in , , , , ,

Yapay Zeka ve Metaverse abartıldı mı?

Cathy Hackl, önde gelen teknoloji uzmanlarından. “Metaverse’ün annesi” diye tanınıyor… Metaverse için “oluşma aşamasında” tanımını yapıyor. Yapay zeka için ise “Sonuçta her derdin çaresi değil. Muhteşem faydaları olabilir. Ancak, bekleyip görmemiz gerekiyor” diyor.

YAPAY-ZEKA-VE-METAVERSE-ABARTILDI-MI-

YAZI: DÜNYA TANGÜN

Teknoloji dünyasında “Metaverse’ün vaftiz annesi” olarak tanınan Cathy Hackl, yeni gelişmekte olan teknolojiler konusunda önde gelen otoritelerden biri olarak kabul ediliyor. Kurucu ortaklarından olduğu Journey adlı şirketiyle Nike, Walmart, Louis Vuitton, Clinique gibi dünya devi markalara, şehir yönetimlerine ve hükümetlere yapay zeka, artırılmış gerçeklik (AR), uzamsal internet, metaverse, Web 3.0 ve sanal dünya stratejileri gibi konularda danışmanlık yapıyor.

Cathy Hackl, yapay zekanın gelecekteki rolü, uzamsal zekanın fiziksel dünyayı nasıl dönüştürebileceği, sentetik biyolojinin sağlık ve uzun ömürlülük alanındaki potansiyeli ve uzay kolonileriyle ilgili geleceğe dair fikirlerini anlattı.

KÂR GETİRMEYEN ZEKA!

Yapay zeka ve büyük dil modelleri üzerine çalışan girişimlere, kâr etme umuduyla pek çok yatırım yapılıyor. Ama bugün birçoğu kazandığından daha fazla para kaybediyor. Çünkü, büyük dil modelleri ve üretken yapay zeka geliştirmeleri, büyük bir enerji ve sermaye gerektiriyor. Yani sadece Ar-Ge için değil, enerji sağlayabilecek bir altyapı da lazım. Bu yüzden de enerji ve sermayenin ikisi de şu anda asıl gereklilikler.

Bence yapılan yatırımların karşılığını öncelikle görmeye başlayacağımız noktalar, süreçlerin optimize edildiği, çalışma saatlerinde azalma veya çalışanların üretkenliğinde artış gibi göstergeler. Şu anda kimsenin size yapılan yatırımların devasa bir karşılığı olacağını söyleyebileceğini sanmıyorum.

İKİ FARKLI YAKLAŞIM VAR

Bence iş dünyasında iki farklı grup var. Bunlardan ilki, yapay zekanın her derde deva olacağına inanıyor. Onlara göre, iklim değişikliği veya tüm hastalıklar gibi pek çok farklı sorun bu teknoloji sayesinde çözülecek.

Bir de yapay zekaya fazlasıyla inanan, fakat hâlâ o süper zekaya ulaşmak için çok çalışmamız gerektiğini düşünenler var. Bu grupta Meta’dan Yann LeCun ile yapay zeka konusunda daha farklı bir bakış açısına sahip olan, fakat henüz o noktaya varmadığımızı düşünen Gary Marcus gibi liderler yer alıyor.

Ben de arada bir yerdeyim. Sonuçta yapay zeka her derdin çaresi değil. Dürüst olmak gerekirse, bu büyük dil modellerini çalıştırmak için ihtiyaç duyulan büyük gereksinimleri anlama konusunda arada bir yerdeyim. Bunların büyük ve muhteşem faydaları olabilir. Ancak, bekleyip görmemiz gerekiyor.

Sağlık araştırmaları konusunda fazlasıyla olumlu ve insanlık için harika olan bir hızlanma var. Fakat enerji konusu endişe verici… Çünkü, büyük dil modellerini çalıştırmak için veri merkezleri büyük enerji harcıyor.

ABARTI VAR MI?

Son zamanlarda her toplantı ve konferansta 2 kelimeden 1’i yapay zekayı kapsıyor. Şu anda ciddi bir abartma döngüsünü yaşıyoruz. Ama bence yapay zeka uzun yıllar boyunca gelişim aşamasındaydı. Şimdi ise sanki her şeyin yapay zekayla değişeceği yönünde devrimsel bir moddayız.

Yapay zekayı nasıl ekleriz? Yapay zekayı nasıl hayata geçiririz? Bu soruların yanıtını arıyoruz. Yani yapay zeka pazarlama taktiği olarak kullanılıyor, fakat bunu daha önce de yaşadık. Mesele belli bir terimi dahil etmekse, bunu ‘.com’ ve ‘metaverse’ konusunda yaşadık. Bana göre yapay zekada sanki böyle bir ‘anı’ yaşıyoruz.

Bana göre sorunun yanıtını yaşayıp göreceğiz. Ben insanlar ile yapay zeka arasındaki dinamik bir işbirliği gibi bir güç ağı olabileceğine inanıyorum.

HENÜZ TAMAMLANMADI

Pek çok teknoloji ortamında “Metaverse’ün vaftiz annesi” olarak görülüyorum ve bu ünvanı bir süre boyunca sıkça kullandım. Metaverse, benim için her zaman bugünün mobil internetinin halefi olmuştur. Ancak, bu henüz tam olarak gerçekleşmiş değil. Şu anda oluşma sürecinde olduğunu bilmek gerekiyor. Bu süreç, sanal alanların yanı sıra, fiziksel dünyada da sanal ve paylaşılan deneyimlerle ilgili. Henüz fiziksel dünya kısmı da tamamen aktif hale gelmedi. Ben bu konuda net oldum ve “sürecin” henüz tamamlanmadığına dikkat çektim. Bu nedenle, henüz oluşmamış bir şeyi yok edemezsiniz.

Bence Metaverse’ün aşırı abartıldığı bir dönem oldu ve buna pek çok faktör katkıda bulundu. Örneğin, Facebook gibi büyük bir şirketin adını Meta olarak değiştirmesi ve bu terimi sıkça kullanması, hem olumlu hem de olumsuz katkı yaptı.

Belki de Metaverse konusunda aceleci davrandık. Ancak, yine de inanıyorum ki, web değişiyor ve değişecek. Daha üç boyutlu bir web’e doğru gidiyoruz. Bu da aslında metaverse’ün yaratılması sürecinin bir parçası, ancak metaverse henüz burada değil. Gelecekte bu terimi kullanıp kullanmayacağımızı bilmiyorum, belki sadece ‘internet’ olarak adlandıracağız. Ancak kesin olan şu ki, web’in dönüşümü gerçekleşecek.

DONANIM HER ŞEYİ DEĞİŞTİREBİLİR

Metaverse’le ilgili satın aldığım sanal arazilerle dalga geçen insanlar hâlâ var. Ancak bu yatırımı spekülatif bir varlık olarak yaptım. Şu an tüm sanal arazilerimi satmış durumdayım, sadece değerli bulduğum birkaç NFT kaldı.

Ancak, bu alanda hâlâ çalışan Sandbox gibi şirketler de var. Onlar sanal arazi işini devam ettiriyorlar. Ben, sanal araziler veya sanal GSYİH yerine, çevremizde bir veri katmanı olarak var olan, yeni bir donanım aracılığıyla aktif hale gelen bu katmanı görebilmekle ilgileniyorum. Bu veri katmanını bir kere görmenize olanak tanıyan bir donanımınız olduğunda, hologramlar veya farklı veri görselleştirmeleri şeklinde göreceksiniz. Bu veriler, tıpkı şu anda telefonlarımızda olduğu gibi, gözlerimizin önünde belirecek.

Bu bağlamda, sanal GSYİH konseptini düşünmeye başlıyorum. Fiziksel GSYİH, fiziksel dünyada elde edebileceklerimizle sınırlı. Ancak eğer bu veri katmanı fiziksel dünyayı kaplarsa ve bilgisayar işlemleri fiziksel dünyaya yayılırsa, o zaman gerçekten ilginç bir durum ortaya çıkar. Bu, sanal araziden çok sanal GSYİH’nin, yani teknolojiyle etkileşimimizin sanal boyutunun ortaya çıkmasıdır. Bu henüz tam anlamıyla aktif hale gelmedi ama gelecekte olabileceğine inanıyorum.

Bu nedenle ben, sanal arazi veya NFT’lerden ziyade, bu veri katmanını görebilme potansiyelini düşünüyorum. Şu anda telefonlarımızla sınırlı bir deneyim yaşıyoruz ama bu teknoloji önümüzde belirdiğinde ve yapay zekalı robotlarla etkileşime girdiğimizde, çok daha ilginç bir deneyim olacak diye düşünüyorum.

“Dünya genelinde herkesin bir şekilde yapay zekaya erişimi olduğunu görüyorum. Bir şekilde günlük hayata veya iş dünyasına dahil oluyor. Bu nedenle de yapay zekanın bir nevi demokratikleştiğini düşünüyorum.”

METAVERSE HESAPLARI

  • Metaverse’ün öncü şirketlerinden Decentraland’ın piyasaya değeri 750 milyon dolar düzeyinde. Hisse değeri 2021’de 10 kat daha fazla idi.
  • Bir zamanlar metaverse için devasa rakamlar açıklandı. Gartner, 2026’da insanların %25’inin günde en az 1 saatini metaverse ortamında geçireceğini paylaşmıştı.
  • Citi, 13 trilyon dolarlık bir fırsat yaratacağını, McKinsey 5 trilyonluk değer katacağını öngörmüştü.

ŞİRKETLER METAVERSE İÇİN NELER YAPIYOR?

  • META ŞİRKETİ
    Meta ve onların Reality Labs ile yaptığı çalışmalar konusunda iyimserim. Meta, gerçekten donanım dönemine girdi. Uzun bir süre sosyal medya ve yazılım odaklı çalıştıktan sonra, artık muhteşem donanımlar üretiyorlar. Bence insanlar ‘Orion’ gözlüğünü gördüklerinde, Mark Zuckerberg’ün ne başardığını tam olarak fark etmiyorlar.
  • ZUCKERBERG IŞIĞI BÜKTÜ!
    Zuckerberg aslında ışığı bükmeyi başarıyor. Hologramları gerçek bir şekilde görebilmemiz için bir ışık kaynağına ve o ışığı bükme yeteneğine ihtiyacımız var. Birçok kişi bu gözlüklerle yapılan şeyin ne kadar büyük bir teknoloji geliştirmesi olduğunu anlamıyor, ama gözlüğü gördüğümde “Başardı!” dedim.
  • APPLE
    Apple’ın Vision Pro ile nasıl ilerleyeceği ve Metaverse/Web 3.0 açısından ortaya çıkacak yeni olanaklar da beni oldukça heyecanlandırıyor.
  • FARK YARATANLAR
    Animoca gibi şirketler bu alana hâlâ ciddi şekilde yatırım yapıyor ve çok iyi durumdalar. Roblox’un yaptığı oyun bileşeni de önemli. Epic Games ile Fortnite’ın bu alandaki ilerlemesini de göz ardı etmemek lazım.

2025’TE İZLEYECEĞİM GELİŞMELER

  1. Robo-taksiler ve insansı robotlar
  2. Yapay zekanın dünyada fiziksel işler yapması
  3. Uzay teknolojileri (SpaceX’teki gelişmeler)

YAPAY ZEKANIN HENÜZ GÖRMEDİĞİMİZ ETKİLERİ

  • İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ Ağır enerji gereksinimlerine rağmen iklim değişikliğini çözmek gibi büyük iddialar var.
  • UZUN ÖMÜR ÇALIŞMALARI Yeni aşı teknolojileri geliştirme veya belirli hastalıkları tedavi etme gibi alanlarda nasıl kullanılacağı ilgimi çekiyor. Daha sağlıklı ve uzun ömürlü yaşamanın yollarını bulabilecekler diye düşünüyorum.
  • UZAY YOLCULUĞU ARKADAŞI Yapay zekalı sanal varlıkların, uzun mesafeli uzay yolculukları için kullanılabileceği oldukça ilgimi çekiyor. Diyelim ki Mars’a gidecek uzay gemisinde 10-12 kişi var. Bu insanlar aylar boyunca uzay gemisinde birbirlerinin sinirine dokunmaya başlayabilir. Bu durumda onlarla etkileşim kurabilecek sanal varlıkların olması iyi bir çözüm olabilir.
  • ÇOK GEZEGENLİ YAŞAM DOĞRU SpaceX’in son zamanlarda gerçekleştirdiği başarılar ve roketlerin inişleriyle birlikte bu konu daha da dikkat çekici hale geldi. Başka bir gezegeni yaşanabilir kılmak ve çok gezegenli bir tür haline gelmek gibi hedefler açısından bu gerçekten önemli bir dönüm noktasıydı.

HACKL’A GÖRE GELECEĞİN TEKNOLOJİLERİ

  • UZAMSAL ZEKA Gelecekte uzamsal bilgisayar işlemleri ve uzamsal zeka, bilgisayar işlemlerini fiziksel dünyaya yayarak yapay zekanın fiziksel dünyayı anlama ve bir şeyler gerçekleştirme yeteneği kazanmasını sağlayacak. Bu, telefonlarımızda kullandığımız ChatGPT’nin ötesinde, yapay zekanın fiziksel dünyada bizim için somut işler yapabilmesi anlamına gelecek ve oldukça güçlü bir etki yaratacak.
  • SENTETİK BİYOLOJİ Sentetik biyoloji ve sinir arayüzleri, teknoloji ve biyolojiyi birleştirerek insan sağlığı, uzun ömür ve insan-makine arayüzleri açısından önemli yenilikler sunabilir. Bu alanlar, teknolojiyle etkileşim kurma biçimimizi değiştirebilir.
  • NÜKLEER ENERJİ Nükleer enerji büyük potansiyele sahip ama olumlu bir sonuç verip vermeyeceğini zaman gösterecek.
  • UZAY KOLONİLERİ Uzayda yeni keşifler, uzay kolonileri ve uzay ticareti alanında da farklı fırsatlar doğacağını düşünüyorum.

%15-40
YAPAY ZEKA HER YERDE!

  • MMC Danışmanlık’ın araştırması, sunumlarında yapay zekayı kullanan startupların yüzde 15-40 daha fazla yatırım aldıklarını ortaya koydu.
  • OpenOcean’a göre teknoloji startuplarının yüzde 10’u sunumlarında ‘yapay zekadan’söz ettiler. Bu oran 2023’de yüzde 25’e çıktı.

Yazar: Fast Company Türkiye

©Fast Company Dergisi, Türkiye’de Fast Dergi Yayıncılık A.Ş. tarafından Türkiye Cumhuriyeti yasalarına uygun şekilde yayınlanmaktadır. Fast Company’nin isim hakkı ABD’de Mansueto Ventures’a, Türkiye’de Fast Dergi Yayıncılık A.Ş.’ye aittir. Dergide yayınlanan yazı, tablo, fotoğraf ve görsellerin her hakkı saklıdır. İzinsiz, kaynak gösterilmeden yayınlanamaz.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

yeni-para-biriminin-yukselisi

Yeni para biriminin yükselişi

Aynı-şirkette-30-yıl-kalınır-mı-

Aynı şirkette 30 yıl kalınır mı?