aldığını gözlemliyoruz.”
“DAHA KÖTÜ BİR YIL”
EMRE BALDUK
NAZAR TEXTİLE CEO
TEKSTİL SEKTÖRÜ
“2024’ün tekstil sektörü için daha kötü olacağını ve TL bazında yüzde 10-20 bandında büyüme olacağını öngörüyoruz. Belirsizlik büyük ve çok çalışmak gerekiyor. Pamuk ipliği üretimi yapıyoruz ve arz miktarı talep miktarından yüksek seyrediyor, bu sebeple şu an piyasada alıcının eli kuvvetli. Maalesef üretici firmalar açısından iyi bir durum değil.”
“YÜZDE 70 BÜYÜME”
SELEN KOCABAŞ
TEKFEN HOLDİNG BAĞIMSIZ YKÜ
HOLDİNG
“2024’ün 2023 ile benzerlik göstereceğini düşünüyoruz ve yüzde 70 gibi bir büyüme öngörüyoruz. Yeni alanlara yatırıma devam edeceğiz, transformatif bir büyüme bekliyoruz.”
“KAPASİTEMİZİ YÜZDE 75 ARTIRACAĞIZ”
NİYAZİ DURGUN
PAKUN YÖNETİM KURULU BAŞKANI
GIDA
“Türk unu dünyada bir marka olarak kabul ediliyor. 2014’ten bu yana un ihracatında lider konumdayız. 2022’te yaklaşık 1.1 milyar dolar değerinde 3 milyon ton ihracat gerçekleştirdik. Bu yılı da yaklaşık 1.5 milyar dolar ve 3.6 milyon ton ihracatla kapatacağımızı öngörüyoruz. 2024’de Rusya ve Ukrayna arasındaki savaş ve enerji fiyatlarındaki yükseklik, sektörün performansını etkileyecek. Biz 2023’ün ilk 6 ayında yüzde 40 oranında ciro artışına ulaştık, yıl sonunu yüzde 50 ile tamamlarız. İhracat ciromuz ise 6 ayda yüzde 58 arttı, ton bazında 45 bin tondan 75 bin tona ulaştı. 2024 yılında, önceki yıla göre 3 kat büyümüş olacağız.”
“SEKTÖRDE BÜYÜME HIZI AZALABİLİR”
ERDEM İNAN
TRENDYOL CEO
E-TİCARET
“2024 yılının da 2023’e benzer seyretmesini ve yüzde 60 civarında büyüyeceğimizi tahmin ediyoruz. Türkiye özelinde sektörün büyümeyeceğini, büyüme hızının azalacağını düşünüyorum. Yurtdışına açılma dönemi olarak görülebilir.”
“REEL BÜYÜME OLMAZ”
ÖZGÜR TORT
MİGROS İCRA KURULU BAŞKANI
ORGANİZE PERAKENDE
“2024’te reel büyüme beklemiyoruz. Fiziki mağaza açılışlarının katkısı ile fiziki büyüme sağlanabilecektir. Ancak yatırım geri dönüşlerinin geçtiğimiz yıllara oranla daha uzun sürmesini öngörüyoruz. Sıkılaştırma ve mücadele yılı…”
“DARALMA, RİSK, BELİRSİZLİK”
ATALAY GÜMRAH
ECZACIBAŞI GRUP CEO
HOLDİNG
“2024’ün, 2023’e göre daha kötü bir yıl olacağını düşünüyorum. Büyüme öngörümüz ise yüzde 10-20 bandında olacak. Sektörde daralma risk, belirsizlik hakim. Para maliyetinin artması, müşteri güveninin düşmesi piyasaların şirket performanslarından beklentisini genel olarak her sektörde düşürüyor.”
“EN AZ ENFLASYON DÜZEYİNDE”
AHMET YANIKOĞLU
CAFFÈ NERO TÜRKİYE CEO
KAHVE SEKTÖRÜ
“2024’te enflasyon etkisiyle sektördeki büyüme en az enflasyon seviyesinde yüzde 50 civarı olacaktır. Sektörümüzde yeni mağaza ve e-ticaret kanal yatırımları devam ettiği için bunların büyümeye olumlu etkisi var. Öte yandan, uygulanmaya devam eden sıkılaşmaya yönelik ekonomik politikalar nedeniyle oluşan talep daralması da büyümeyi olumsuz etkileyecektir.”
“HER ZAMANKİ GİBİ İŞE DEVAM”
SAMİ KARİYO
PENTİ YKB
“2024’te adetsel yüzde 7-8 oranlarında reel büyüme gerçekleştirmeyi öngörüyoruz. Her zamanki gibi işimizi yapmaya devam edeceğiz.”
“OTOMOTİV İÇİN KÖTÜ BİR YIL”
İNAN EKİCİ
OTOKOÇ OTOMOTİV ŞİRKET LİDERİ
“Otomotiv sektörü yüzde 15-20 seviyesinde daralacak, 2023’e göre kötü bir yıl olacağını düşünüyoruz. Kiralama sektörü ise benzer seviyesini koruyacak veya yüzde 2-3 büyüme olasılığı var. Bizim büyüme öngörümüz ise yüzde 40-45 aralığında. Risklerle dolu bir yıl olacak.”
“BELİRSİZLİKLERLE DOLU ZORLU BİR YIL”
OYA SENER
FİBA PERAKENDE GRUP BAŞKANI
“2024’te yüzde 40-50 bandında büyüme öngörüyoruz. Belirsizliklerin devam edeceği zorlu bir yıl olacak. Tekstil perakende sektörü için de reel büyümenin kolay olmadığı bir yıl olacak diyebilirim.”
“VERİMLİLİK, TASARRUF VE NAKİT YILI”
DERYA HATİBOĞLU
ASAŞ ALÜMİNYUM
ALÜMİNYUM SEKTÖRÜ
“2024 yılında sektör için talepte bir durgunluk bekliyoruz. Bunun yanı sıra finansmana erişim ve maliyetinin yüksek olacağını tahmin ediyoruz. Baz senaryomuzda 2023 senesine benzer bir performans beklentimiz var. Olumlu senaryomuzda ise yüzde +/-5’lik bir hacim büyümesini öngörüyoruz. 2024 yılını kısaca ‘Verimlilik + Tasarruf + Nakit’ yılı olarak tanımlayabilirim.”
“BÜYÜME TRENDİ SÜRECEK”
NİLAY TATLISÖZ
CASTROL TÜRKİYE, UKRAYNA VE ORTA ASYA (TUCA) GENEL MÜDÜRÜ
MADENİ YAĞ
“PET-DER’in verilerine göre, 2023 yılı 3’üncü çeyreğinde pazar payında yüzde 30.4 oranına ulaştık. Yıllık madeni yağ üretim kapasitemiz 120 milyon litreye ulaştı. Yaşanan tüm olumsuz gelişmelere rağmen otomotiv ve bağlı endüstrilerin büyüme trendinde olduğunu görüyoruz. Bu nedenle madeni yağ pazarı global ölçekte de büyümeye devam ediyor. Ekonominin ve döviz kurlarının daha istikrarlı hale gelmesi ile 2024’te de pazardaki büyümenin devam edeceğini düşünüyoruz. Ancak, ekonomideki dalgalanmalar ve bölgemizdeki politik belirsizlikler, büyümeyi 2024’te zorlaştırabilir.”
“2024’Ü TALEP BELİRLEYECEK”
İHSAN NECİPOĞLU
DOWAKSA KAMU İLİŞKİLERİ DİREKTÖRÜ
İLERİ MALZEME TEKNOLOJİLERİ ÜRETİMİ
“2024 yılını şekillendirecek olan en önemli değişken talep olacaktır. Yeni yatırımların yapıldığı bir alanda ne kadar zaman zarfında taleple dengeleneceği cevaplandırılması gereken en önemli sorudur. 2024 yılının genel olarak zor bir yıl olması kuvvetle muhtemel olacak. Dünyada da ekonomik belirsizliklerin ve ABD seçim sürecinin ön plana çıktığı bir yıl olacağını öngörüyorum.”
“İLK ÇEYREKTEN SONRA TOPARLANMA”
BARIŞ MERT
ZORLU GRUBU KORTEKS GENEL MÜDÜRÜ
TEKSTİL SEKTÖRÜ
“Küresel polyester pazarı son 10-12 senedir güçlü ve sürekli bir büyüme görünümü sergiliyor. 2024’te de küresel polyester kapasitesinde önceki yıla göre yüzde 5 artış bekleniyor. Biz de Korteks olarak 2024 yılı ciro hedefindeki artışı, bir önceki yıla göre yüzde 10 olarak planladık. Polyester tüketimi, kişi başına milli gelir ve nüfus artışından önemli ölçüde etkileniyor. Geçmişte Asya’nın üretimdeki payı yüksekti. Covid-19 pandemisinden sonra Avrupa’nın talebi önemli ölçüde Türkiye’ye kaymaya başladı. Bu trendin artarak devam edeceğini, Türkiye’de pazarın 2024’ün ilk çeyreğinden sonra toparlanacağını tahmin ediyorum.”
“İKİNCİ YARI İÇİN DAHA UMUTLUYUM”
BÜLENT SABUNCU
KOTON CEO
HAZIR GİYİM
“Yılın ilk yarısında, büyüme, bir önceki yıla göre daha zor olacak. Ancak, enflasyonun düşmesiyle yılın ikinci yarısında ise normalleşme beklentimiz var. Sektörde adetleri artırmak zor olacak. Bu nedenle büyüme, enflasyon artışı kaynaklı olacak. Bu tablo içinde sektörün 2024 yıl sonu büyümesi reel olarak yüzde 3 düzeyinde olabilir. Koton olarak yıl sonunda bu oranının üzerinde bir büyüme üzerine iş planlarımızı yaptık. Türkiye’de ve yurt dışında mağazalar açmaya, e ticarette büyümeye devam edeceğiz. 2024’ü ‘Sabırla koruk helva olur’ veya ‘Sabrın sonu selamet’ diye tanımlamak isterim.”
“HEDEFİMİZ YÜZDE 100’ÜN ÜZERİNDE”
EREN ÇAMURDAN
BOYNER BÜYÜK MAĞAZACILIK CEO
PERAKENDE
2023 yılını dönüşüm, yeni yatırımlar ve büyümeyle tamamlıyoruz. Yatırımlarımızı 2022 yılına göre 3.5 kat artırdık. 2023 yılı büyümemiz yüzde 110 düzeyinde gerçekleşecek. Bu büyümede en büyük pay, yüzde 159 oranındaki performansıyla boyner.com.tr’a ait.Deneyim mağazacılığında dönüşümümüze devam edip, yılda 20 mağaza açma ve online’da büyüme stratejisiyle yolumuza devam edeceğiz. Tüm bu yatırımların etkisiyle 2024 yılında da yüzde 100’ün üzerinde büyüme hedefimiz var.Göstergeler enflasyonun global konjonktür nedeniyle de yılın ilk çeyreği için yüksek kalmaya devam edeceğini gösteriyor. Bazı tahminler 2024’ün ikinci yarısının daha pozitif gelişmelere sahne olacağı yönünde. 2024’te sektörün yüzde 80-90 arasında büyümesini öngörüyorum.”
“İLK YARI ÇOK ZOR AMA BÜYÜMEYİ SÜRDÜRECEĞİZ”
HAKKI YILDIZ
YILDIZLAR YATIRIM HOLDİNG YKÜ
HOLDİNG
Başta orman ürünleri, kimya-gübre ve demir çelik olmak üzere farklı sektörlerde faaliyet gösteriyoruz. Global ve yerel olumsuz faktörlere rağmen 2024 yılında da tüm sektörlerdeki istikrarlı büyümemizi sürdüreceğiz. Holding olarak her zaman önceliğimiz, sürdürülebilir kârlı büyüme ile nakit yaratmak, yurt içi ve yurt dışında pazar payımızı artırmak oldu. 2023 yılında başladığımız katma değeri yüksek yatırımlarımızı da sürdüreceğiz. Hedefimiz, her yıl olduğu gibi 2024’te de ‘çift haneli büyüme’ rakamlarına ulaşmak. Covid-19 salgınıyla başlayan, yüksek enflasyon ve bölgesel çatışmalarla devam eden bir süreç yaşıyoruz. 2024, dünyanın tüm ekonomilerinde daralmayı hissedeceğimiz bir yıl olacak. İkinci yarı yılda toparlanmanın yavaş da olsa başlayacağı bir ekonomik konjonktür söz konusu olacak.”
“ZOR BİR YIL OLACAK”
İSMAİL KISACIK
TAHA GROUP CEO
HAZIR GİYİM VE TEKSTİL
“2024’ün sektör ve şirketimiz için zor bir yıl olacağını düşünüyoruz. Artan maliyetlerin çok altında kalan döviz kurları, ihracat yapmamızı çok zorlaştırıyor. Buna bir de tüm dünyada yaşanan ekonomik durgunluk nedeniyle düşen talebi de eklemek lazım. Bu, 2024 yılının da 2023 gibi zor geçeceğini düşündürüyor. Biz bir büyüme beklemiyor, mevcut durumumuzu korumayı hedefliyoruz. 2024, yakın çevremizdeki savaş ve çatışmaların olumsuz etkilerini göreceğimiz bir yıl olacak. Buna mart sonunda yapılacak yerel seçimler nedeniyle alınması gereken acil tedbirlerin seçim sonuna bırakılmasını da eklersek, belirsizliklerle dolu bir yıla gireceğimizi düşünüyorum. Açıkçası bir büyüme beklemiyorum.”
