Fast Company Türkiye
Sizce, iyi bir eğitimin iş dünyasındaki başarıda rolü nedir?
İş dünyasında eğitim çok fark yaratır. Örneğin benim için Robert Kolej’de okumam çok önemlidir. Ben 10 yaşında İzmir’den İstanbul’a geldim. “Ağaç yaşken eğilir” derler. Çok doğru… 10-18 yaş arası yatılı okulda okumak benim hayatıma çok büyük katkı yaptı.
Ondan sonra üniversiteyi Amerika’da okudum. Amerika’da okurken, bir yandan da çalıştım. Bu da çok önemli. Üniversiteye gittiğimiz zaman o eğitimin hayatta bize nasıl bir fayda sağlayacağıyla birebir ilişki kuramayabiliyoruz. Ancak, üniversitede aldıklarımızın hepsi geleceğimiz için bir temel oluşturuyor. Doğal olarak eğitim her bakımdan çok önemli…
Yeni startup’lara, yeni girişim planlayanlara birkaç önerinizi sorsak, nelere dikkat çekerdiniz?
Startup ya da yeni şirket olsun, başladığınız takım çok önemli. Ben birkaç konuya dikkat çekmek istiyorum: Birincisi, sizin vasıflarınızla onların vasıflarının aynı olmaması gerekiyor. Örneğin, ortaklardan biri finansçıysa öbürünün teknolojiyi, bir diğerinin pazarlamayı bilmesi iyi olur. Böylece bütününde daha iyi bir takım oluşturabilirsiniz.
İkincisi, yaptığınız işin finans tarafını iyi organize etmelisiniz ki yolda tökezlemeyin. Ne kadar sermaye gerekiyorsa, onu baştan organize edip, sağlamanız gerekiyor. Çünkü, yeni işlerde “Bunlar ne zaman batacak?” diye bakan çok olur. Onun için en azından önünüzdeki 12 ayın, 18 ayın sabit giderlerini karşılayabilecek bir sermaye altyapısını oluşturmalısınız. Böylece sizin kafanız rahat ettiği gibi yöneticileriniz de rahat edecek, kimse şirketin sürdürülebilirliğini sorgulamayacak.
İyi yöneticilerle çalışmak, onları uzun süre şirkette tutmak için ne yapmalı?
İçinde bulunduğumuz dönemde iyi yöneticiyi bulmak ve tutmak çok önemlidir. Öncelikle, yöneticiyi iyi motive edebilmek için onun önünü kesmeyeceksiniz, onun hakkını yemeyeceksiniz, ona yetki vereceksiniz ve işi kendi işi gibi sahiplenmesini sağlayacaksınız.. Bunlar önemli kurallardır. Örneğin, sigorta şirketini kurarken yöneticilere hisse verdim. 6-7 sene sonra Japonlar geldi ve şirketi satın almak istedi. Şirketi 2010 yılında 500 milyon liraya sattık. 8 yılda Holding 450 milyon TL, yöneticilerimiz de 50 milyon TL kazandı.
Yönetici seçimi neden önemlidir?
Yönetici secimi, özellikle CEO ve genel müdür seçimi çok önemlidir. CEO dediğimiz kişi kritik rol oynar. Bu konuda bir deneyimimi paylaşmak istiyorum. 2007 yılında enerji işini kuruyorduk ve yenilenebilir enerjiyle ilgili yenilikler vardı. Bu konuda çok bilgili değildik ve sürekli değişiklikler oluyordu. Bir defa lisans konusu başlı başına önemliydi. O nedenle şirketin başına McKinsey’den bu konuda uzman bir yöneticiyi getirdik. Enerji tecrübesi çok fazla, akıllı bir insandı. Onunla başladık ve kadroyu da o kurdu. Bizde yoktu ve yeteneği dışarıdan bulduk. İyi yönetici ve kadro sayesinde şu anda yenilenebilir enerjide ilk 5 şirketten biriyiz.
Covid sonrası iş dünyasının yeni bir döneme gireceği, çalışma hayatının değişeceğine yönelik değerlendirmeler var. Böylesi deneyimli bir iş insanı olarak siz bu konuda ne düşünüyorsunuz?
Değişim hiç bitmez, ben Türk iş insanını bu açıdan da çok takdir ediyorum. Değişime kolay adapte olunduğunu gözlemliyorum her seferinde. Pandemiyle zor bir dönemden geçiliyor hem iş hem de insan yönetimi olarak. Daha 2 sene önce Zoom toplantıları diye bir şey hayatımızda yoktu, şimdi baktığımda hayatımı müthiş kolaylaştıran bir şey ve bundan vazgeçmek istemem. Dolayısıyla hepimiz değişiyoruz. Yöneticiler bu anlamda çalışanlarını iyi anlamalı ve yeni çalışma düzeninde “Nasıl daha iyi yönetebilirim ve destekleyebilirim” diye düşünmeli.
PROFESYONEL YÖNETİCİLERE YENİ DÖNEM ÖNERİLERİM
- Profesyonel yöneticilerin işin sahibi gibi hareket etmesi, kendini ciddi olarak işin sahibi gibi görmesi lazım.
- Kurumsal girişimci olması çok önemli… Yani şirkette bazı işlerin nasıl daha iyi yapılabileceği konusunda etkin olması lazım.
- Ekibinde liyakata önem vermeli ve eşit davranmalı. Özellikle cinsiyet eşitliğini gözetmeli, çünkü fırsat verildiğinde kadınların şirketlerin en başarılı yöneticileri arasında yer aldığını deneyimledim.
- İyi bir profesyonel yönetici, sadece patronlara değil, aynı zamanda kendine bağlı kişilere de saygı gösterir.
- Birlikte çalıştığı kişilerin “girişken” olmalarını sağlamak için alan yaratması lazım. Bizim altımızdaki kişiler ne kadar girişimci ruhlu ise onların bize de faydası olur.
- Belki hepsinden önemlisi; iyi bir profesyonel yönetici, mütevazıdır.
- Kendini sektöründe geliştirmesini ve dışarıya açık olmasını hem kendi şirketinde hem de sektörde iyi ilişkiler kurmasını önemsiyorum. Patronlarının da fırsatlar yaratması lazım.
- Rakiplerinizle de aranızın iyi olmasını öneriyorum. Örneğin, ben gerek bankacılık hayatımda gerekse daha sonra Özyeğin Üniversitesi yönetiminde hep “benchmark” yaptım. Yıllar önce Yapı Kredi Bankası’nda önemli bir bilgi işlem sistemi kuracaktık, yabancı şirketin bize sunduğu yüksek rakamları alınca tek tek diğer banka genel müdürlerini arayıp ne yaptıklarını sormuştum, sonunda hepimiz için daha avantajlı bir sonuç elde etmiştik. Özellikle üniversiteyi kurarken Sabancı Üniversitesi ve Bilkent Üniversitesi’ne çok danıştım, “Elektriğe ne kadar ödüyorsunuz?”dan, “Profesörler ortalama ne ücret alır?” gibi konulara kadar pek çok konuyu sorardım.
TİYATRONUN KATKISI
“Robert Kolej’de okurken yaptığım iyi şeylerden biri tiyatroda oynamaktı. Julius Caesar, Stalag 17 ve birkaç oyunda daha oynadım. Tiyatroda oynamanın yararını iş hayatında hep gördüm, özgüven kazandırdı. Sosyal becerilerin gelişmesi, farklı kişilerle farklı etkinliklerde yer almak insanın çok yönlü gelişmesini sağlıyor.”
Sorularınızı iletmek için: [email protected]
