Fast Company Türkiye
Fotoğraf: Pixabay
HAKAN ZİHNİOĞLU
Jumbo GM
“Bizim sektörümüzde ya da şirketimiz özelinde Çinli şirketlere özel önemli bir değişim yoktur. Türkiye, ev gereçleri sektöründe dünyada 7’nci sırada yer alıyor. Bu nedenle zaman zaman Çinli şirketlerden gelen ataklardan çok fazla olumsuz etkilenmiyoruz.”
VEDAT ÖZÇELİK
Tatko CEO
“Onlarca üretici ve yüzlerce markayla, dünya üretiminin yaklaşık yüzde 45’i Çin’e aittir. Eskiden kalite konusunda iyi düzeyde değillerdi. Şimdi ise her kategoride yüksek kalitede lastik üretebiliyorlar. Çinli üreticiler globalleşme stratejileri çerçevesinde ABD, Meksika, Tayland, Vietnam, Sırbistan gibi ülkelerde fabrikalar kuruyorlar. Avrupa ve ABD’de önemli pazar paylarına ulaştılar. Türkiye de bu ataktan etkilenecek. Birkaç Çinli şirketin üretime hazırlığı da bunu destekliyor.”
MUSTAFA KÜÇÜK
LC Waikiki YKB
“Türkiye’de tekstil ve hazır giyimle birlikte farkı sektörleri etkileyen Temu isimli Çin şirketi var. E-ticaret üzerinden çok uygun fiyata satış yapıyorlar. Bu marka çok agresif büyüyor. Sanıyorum Ticaret Bakanlığı da büyümeyi yavaşlatmak için e-ticaret siparişlerinde vergileri artırdı. Aynı şekilde diğer Çin markası olan Shein de Avrupa ve ABD’de agresif büyümeye devam ediyor. Ancak, bu şirket, Türkiye pazarına girmek yerine, buradan tedarik ettiği ürünleri farklı ülkelere satmaya çalışıyor.”
MURAT KOLBAŞI
Arzum YKB
“Çinli şirketler, geçmişe göre dünyaya daha fazla ‘kendi markalarıyla’ açılmayı tercih ediyorlar. Haier ve Midea gibi Çin’in büyük şirketleri, global marka alımıyla üretici olarak Türkiye pazarına girmişlerdi. Philips markasını da Çinli fon şirketi almıştı. Ayrıca son dönemde GfK ölçümlerine giren Çin merkezli yeni markalar olduğunu da görüyoruz. Bu şirketler, inovatif ve yeni ürünlerle pazara girip kendilerine pazar payı alıyorlar.”
GÜRKAN ERGENEKON
Ayakkabı Dünyası CEO
“Son 1-2 yıldır Çinli şirketlerden ayakkabı sektörüne giriş yok. Aksine maliyet düşürmek isteyen Türk şirketleri, Çinli üreticilere gitmeye başladılar. Üretici ve perakendeciler, uygun fiyatlı yarı mamul ya da ürün ithalatı peşindeler. Bazı önemli şirketlerin, üretimlerinin yüzde 70’inde Çin menşeili yarı mamul kullanmaya başladıklarını görüyoruz. Biz kendi markalarımızda kaliteli yerli üretimi tercih ediyoruz. Kendi markalarımız, 1 milyonluk satışımızın yüzde 30’unu oluşturur. Bunun da yüzde 80’inde ‘yerli mamul’ kullanıyoruz.”
ROBERT ATKINSON
ITIF Başkanı
“Çinli şirketler, sektörlerin önemli bölümünde, yerel pazarın yarattığı ölçek ekonomisinden kaynaklanan avantaja sahipler. Devletten de bazı alanlarda destek alıyorlar. Bu nedenle en önemli 10 endüstriden 7’sinde 2020 yılında yapılan global araştırmada lider konumdaydılar. Metallerde yüzde 45.6 makine/ekipman pazarında yüzde 32, kimyasallarda yüzde 29.1 ile bilgisayar ve elektronik üretiminde yüzde 26.8 paya sahipler. Bu endüstrilerde geçmişte Almanya, İsviçre, Japonya, Avusturya, İngiltere ve İtalya gibi ülkeler öndeydi.”
ADNAN NACİ FAYDASIÇOK
Hasçelik YKB
“Pandemi sonrasında Çin yine dünya toplam çelik tüketim/üretiminin yüzde 60’ını yapar hale geldi. Doğal olarak çelik fiyatlarını da etkilemeye başladılar. Bir yandan da global çelik endüstrisinde ciddi daralma yaşanıyor. Türkiye’nin ana ihracat pazarlarındaki şiddetli Çin rekabeti, 2023’te Türk fabrikalarının pazar paylarını daralttı. Ayrıca Çin’den Türkiye’ye yapılan düşük fiyatlı çelik girişleri ise iç piyasada çelik fiyatlandırmayı ve çıktıyı olumsuz etkiledi. 2024 yılında da bu durum devam etti ve elde ettiğimiz pazarları kaybettik.”
BARIŞ MERT
Korteks Mensucat GM
“Covid başta olmak üzere ekonomik ve güvenlikle ilgili gelişmeler tüketici tercihlerinde değişime yol açtı, harcamalarda azalmaya neden oldu. Buna bağlı olarak ticaret hacmi düştü, Çin ürünlerine talep azaldı. Çinli şirketler, pazar paylarını geri kazanabilmek ve engellemeleri aşabilmek için daha agresif satış politikalarına yöneldiler. Bu da tekstil başta olmak üzere çok sayıda sektörü etkiledi. Çinli şirketler, global riskleri azaltmak için bir yandan dampingli ihracat politikalarını sürdürürken, diğer yandan da üretimlerini başka ülkelere kaydırmaya çalışıyorlar. Bunun etkilerini de önümüzdeki yıllarda daha net göreceğiz.”
